پانکراتیت: تفاوت میان نسخه‌ها

پانکراتیت یعنی التهاب [[لوزالمعده]] (پانکراس ). پانکراتیت یا به صورت حاد بروز می‌کند یا مزمن.<ref>[http://nutritionvalley.it/salute/intestino/pancreatite.html Pancreatite acuta e cronica (italian) web]</ref>

بسته به خصوصیات اپیدمیولوژیک مناطق مختلف علل متفاوتی دارد. در کشور امریکا و تعدادی از کشورهای اروپایی اکثر موارد پانکراتیت حاد به دنبال مصرف الکل است، در ایران اغلب موارد ( ۵۰٪ موارد ) پانکراتیت حاد ناشی از [[سنگ‌های صفراوی]] است . بیشترین شیوع سنی در گروه سنی ۵۰-۴۱ سال است . مرگ و میر پانکراتیت حاد حدود ۱۰٪ است . علائم پانکراتیت حاد عبارتند از درد شکمی شدید، تهوع، استفراغ، تعریق، درد عضلانی، تورم و نفخ شکم، بی حالی، تب، افت فشارخون و حتی [[شوک]] .

پانکراتیت مزمن معمولاً در پی حملات مکرر پانکراتیت حاد بروز می‌کند زیرا لوزالمعده در بین حملات کاملاً بهبود نمی‌یابد. لوزالمعده در جریان این عارضه، به تدریج توانایی تولید آنزیم‌های گوارشی و هورمون‌های ضروری مانند [[انسولین]] را از دست می‌دهد. التهاب پانکراس ناشی از خودهضمی بافت آن توسط آنزیم‌های پانکراس به ویژه [[تریپسین]] می‌باشد. علایم پانکراتیت ممکن است به صورت دردهای مداوم یا متناوب در ناحیه فوقانی شکم احساس شوند (علایم با غذاخوردن تشدید می‌شود و دوره‌های درد گاه یک هفته طول می‌کشد). تهوع، استفراغ، اتساع شکم، زردی ( [[یرقان]] )، اسهال چرب و کاهش وزن .

الکلیسم مزمن، بیماری‌های مجاری صفراوی، سنگ کیسه صفرا، [[تومور|تومورها]]، [[تروما|ضربه]] یا جراحی شکم، مصرف بعضی از داروها (مانند گروه سولفا، [[کلروتیازید]] یا داروهای [[کورتون]]ی)، بعضی از عفونت‌ها مانند عفونت ویروسی [[اوریون]]، [[هیپرلیپیدمی]]، [[‌هیپرپاراتیروئیدیهیپرپاراتیروئیدی]]، [[واسکولیت]]، [[هیپرکلسمی]](میزان بیش‌از حد کلسیم در خون)، پی‌آمد عمل [[ERCP]]، [[نارسایی مزمن کلیه]] و [[دیالیز]].<ref>Brunner, 2008 Medical-surgical Nursing</ref>

بجز علائم بالینی، در آزمایشگاه ممکن است افزایش [[آمیلاز]] سرم، کاهش کلسیم، [[لکوسیتوز]]، [[پروتئینوری]]، [[هیپرگلیسمی]]، بالا رفتن [[لیپاز]]، فسفولیپاز A و [[تریپسین]] خون، افزایش LDH و واوره خون را داشته باشیم . آمیلاز سرم معمولاً ولی نه همیشه در پانکراتیت بالاست ( به خصوص در پانکراتیت حاد صفراوی ) . ۳-۲ ساعت بعد از شروع پانکراتیت حاد، آمیلاز افزایش یافته و بعد از۱۰-۳ روز به حد نرمال بر می‌گردد، آمیلاز ادرار و مایع [[صفاق]]ی ممکن است با میزان و مدت زمان بیشتری بالا باشند.

گاهی [[اسکن رادیوایزوتوپ]]، [[رادیوگرافی]] شکم، [[سی تی اسکن]] یا [[سونوگرافی]] لوزالمعده و آندوسکوپی مفید می‌باشد .

درمان پانکراتیت حاد غیر صفراوی عبارتست از دادن استراحت کامل به لوله گوارش (نخوردن هیچ گونه غذا و مایعات )، اغلب برقراری تغذیه وریدی، بستری در بیمارستان و کنترل عفونت احتمالی . پانکراتیت حاد در ۱۰٪ موارد به درمان پاسخ نداده و کشنده‌است . معمولاً دادن مسکن و داروهای آنتی اسید ضروری است .

بعد از کنترل درد و تهوع در بیمار، رژیم مصرف غذاهای زود هضم و کم چرب شروع می‌شود. وعده‌های کم حجم و متعدد قابل تحمل‌تر خواهند بود . وقتی فرد بیمار اجازه غذا خوردن یافت، ممکن است مکمل غذایی با آنزیم‌های پانکراس برای درمان [[اسهال چرب]] ضروری باشد. مصرف [[الکل]] باید قطع شود.

در پانکراتیت حاد صفراوی درمان رایج، انجام فوری [[ای آرسی پی|کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد]] به وسیله [[آندوسکوپ]] (ERCP) به همراه [[اسفنگتروتومی]] به وسیله آندوسکوپ (ES) و در نهایت انجام [[کله سیستکتومی]] انتخابی به روش [[لاپاراسکوپی]] است . در بعضی موارد خاص سایر روشهای درمانی همانند کله سیستکتومی از راه پوست (Percutaneous) و تخلیه و درناژ مایع تجمع یافته از راه پوست نیز انجام می‌شود . این روش می‌تواند منجر به درمان موفق بیماران گردد. مرگ و میر و عوارض همراه ناچیز هستند.<ref>[http://www.inerboristeria.com/pancreatite-cronica.html Pancreatite cronica (italian text) web]</ref>

[[نکروز]]، [[کیست کاذب]]، [[آبسه پانکراس]]، عفونت ثانویه باکتریایی لوزالمعده، عوارض ریوی و [[دیابت]] و کمبود مزمن [[کلسیم]] از عوارض پانکراتیت می‌باشند. در موارد بروز عوارض اغلب سطح سرمی آمیلاز بالا باقی می‌ماند . پانکراتیت حاد هموراژیک نکروزان اغلب خطرناک است .