ویکی‌پدیا

تولید (اقتصاد): تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
Mahlagirl (بحث | مشارکت‌ها)
۱۱ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: افزودن فضای خالی زیاد(پخ)
خط ۲:
'''تولید''' یا '''فرآوری'''، از اصطلاحات [[علم اقتصاد]]، به معنی [[تهیه]] [[کالا]] و [[خدمات]] مورد [[نیاز]] با ا[[ستفاده]] از [[منابع]] و [[امکانات]] موجود است. [[فعالیّت تولیدی]] سلسله اقداماتی است که برای [[تبدیل]] [[منابع]] به [[کالا|کالاهای]] مورد نیاز صورت می‌گیرد.
 
'''تولید''' یا '''ساخت''' نام [[صنعت]] بسیار مهمّی ست که از [[ماقبل تاریخ]] ایجاد شد. شاید بتوان تولید را اوّلین صنعت بشر دانست. نیاز به تولید، منجز به پیشرفت تمام [[رشته‌های مهندسی]] شد.
 
تولید یا فرآوری، از اصطلاحات علم اقتصاد، به معنی تهیه کالا و خدمات مورد نیاز با استفاده از منابع و امکانات موجود است. فعالیّت تولیدی سلسله اقداماتی است که برای تبدیل منابع به کالاهای مورد نیاز صورت می‌گیرد.
 
در اقتصاد، خلق مطلوبیت از طریق فعالیت انسانی است. تولید از نظر علم اقتصاد، دربردارنده خلق اشیا توسط انسان نیز هست؛ ولی شامل دیگر فعالیت‌های خدماتی چون حفاظت و نگهداری، پاکیزه‌سازی و ... هم می‌شود<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= مریدی و نوروزی|نام= سیاوش و علیرضا|کتاب=فرهنگ اقتصادی | ناشر=پیشبرد و نگاه |سال=1373صفحه295 }}</ref>
 
تولید عبارت است از هرگونه فعالیت و كار (صرف انرژی) كه عنصر یا عناصری از طبیعت را به مصرف انسان نزدیك كند<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=توانایی فرد |نام=حسن |کتاب=فرهنگ تشريحي اقتصاد | ناشر=جهان‌رايانه |سال=1385ص 817}}</ref>
تولید را ایجاد فایده و مطلوبیت برای ارضای خواسته¬های افراد می¬دانند؛‌دانند؛ در عین حال تولید، رشته¬ای از فعالیت‌های انسانی است كهکه عوامل تولید توسط آنها با یكدیگر تركیب شده و كالاها و خدمات مورد نیاز افراد را فراهم می¬كند. تولید كردن یعنی ایجاد فواید اقتصادی جدید. مفهوم تولید، علاوه‌بر جریان تغییر كالاها، شامل كلیه خدماتی است كه در بهبود فایده كالا مؤثر بوده و به‌هنگام نیاز در دسترس افراد قرار می¬گیرند.
تولیدكنندگان اقتصادی برای كسب سود بیشتر عوامل تولیدی را به‌گونه‌ای مناسب با یكدیگر تركیب می¬كنند. همچنین روند فعالیت‌های تولیدی آنها چنان است كه كمترین هزینه¬های تولیدی را برای یك سطح تولید مشخصی به‌دنبال دارد. به این ترتیب، علاوه‌بر تولید و مباحث مربوط به آن، هزینه¬های تولید نیز نقش مهمی در فعالیت‌های اقتصادی ایفا می¬كنند<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=قنادان |نام=محمود |کتاب=کلیات علم اقتصاد، تهران، | ناشر= انتشارات دانشگاه تهران|سال=1386چاپ اول ص103}}</ref>
مباحث تولید، بخش‌های عمده¬ای از علم اقتصاد را تشكیل می¬دهد. میزان تولیدات و ارزش اقتصادی آن یكی از مهم‌ترین ابزار اندازه¬گیری موفقیت‌های اقتصادی كشوهاست. به‌نظر ژان باتیست سی (Jean Baptiste Say: 1767-1832)، هر كالایی هنگامی تولید تلقی می¬شود، كه ارزش آن برای مصرف‌كنندهمصرفكننده مساوی هزینه‌های تولید باشد. تولیدكننده¬ای كه كالایی را تولید كند و قادر به فروش آن نباشد، در حقیقت چیزی تولید نكرده است<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=هوفمان|نام=یورگین |کتاب=نظريه¬ها و زندگي متفكرين بزرگ اقتصاد | ناشر=ترجمه طهماسب محتشم دولتشاهی |سال=ادیبهشت1367}}</ref>▼
<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=قنادان |نام=محمود |کتاب=کلیات علم اقتصاد، تهران، | ناشر= انتشارات دانشگاه تهران|سال=1386چاپ اول ص103}}</ref>
▲مباحث تولید، بخش‌های عمده¬ای از علم اقتصاد را تشكیل می¬دهد. میزان تولیدات و ارزش اقتصادی آن یكی از مهم‌ترین ابزار اندازه¬گیری موفقیت‌های اقتصادی كشوهاست. به‌نظر ژان باتیست سی (Jean Baptiste Say: 1767-1832)، هر كالایی هنگامی تولید تلقی می¬شود، كه ارزش آن برای مصرف‌كننده مساوی هزینه‌های تولید باشد. تولیدكننده¬ای كه كالایی را تولید كند و قادر به فروش آن نباشد، در حقیقت چیزی تولید نكرده است<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=هوفمان|نام=یورگین |کتاب=نظريه¬ها و زندگي متفكرين بزرگ اقتصاد | ناشر=ترجمه طهماسب محتشم دولتشاهی |سال=ادیبهشت1367}}</ref>
منابع تولید: در علم اقتصاد مجموعه عواملی كه موجب ایجاد كالاها و خدمات می¬شوند، منابع یا عوامل تولید نام دارند. از تركیب انعطاف‌پذیری و قابلیت تغییرپذیری مزیت عوامل تولید، می‌توان كالاهای متنوعی تولید كرد. این منابع به منابع تولیدی اقتصادی نیز معروف¬اند. برخی منابع، مانند اكسیژن موجود در هوا فراوان بوده و افراد برای دریافت آنها پولی پرداخت نمی¬كنند. منابع تولید اقتصادی عبارتند از:
منابع طبیعی؛ منابع انسانی؛ سرمایه مادی؛ <ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=قنادان |نام=محمود |کتاب=پیشین | ناشر=انتشارات دانشگاه تهران |سال=1386ص 105تا108}}</ref>
<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=قنادان |نام=محمود |کتاب=پیشین | ناشر=انتشارات دانشگاه تهران |سال=1386ص 105تا108}}</ref>
انواع تولید
1) تولید با یك عامل متغیر
برای تولید، مقادیر متفاوتی از محصول در نسبت‌های متفاوت، فرض می¬كنیم كه یك عامل متغیر وجود دارد. دوره¬ای كه در نظر می¬گیریم، دوره كوتاه‌مدت است؛ كه تمام عوامل، به‌جز یكی ثابت در نظر گرفته می¬شود. شكل این تابع، به‌صورت زیر ترسیم می¬شود كه در آن، تولید كل با TP و تولید متوسط با AP و تولید نهایی با MP نمایش داده می¬شود. تولید كل عبارت از حداكثر محصول قابل حصول از هر تعداد كارگر، تولید متوسط نیروی كار، عبارت از تقسیم تولید كل بر تعداد كارگران و محصول نهایی عبارت است از محصول اضافی منتسب به افزایش كمّی در مقدار عامل متغیر؛ كه با یك كارخانه ثابت به‌كاربهكار گرفته می¬شود. محصول نهایی را غالباغالباً با [[تغییر متغیر]] به مقدار یك واحد به‌دست می‌آوریم. تولید نهایی ابتدا افزایش و سپس كاهش می¬یابد و نهایتانهایتاً هنگامی كه كارگر اضافه می¬شود، تولید كل را كاهش می¬دهد و مقدارش را منفی می¬نماید.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=چ. موریس، او |نام=فیلیپس |کتاب=تحلیل اقتصادی نظریه و کاربرد "اقتصاد خرد"، ترجمه اکبر کمیجانی | ناشر=انتشارات دانشگاه تهران |سال=1384چاپ نهم،ج1، ص286 و 287}}</ref>
) تولید یکسان؛ تولید با دو یا چند عامل متغیر به تولید یكسان معروف است. منحنی تولید یکسان [[مکان هندسی]] تمام مقادیر کار و سرمایه است که سطح معینی از محصول را به‌دست می¬دهد.[ سالواتوره، دومينيك؛دومینيك؛ اقتصاد خرد، ترجمه احمد یزدان‌پناه، تهران، چاپ و نشر بازرگانی، 1385، چاپ سوم، ج1، ص255 و جمعی از نویسندگان؛ مجموعه مقالات اقتصاد خرد و کلان، مترجمین احمد جعفری صمیمی وغلامعلی فرجادی، نشر دانشگاه مازندران، وثقي، 1378، چاپ اول، ص127.]
 
منحنی‌های تولید یکسان به سه شکل L، خطی و کاب داگلاس که عموماعموماً به‌شکل محدب است، وجود دارند. در منحنی L شکل، سرمایه و [[نیروی کار]] تولید، به نسبت ثابت مصرف می‌شوند و فعالیت در نقطه¬ای به‌جز رأس منحنی یکسان، ناکارآ خواهد بود، در منحنی خطی، جانشینی كامل میان عوامل تولید وجود دارد كه به‌معنای ثبات نسبت جانشینی میان عوامل تولید است و در تابع کاب داگلاس، حالتی متعادل میان دو حالت افراطی خطی و L شکل به‌شمار می¬رود. منحنی تولید یکسان برای تابع کاب-داگلاس دارای حالت متعارف محدب است<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=نیکلسون |نام=والتر |کتاب=نظریه اقتصاد خرد اصول اساسی و مباحث تکمیلی | ناشر=حمدمهدی عسگری، تهران، دانشگاه امام صادق، |سال=1387ص507}}</ref>
تولیدکنندگان برای تولید کالاها و خدمات به عوامل تولید نیاز دارند. تهیه این عوامل، مستلزم پرداخت هزینه¬هایی است. این مخارج، برای صاحبان عوامل، درآمد و برای تولیدکنندگان، هزینه محسوب می‌شود. هزینه تولید، قیمت عوامل تولیدی است که برای ساخت و تولید کالاها و خدمات به‌کار می¬رود<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=قنادان |نام=محمود |کتاب=کلیات علم اقتصاد | ناشر= انتشارات دانشگاه تهران |سال=1386چاپ اول ص212}}</ref>
انواع هزینه¬ تولید
هزینه¬های تولید از تنوع چشم‌گیری برخوردارند:
1. هزینه ثابت کل (Total Fixed Cost: TFC)؛ مؤسسات تولیدی هزینه¬های ثابتی دارند. هزینه‌های ثابت، غیرمستقیم یا عمومی، با تغییرات میزان تولیدات تغییر نمی¬کنند و برای حفظ عوامل ثابت تولید، به‌کار می¬روند<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=مزارعی |نام=عدنان |کتاب=اصول علم اقتصاد | ناشر=بیجا، نشر مدرسه عالی بازرگانی بیتا |جلد1 ص122}}</ref>
. [[هزینه فرصت]] (Opportunity Cost)؛ بیانگر ارزش واقعی محصول تولیدشده در صورت به‌کارگیری منابع در مطلوب¬ترین گزینه ممکن و بالاترین ارزش تولید کالاهای دیگری که در صورت عدم تولید این کالا می¬توانستند با استفاده از عوامل موجود تولید شوند، است<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= لیپسی، ریچارد جی و هاربری |نام=کالبن |کتاب=اصول علم اقتصاد | ناشر=ارشاد فکری ، مشهد، نیکا |سال=1378چاپ اول ص27}}</ref>
. هزینه نیمه متغیر (Semi Variable Cost)؛ هزینه¬ها تا آستانه معینی ثابت است و با افزایش ظرفیت از حد معینی، مجددامجدداً تغییر کرده تا آستانه بعدی ثابت می¬ماند<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=قنادان |نام=محمود |کتاب=کلیات علم اقتصاد | ناشر=انتشارات دانشگاه تهران |سال=1386}}</ref>
. هزینه متغیر کل (Total Variable Cost: TVC)؛ هزینه متغیر یا مستقیم، شامل کلیه هزینه‌های عوامل تولیدی است که مقدارشان در کوتاه‌مدت با افزایش یا کاهش میزان تولیدات، تغییر می‌کند. وقتی کالایی تولید نشود، میزان این هزینه¬ها برابر با صفر است. این هزینه¬ها دو گروه¬اند:
الف) هزینه¬های متغیری که به تغییرات تولید کل وابسته¬اند؛ مثل مواد اولیه که متناسب با افزایش سطح تولیدات، میزان این هزینه¬ها نیز بالا می¬رود.
. هزینه کل (Total Cost: TC)؛ هزینه کل، از جمع هزینه¬های ثابت و متغیر به‌دست می¬آید. عدم تولید کالا، موجب برابری میزان هزینه کل با هزینه¬های ثابت می¬شود؛ در غیر این صورت، همانند هزینه¬های متغیر افزایش پیدا می¬کند. هزینه¬های تولید در کوتاه‌مدت به هزینه¬ کل و هزینه نهایی تقسیم می‌شوند<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=قنادان |نام=محمود |کتاب=پیشین صفحه214}}</ref>
<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=قنادان |نام=محمود |کتاب=پیشین صفحه214}}</ref>
. هزینه متوسط کل (Average Total Cost: ATC)؛ هزینه متوسط از تقسیم هزینه کل بر مجموع تولیدات و یا از راه جمع متوسط هزینه¬های ثابت و متغیر حاصل می¬شود<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=[ مک کانل، کامپبل و برو |نام=استانلی |کتاب=اقتصاد اصول، مسائل و سیاستها | ناشر=علیرضا کازرونی، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز، |سال=1378ص276}}</ref>
. هزینه ثابت متوسط (Average Fixed Cost: AFC)؛ از تقسیم هزینه ثابت کل بر مقدار تولیدات هزینه ثابت متوسط حاصل می¬شود. با افزایش تولیدات، میزان این هزینه¬ها کم می¬شود<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=فرگوسن |نام=جی و یی، گلد |کتاب=نظریه اقتصاد خرد، محمود روزبهان | ناشر=تهران، مرکز نشر دانشگاهی، |سال=، چاپ هشتم، ج1، ص233.}}</ref>
سطر ۴۲ ⟵ ۳۹:
توليد کل
 
توليد کل که گاهى به آن محصول کل يا توليد فيزيکى کل نيز گفته مى‌شود،مىشود، عبارت از ماکزيمم مقدار محصولى است که مى‌توانمىتوان با هر ترکيب خاصى از نهاده‌هاى متغير و ثابت توليد نمود.
 
در واقع توابع توليد کوتاه‌مدت، کل مقدار محصول را به مقدار نهاده متغير ارتباط مى‌دهند. يادآورى اين نکته ضرورى است که توليد کل مربوط به يک محصول است. به عبارت ديگر نمى‌توان مقادير کالاهاى مختلف را با يکديگر جمع کرد. بنابراين توليد کل فقط در ارتباط با يک محصول همگن تعريف مى‌شود ▼
 
▲در واقع توابع توليد کوتاه‌مدت، کل مقدار محصول را به مقدار نهاده متغير ارتباط مى‌دهندمىدهند. يادآورى اين نکته ضرورى است که توليد کل مربوط به يک محصول است. به عبارت ديگر نمى‌تواننمىتوان مقادير کالاهاى مختلف را با يکديگر جمع کرد. بنابراين توليد کل فقط در ارتباط با يک محصول همگن تعريف مى‌شودمىشود
 
توليد نهائى (Marginal Product)
 
توليد نهائى يا محصول نهائى عبارت از محصول اضافى (Extra output)، حاصل از به‌کارگيرى يک واحد اضافى نهاده متغير است. به بيان ديگر توليد نهائى در هر سطحى از محصول، خالص اضافه شده به توليد کل در اثر اضافه نمودن يک واحد بيشتر نهاده متغير است. همچنين مى‌توانمىتوان گفت MP عبارت از تغيير در TP است که در اثر يک واحد تغيير در نهاده متغير ايجاد مى‌شودمىشود. البته در تمام تعاريف ساير نهاده‌ها ثابت فرض مى‌شودمىشود. بنابراين در تعريف MP توجه به نکات زير از اهميت ويژه‌اى برخوردار است:
 
۱. MP در هر سطحى از محصول تعريف مى‌شودمىشود.
۲. MP مربوط به يک نهاده متغير (مثل نيروى کار) است.
۳. ساير نهاده‌هاى توليد ثابت هستند.
 
 
توليد متوسط (Average Product)
 
توليد يا محصول متوسط يک نهاده متغير، مقدار محصول توليد شده به ازاء هر واحد آن نهاده در هر سطحى از محصول است. در واقع AP از تقسيم توليد کل حاصل از يک‌سرى نهاده (اعم از ثابت و متغير) به مقدار نهاده متغير مورد استفاده به‌دست مى‌آيدمىآيد. به بيان ديگر براى محاسبه مقدار توليد متوسط يک نهاده متغير بايستى مقدار توليد کل مربوط به نقطه موردنظر تابع توليد را بر تعداد واحدهاى نهاده متغير تقسيم نمود.
 
 
در تعريف توليد متوسط نيز توجه به نکات زير اهميت دارد:
 
۱. توليد متوسط در هر سطحى از محصول تعريف مى‌شودمىشود.
۲. توليد متوسط مربوط به يک نهاده متغير در توليد يک محصول خاص است.
۳. ساير نهاده‌هاى توليد ثابت فرض مى‌شوندمىشوند. <ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=سالواتوره |نام=دومينيك |کتاب=اقتصاد خرد | ناشر=ترجمه احمد یزدان‌پناه، تهران، چاپ و نشر بازرگانی، |سال=1385}}</ref>
 
 
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
اقتصاد چیست؟، [[محمد مهدی]] بهکیش، [[نشر نی،نی]]، چاپ دوم،۱۳۸۱
 
{{فناوری}}
سطر ۸۰ ⟵ ۷۳:
[[رده:مفاهیم اقتصادی]]
{{حییم، سلیمان؛ فرهنگ معاصر انگلیس به فارسی و فارسی به انگلیسی، تهران، فرهنگ معاصر، 1386، ص526.}}
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/تولید_(اقتصاد)»