فاخته: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز نوژن صفحهٔ فاخته معمولی را به فاخته منتقل کرد
MahdiBot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۳۱:
'''فاخته''' {{علمی|Cuculus canorus}}، که '''کوکوی معمولی''' یا '''کوکوی اروپایی''' نیز نامیده می‌شد، [[پرنده|پرنده‌ای]] از خانواده [[کوکو (پرنده)|کوکو]] راسته [[کوکوسانان]] است که در [[اروپا]]، [[آسیا]]، و [[آفریقا]] زندگی و مهاجرت می‌کند.<ref>{{یادکرد|نویسنده = |نشانی=http://blx1.bto.org/birdfacts/results/bob7240.htm|عنوان=Cuckoo ''Cuculus canorus''| ناشر =BTO BirdFacts|تاریخ = |تاریخ بازبینی=16 February 2013|زبان=en}}</ref> فاخته رنگ شبیه کبوتر و کمی کوچک تر از آن که دور گردنش طوقی سیاه دارد.<ref>لغت نامه دهخدا</ref>
 
آواز فاخته نرم و حزن انگیز و شبیه کلمه «کو کو» است. این آواز اغلب در آغاز فصل بهار شنیده می‌شود. بیشتر مردم تصور می‌کنند پرندهٔ ماده آواز می‌خواند، ولی اینطور نیست، و پرندهٔ نر آواز می‌خواند. فاخته نر و ماده شیبه هم نیستند. رنگ فاخته نر مایل به خاکستری سیاه است، درحالی که پرندهٔ ماده پرهای خاکستری فاتح رنگ با لکه‌های سفید دارد. فاخته ماده نمی‌تواند آواز بخواند.
 
فاخته از نظر اندازه جزو پرندگان متوسط و جزو حیوانات کوچک طبقه‌بندی می‌شوند. برخی کبوتران مانند [[کبوتر جنگلی]] و [[کبوتر کوهپایه]] نیز در برخی منابع فاخته نامیده شده‌اند.
خط ۴۳:
آن قصر که بر چرخ همی زد پهلو{{سخ}}
بر درگه آن شهان نهادندی رو{{سخ}}
دیدیم که بر کُنگُره اش فاخته‌ای {{سخ}}
بنشسته و می‌گفت که: کوکو کوکو؟{{سخ}}
 
خط ۵۰:
 
;فرهنگ عرب
نام فاخته از کلمه عربی '''فَختِ''' گرفته شده است. [[کنار]] میوه درخت [[سدر]] است. این درخت در ایام بهار در خوزستان میوه می‌دهد. مردم [[عرب خوزستان]] در فرهنگ عامه خود بر این باورند که فاختهٔ مادر هنگام رسیدن میوه درخت ُکنار، می‌خواهد در دهان جوجه اش میوه کنار بگذارد.
فاختهٔ کوچک به دلیل وجود یک دانهٔ درشت در گلویش نمی‌تواند کنار را ببلعد. مادر این پرنده هر چه سعی می‌کند به جوجه اش غذا بدهد به نتیجه نمی‌رسد، به همین دلیل در رثای جوجه اش شروع به نالیدن می‌کند که این ناله در بین مردم به صورت شعری کوتاه حفظ شده است. ('''یا فاختی، یا فاختی، یا بنتی، طاح النبگ ما ذگتی''').{{سخ}}
 
خط ۵۷:
پرنده مادر شعری را به صورت آواز برای فاخته کوچکش می‌خواند. پرنده مادر این شعر را به عربی این گونه تکرار می‌کند ('''یا فاختی، یا فاختی، یا بنتی، طاح النبگ ما ذگتی''') به معنای ای فاخته، ای فاخته، ای دخترم، میوه کنار رسید و تو آن را نچشیدی.
 
این است که همه ساله این پرنده در فصل بهار برای جوجه اش می‌خواند که نشان از توجه مردم آن زمان به طبیعت را دارد. اما این شعر در بخش‌های دیگر [[عرب]] نشین به شکلی دیگر خوانده می‌شود و در آن مناطق به جای اینکه فاخته مادر به میوه کنار اشاره بکند، به درخت نخل و میوه رطب اشاره دارد و می‌گوید: «یا فاختی، یا بنتی، '''طاح الرطب''' ما ذگتی» یعنی ای فاخته، دخترم، رطب {میوه نخل} رسید و تو آن را نچشیدی.<ref>[http://anthropology.ir/node/14241 انسان شناسی و فرهنگ، قاسم منصور آل کثیر]</ref><ref>دکتر:، العلوی، هادی ، «''(عالم الطیور والحیوانات) ''»، دار العودة،دار‌العودة، بیروت، لبنان، چاپ سال ۱۹۸۸ مبلادی به (عربی).</ref><ref>طاءالله، سمیر،. ''(موسوعة المعلومات العامة) ''. دار عطاءالله للنشر والتوزیع، بیروت، لبنان، چاپ هشتم، سال انتشار ۱۹۸۴ میلادی به (عربی).</ref>
 
در لسان العرب آمده است که الفاخِته مفرد فواخت است و آن نوعی از کبوتران طوقی است. همچنین ابن بری و او از ابن جوالیقی ذکر کرده که کلمه فاخته از واژه َفختِ که به معنی نور مهتاب است گرفته شده.{{مدرک}}
خط ۷۵:
[[رده:پرندگان کامرون]]
[[رده:پرنده‌های جمهوری آذربایجان]]
[[رده:حیواناتی که در سال ۱۷۵۸ (میلادی) توصیف شدند]]
[[رده:سیاهه قرمز IUCN از گونه‌های با کمترین نگرانی]]