خبر واحد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ar
Mortezahashemiyan (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴:
 
== شرایط راویان خبر واحد ==
عقل، بلوغ، مسلمان بودن، عدالت، توثیق به معنی گواهی علمای بزرگ بر مورد اعتماد بودن شخص و داشتن قوهٔ حافظهٔ مناسب شرایطی است که راویان حدیث باید داشته باشند. در [[اصول فقه]] امامیه، [[شیعه دوازده امامی]] بودن راویان نیز لازم است.<ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، صص ۱۷۳-۱۷۵</ref>
<ref> [http://avabook.com/product/61/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C اصول فقه دانشگاهی ] - محمد رضا شب خیز - انتشارات کتاب آوا - چاپ چهارم 1392 </ref><ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، صص ۱۷۳-۱۷۵</ref>
 
== انواع خبر واحد ==
=== خبر مستفیض ===
خبر مستفیض حدیثی است که سلسله روات آن از سه تا بیشتر باشد ولی به حد تواتر نرسیده و مفید قطع و یقین واقع نگردد. برخی اصولیون خبر مستفیض را نوع سومی از حدیث در کنار خبر متواتر و خبر واحد می‌شمارند ولی غالباً آن‌را نوعی خبر واحد می‌دانند.<ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۰</ref>
<ref> [http://avabook.com/product/61/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C اصول فقه دانشگاهی ] - محمد رضا شب خیز - انتشارات کتاب آوا - چاپ چهارم 1392 </ref><ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۰</ref>
 
=== خبر صحیح ===
خبر صحیح حدیثی است که راویان آن از گوینده تا نویسنده همگی عاقل، بالغ، مسلمان، عادل باشند و علمای علوم اسلامی بر درستی و صداقت و نیکی آنان گواهی داده باشند.<ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۶؛ مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۳</ref>
<ref> [http://avabook.com/product/61/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C اصول فقه دانشگاهی ] - محمد رضا شب خیز - انتشارات کتاب آوا - چاپ چهارم 1392 </ref><ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۶؛ مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۳</ref>
 
=== خبر حسن ===
خبر حسن حدیثی است که راویان آن از گوینده تا نویسنده همگی عاقل، بالغ، مسلمان، عادل باشند، اما عدالت یکی از بعضی آن‌ها توثیق (گواهی) نشده باشد.<ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۶؛ مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۴</ref>
<ref> [http://avabook.com/product/61/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C اصول فقه دانشگاهی ] - محمد رضا شب خیز - انتشارات کتاب آوا - چاپ چهارم 1392 </ref><ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۶؛ مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۴</ref>
 
=== خبر موثق ===
خبر موثق یا خبر قوی در اصول فقه شیعه خبری است که راویان آن همگی شرایط لازم برای نقل حدیث را داشته اما [[سنی]] یا [[شیعه]] غیر دوازده امامی باشند ولی فقهای شیعه درستی آن‌ها را گواهی کرده باشند.<ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۶؛ مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۴</ref>
<ref> [http://avabook.com/product/61/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C اصول فقه دانشگاهی ] - محمد رضا شب خیز - انتشارات کتاب آوا - چاپ چهارم 1392 </ref><ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۶؛ مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۴</ref>
 
=== خبر ضعیف ===
خبر ضعیف حدیثی است که سلسله روات آن مشخص نباشد، یا شخصی در سلسله روات قرار داشته باشد که غیر مسلمان یا دروغگو و امثال آن باشد. در صورتی که خبر ضعیف مشهور باشد به آن ''مشهوره'' گفته می‌شود و در صورتی که مورد قبول فقهای متقدم قرار گرفته باشد، ''مقبوله'' نام می‌گیرد و این امر ضعف سندی آن را جبران می‌کند.<ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۶؛ مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۴</ref>
<ref> [http://avabook.com/product/61/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C اصول فقه دانشگاهی ] - محمد رضا شب خیز - انتشارات کتاب آوا - چاپ چهارم 1392 </ref><ref>اصول فقه، ابوالحسن محمدی، ص ۱۷۶؛ مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۴</ref>
 
== حجیت خبر واحد ==
بحث در مورد میزان اعتبار خبر واحد از مهمترین مباحث اصول فقه است. بیشتر فقها معتقدند خبر واحد در صورتی‌که استحکام سندی لازم را داشته باشد، حجت است و عمل به آن از نظر شرعی [[واجب]]. [[شیخ طوسی]] در مورد حجیت خبر واحد ادعای [[اجماع (فقه)|اجماع]] کرده‌است. با این حال این عقیده در میان فقهای متقدم (پیش از شیخ طوسی) مخالفان بزرگی داشته است، از جمله [[ابن براج]]، [[ابی‌المکارم بن زهره]]، [[ابن ادریس]] و پیش از همه [[سید مرتضی]]، اما جمهور فقهای متأخر (پس از شیخ طوسی) خبر واحد را حجت می‌دانند.<ref>مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۵</ref>
<ref> [http://avabook.com/product/61/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C اصول فقه دانشگاهی ] - محمد رضا شب خیز - انتشارات کتاب آوا - چاپ چهارم 1392 </ref><ref>مباحثی از اصول فقه، مصطفی محقق داماد، ص ۶۵</ref>
 
از جمله متاخرین مخالف حجیت خبر واحد، [[محمد صادقی تهرانی]] است که از نظر وی، ادّله‌ی حجیت خبر واحد، مردود است. از نظر وی، ادله‌ی حجیّت خبر واحد، تماماً در مقابل آیاتی از قرآن است که عمل به ظنّ را نفی کرده {ولا تقف ما لیس لک به علم} «وآن چه را که برایت به آن عملی نیست، پیروی نکن» بنابراین با استدلال به قرآن، آن دسته از ادله‌ای که برای حجیّت خبر واحد، در معالم، رسائل و کفایه آورده‌اند را تماماً با مراحل مختلف نقض می‌کند؛ و می گوید ببینید خدا باب علم را مفتوح کرده است کتاباً و سنّتاً ولکن آقایان فُقهای سنّتی باب علم رامسدود کرده‌اند. اگر باب علم مُنْسَدّ است پس باب اسلام مُنسدّ است. چون اسلام علمی است. اسلام ظنی نیست. وانگهی خدای سبحان می فرماید:{قل فللّه الحجّة البالغة} (انعام،6/149) آیا حجّت بالغه، حجّت رسا، علمی است و یا ظنّی؟ حجّت ظنی، رسا نیست. ما دونِ علم نه حجّت است، نه رسا است. بنابر این مع الأسف قائلیت حوزویان به انسداد باب علم، در حقیقت مُنْسَدّ کرده است، باب قرآن راکه علم است و باب سنت قطعیه را که علم است.}<ref>[http://www.forghan.ir/Books/Osool_ol_estenbat.pdf اصول استنباط]</ref>