سلطنت مملوک (دهلی): تفاوت میان نسخه‌ها

از دیگر حاکمان مهم این خاندان [[رضیه]] است او اولین سلطان زن مسلمان در [[شبه قاره هند]] و دختر سلطان شمس‌الدین التمش بود که از ۶۳۴ ق/ ۱۲۳۶ م تا ۶۳۷ ق/ ۱۲۴۰ م در دهلی فرمانروایی داشت.<ref name="اطلاعات ">سید کمال حاج سید جوادی. این قند پارسی که به بنگاله می‌رود</ref>

[[غیاث‌الدین بلبن|غیاث‌الدین بَلْبَن]] به عنوان آخرین سلطان بزرگ این خاندان شناخته می‌شود که در سال ۶۶۳ ق/ ۱۲۶۵ م به تخت سلطنت نشست.<ref name="اطلاعات ">سید کمال حاج سید جوادی. این قند پارسی که به بنگاله می‌رود</ref> غیاث الدّین اُلُغ خان، ممتازترین سلطان از خاندان سلاطین مملوک دهلی به شمار می‌رود او در اصل غلامی ترک از قبیله البری، و از اعضای گروه معروف چِهِلگانی (چهل غلامِ پرورده سلطان اِلتُتْمِش) بود و به سبب شایستگی و استعداد خویش پیشرفت کرد تا جایی که [[ناصرالدین محمودشاه]] (۶۴۴ـ ۶۶۴ ق)، پادشاه زاهد او را وزیر و «نایب مملکت» کرد و دختر او را به همسری برگزید. بَلْبَن عملاً در سراسر سلطنت محمود، فرمانروایی داشت و عوامل تجزیه و تفرقه را مهار کرد و در اداره کشور اعمال قدرت نمود. در ۶۶۴، پس از درگذشت محمود، که فرزند نداشت، سلطنت خود را باعنوان غیاث الدین بلبن، رسماً آغاز کرد و تجربه‌های دوران نیابتش، او را در جایگاهی مطلوب قرارداد.<ref name="دانشنامه بزرگ اسلامی">دانشنامه بزرگ اسلامی - بلبن</ref>

شاهزاده [[علاءالدین محمد پسر بلبن|علاءالدین محمد]] (ملقب به قاآن الملک شهید) فرزند غیاث‌الدین بلبن که به جانشینی او تعیین شده بود، حامی و مورد ستایش [[امیرخسرو دهلوی]] و [[حسن دهلوی|خواجه حسن دهلوی]] بود. در زمان او [[ملتان]] مرکز زبان فارسی در شبه قاره شد. «عبدالحی بن فخرالدین الحسنی» در کتاب «نزهه الخواطر» نوشته که علاءالدین محمد، [[سعدی شیرازی]] را به ملتان دعوت کرده و به آنجا آورده‌است و در مجلس او همیشه [[شاهنامه]] و دیوان [[خاقانی]] و [[انوری]] و [[نظامی گنجوی|خمسه نظامی]] و اشعار امیرخسرو خوانده می‌شده‌است.<ref name="اطلاعات ">سید کمال حاج سید جوادی. این قند پارسی که به بنگاله می‌رود</ref> شاهزاده امیر محمّد، در سال ۶۸۵ ق، در جنگی شدید با مغول‌ها، کشته شد، و بلبن، احتمالاً بر اثر همین ناکامی پس از یک سال در ۶۸۶ ق درگذشت. این واقعه فروپاشی سلطنت ممالیک را رقم زد و سه سال پس از آن که [[سلطنت خلجی|خَلْجی‌ها]] زمام سلطنت دهلی را به دست گرفتند.<ref name="دانشنامه بزرگ اسلامی">دانشنامه بزرگ اسلامی - بلبن</ref>

{{پانویس|۲}}