ارد دوم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اُرُد دوم''' یا '''ورُد دوم''' (اشک سیزدهم) سیزدهمین [[شاه]] [[ایران]] از خاندان [[اشکانی]] است. وی از سال ۵۵ تا ۳۷ پیش از میلاد سلطنت کرد. به عقیدهٔ بسیاری از مورخان در زمان او شاهنشاهی اشکانی به اوج عظمت خود رسید. بسیاری از معاصران آن زمان ایران را بسیار مقتدرتر از [[روم]] می‌دانستند. در زمان شاهی ارد دوم سرزمین‌های بسیاری به قلمرو اشکانیان اضافه شدشد، ولی به دلیل ضعف سازمانی ارتش نتوانستند مناطق فتح شده را حفظ کنند. مهمترین پیش‌آمد در زمان شاهیپادشاهی ارد دوم جنگهایجنگ های متعدد با رومیان و به خصوص [[نبرد حران]] (Carrhae) است.

اُرد همچنین پایتخت ایران را از شهر [[صددروازه]] به [[تیسفون]] که در برابر [[سلوکیه]] ساخته شده بودبود، منتقل کرد و تیسفون تا زمان حملهٔ اعراب پایتخت ایران بود.

ارد دوم به همراه برادر بزرگتر خود [[مهرداد سوم]]، پدر خود [[فرهاد سوم]] را که شاه ایران بودبود، در سال ۵۷ یا ۵۸ پ. م مسوم کردند. پس از این کارکار، مهرداد که پسر بزگتر بود به شاهی رسیدرسید، ولی سلطنت او بیش از سه یا چهار سال دوام نداشت. وی بسیار سخت‌گیر و بی‌رحمبیرحم بود. از اینرواین رو بزرگان کشور و عامهٔ مردم بر او شوریدند و پس از مبارزاتی که بین او و ارد دوم درگرفتدرگرفت، ارد او را کنار زدهزد و خود بر تخت شاهی نشست.

نبرد حران (به لاتین: Carrhae) نخستین نبرد تمام عیار ایران و روم در زمان سلطنت ارد دوم به وقوع پیوست. در بهار سال ۵۴ پ. م [[کراسوس]] (Crassus) فرماندار رومی بخش شرقی رومروم، سپاه خود را برای حمله به ایران آراست و با چهل‌هزار سرباز راهی ایران شد. [[اَرتاوازد]] شاه [[ارمنستان]] در ملاقاتی با کراسوس به او وعده داد که شانزده‌هزار نیروی سواره در اختیار او قرار خواهد داد. او به کراسوس اطمینان داد که با این [[سواره نظام]] و [[پیاده نظام]] همراه اواو، رومیان از نظر کمی و کیفی برتر از سپاه ایران هستندخواهند بود و ایرانیان را به آسانی شکست خواهند داد.

اُرد دوم پس از آگاهی یافتن از این خبرخبر، برای کراسوس پیام فرستاد که آیا این نبرد به خواست دولت روم است یا خود او. کراسوس در پاسخ گفت که جواب او را در [[سلوکیه]] خواهد داد. پادشاه ارد در جواب نوشت: «اگر موی بر کف دست من برویدبروید، شما هم سلوکیه را خواهید دید.»

کراسوس با سپاه بزرگ و ورزیدهٔ خود راهی بین‌النهرین شد. در این گیر و دارگیرودار، اُرد با پیاده نظام خود با شتاب فراون وارد ارمنستان شد و مبادرت به آن کرد تا از رسیدن سواره نظام ارمنی به کراسوس جلوگیری کند. سپس [[سورنا]] سردار دلاور و رشید خود را با ده‌هزار سوار به نبرد با کراسوس فرستاد.

کراسوس چون خبردار شد که سپاه اشکانی در مشرق فرات استاست، تصمیم به تعقیب ایرانیان گرفت و در بیابان‌های شمال بین‌النهرین٫بهبین‌النهرین به دنبال دشمن وهمی و فراری با شتاب به سوی مشرق تاخت آورد و به حران رسید. سپاه روم در طول این پیشروی با مقاومت چندانی روبرو نشدنشد، ولی بر اثر پیاده‌روی در بیابان‌های خشک فرسوده و گرسنه بود. افسران از کراسوس درخواست استراحت کردندکردند، ولی او فرمان تعقیب داد. پس از استراحتی کوتاه و خوردن غذایی مختصرمختصر، رومیان به پیشروی ادامه دادند و به گروه کوچکی از سپاه اشکانی که دارای ساز و برگ نظامی کمی بودندبود، برخودبرخورد کردند. آنان به خیال شکست دادن این سپاه بر سرعت خود افزودند. پس از زد و خوردیزدوخوردی کوچک ناگهان نگهبانان فریاد برآوردند که اشکانیان آنها را در محاصره گرفته‌اند. شاهان محلی آسیایی که به اجبار و بیم در کنار رومیان بودندبودند، با شنیدن این خبر با سواران خود گریختند. سواران پارتی وارد میدان کارزار شدند. نخست سواران سنگین اسلحهٔ اشکانی بر رومیان سبک اسلحه تاختند و آنان را به عقب راندند. سپس سواران سبک اسلحهٔ کماندار رومیان را به تیرباران گرفتند. تیرهای رومیان بر آنان کارگر نبودنبود، زیرا [[کمان (سلاح)|کمان‌های]] اشکانی برد بیشتری نسبت به کمان‌های رومی داشتند و اشکانیان نیز دز تیراندازی سرآمد بودند. رومیان تلفات زیادی دادند و پس از اینکه پسر کراسوس به دست اشکانیان کشته شدشد، عقب نشینی کردند.

رومیان در حال عقب نشینی چون با جغرافیای منطقه آشنا نبودندنبودند، پیاپی مورد حملهٔ اشکانیان واقع می‌شدند. سرانجام سورنا به رومیان پیشنهاد مذاکره کرد. کراسوس عازم ملاقات شد. در این میان رومیان دچار اختلاف شدند و در این گیر و دارگیرودار پیکاری درگرفت و کراسوس به دست ایرانیان کشته شد. سر او را به نشانهٔ پیروزی برای اُرد به ارمنستان فرستادند.

نبرد حران در تاریخ باستان اهمیت زیادی دارد٫دارد، زیرا رومیان که خود را برتر از ایرانیان و فاتح می‌دانستندمی‌دانستند، با این شکست خوار شدهشدند و ایرانیان بزرگ و بلندآوازه گشتند.

کراسوس بسیار جاه طلب و پول‌پرست بود. پس از کشتنش، پادشاه ایران،ایران اعلام کرد که کراسوس را به خواسته‌اش خواهد رساند. پس امر کرد که جمجمه سر او را با طلای ذوب شده پر کنند.{{نیازمند منبع}}

پس از پیروزی بر کراسوس اشکانیان به منظور تصرف سوریه دست به حمله در مغرب آسیا زدند. در آن زمان اوضاع داخلی روم نیز نابسامان بود و این خود سودیامتیازی برای ایرانیان بودمحسوب می شد. مردم غرب آسیا ناراضی از اینکه بهدر زیر یوغ رومیان بودند، ناراضی بودند و دست به قیام زدند و اشکانیان توانستند تا سال ۴۰ پیش از میلاد تقریباً سراسر آسیای غربی را به تصرف خود درآورند. ولی اشکانیان به دلیل ضعف سازمانی ارتش نتوانستند متصرفات گستردهٔ خود را برای مدت زیادی حفظ کنند. در سال ۳۸ پ. م. که [[پاکور(شاهزاده)|پاکور]] شاهزادهٔ اشکانی و فرماندهٔ سپاه مهاجم ایران در نبردی با رومیان کشته شدشد، مرزها دوباره به کنار رود فرات رسید.

ارد دوم مدتی پس از پایان نبردهای ایرانیان در غرب آسیا و به خاطر کشته شدن پسرش پاکور از سلطنت بیزار شد و مقام شاهی را به پسر دیگرش [[فرهاد چهارم]] واگذار کرد. فرهاد پس از رسیدن به شاهی همهٔ برادران خود را کشت. ارد دوم که هنوز در قید حیات بودبود، او را به خاطر این کار مورد سرزنش و نکوهش قرار داد. فرهاد هم پدر خود را به خاطر این ملامت در سال ۳۷ پ. م. به قتل رسانیدرساند.