سد گتوند: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Oyakmohsen (بحث | مشارکت‌ها) حذف مطلب جعلی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
{{جعبه سد
|نام‌رسمی= سد گتوند
|روی‌نقشه=
|عرض‌جغرافیایی = ۳۲.۱۶
|طول‌جغرافیایی = ۴۸.۵۶
|تصویر=
|اندازه‌تصویر= 280
سطر ۱۶ ⟵ ۱۵:
|حجم مخزن= ۴٫۶ میلیارد متر مکعب
|نوع‌سد= سنگریزه‌ای با هستهٔ رسی
|ارتفاع‌ازپی=
|طول‌تاج= ۷۶۰ متر<ref>[http://www.sepasad.com/gotvand_OFA.asp وب‌گاه شرکت مهندسی سپاسد]</ref>
|عرض‌درپی= ۱۰۷۵ متر
|عرض‌تاج=
|نوع‌سرریز= <small>اوجی(OGEE) دریچه‌دار
|ظرفیت‌تخلیه‌سرریزها= ۱۷۵۰۰ مترمکعب بر ثانیه
|تاریخ‌آغاز= [[
|تاریخ‌پایان=
|حجم‌مخزن= ۵۰۸۲ میلیون متر مکعب
|مساحت‌دریاچه= ۹۶/۵ کیلومترمربع{{سخ}} <small>در تراز ۲۳۴ متر بالاتر از سطح دريا</small>
|طول‌دریاچه= ۹۰ کیلومتر {{سخ}}<small>در تراز ۲۳۴متر بالاتر از سطح دريا</small>
|مساحت‌حوزه‌آبریز= ۳۲٬۴۲۵ کیلومتر مربع
|پانویس= پرهزینه‌ترین سد در دست ساخت ایران<ref name="irna">[http://www2.irna.ir/en/news/view/line-8/8506154962125953.htm خبرگزاری ایرنا]</ref>
}}
'''سد گتوند علیا''' یکی از بزرگترین [[سد|سدهای]] ایران است که بر روی رودخانه [[کارون]] در جنوب غربی ایران در دست ساخت می‌باشد. این سد، در فاصله ۳۸۰ کیلومتری از ریزشگاه رودخانه
== اهداف ساخت سد ==
هدف از احداث سد و نیروگاه گتوند، تأمین بخشی از برق مورد نیاز [[ایران]] (۴٬۵۰۰ گیگاوات‌ساعت در سال)، کنترل [[سیلاب|سیلاب‌های]] فصلی کارون و نیز تنظیم آب کشاورزی پایین‌دست است. همچنین [[دریاچهٔ سد]]، پس از آبگیری می‌تواند به عنوان یک جاذبهٔ گردشگری برای منطقه درآید
== حاشیه‌ها ==
یکی از مهمترین چالش‌های ایجاد شده پیرامون این سد، بحث وجود گنبدها و رگه‌های نمکی در اطراف محل آبگیری سد است که پس از آبگیری سد به زیر آب رفته و ممکن است منجر به شوری بیش از حد آب در پایین‌دست این سد شوند. کارشناسان محیط زیست و نظام مهندسی اعتقاد دارند که نزدیکی معدن نمک به محل سد گتوند علیا، در پروژه مطالعاتی این سد در نظر گرفته نشده‌است. وجود این معدن که در فاصله ۵ کیلومتری سد واقع شده باعث میشود که به هنگام آبگیری و تشکیل دریاچه پشت سد، این معدن عظیم نمک که ذخیره نمک آن صدها میلیون تن برآورد شده‌است به کلی به زیر آب دریاچه فرو رفته و این امر شوری آب رودخانه کارون را به بالاترین حد ممکن می‌رساند.<ref name="Saba">{{یادکرد وب| نشانی = http://sabainfo.ir/newsdetail-41656-fa.html| عنوان = نمک موضوعی چالشی برای ساخت سد گتوند علیا/ آب کارون شورتر میشود| تاریخ بازدید = تیر ۱۳۹۰| تاریخ = ۲۱ مهر ۱۳۸۸| ناشر = پایگاه اطلاع‌رسانی خدمات مهندسی و صنایع برق و آب}}</ref> با این حال، مدیر مطالعات طرح سد و نیروگاه گتوند علیا، در این مورد اعلام کرد که رگه‌های موجود نمک با محل ساخت بدنه سد، در حدود ۴٫۵ کیلومتر فاصله داشته و به دلیل دوری زیاد این سازند از محل بدنه سد، هیچ گونه مشکلی در این زمینه وجود ندارد.<ref name="Saba" /> همچنین مسؤولان وزارت نیرو، انتقادات کارشناسان محیط زیست در مورد شورشدن کارون را «مغرضانه» اعلام کردند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khabaronline.ir/news-155380.aspx| عنوان = سد را آبگیری می‌کنیم، کارون هم شور نمی‌شود، اینها ساخته مغرضین است| تاریخ بازدید = تیر ۱۳۹۰| تاریخ = ۱۵ خرداد ۱۳۹۰| ناشر = خبرآنلاین}}</ref>
از طرف دیگر، به زیر آب رفتن ۱۰۰ هکتار از زمین‌های مرغوب و حاصلخیز
==اقتصاد طرح==
طبق برآورد اولیه هزینه‌های اجرای پروژه بالغ بر ۲۰۶۴/۳ میلیارد ریال بوده که از طریق منابع منابع عمومی، تسهیلات خارجی (فاینانس، وام و...)، سایر منابع (منابع داخلی، تسهیلات بانکی داخلی، اوراق مشارکت و...) تامین گردیده است. نسبت فایده به هزینه (B/C) برابر ۲/۲ و نرخ بازگشت داخلی آن ۲۲ درصد می‌باشد. منافع حاصل از تولید برق متعلق به این طرح طی برآورد اولیه، درآمد سالانه بالغ بر ۴۰۳۸ میلیارد ریال (بر حسب هر کیلووات ساعت ۹۵۰ ریال)را بالغ می‌گردد. به علاوه صرفه‌جویی حاصل از عدم مصرف سوخت‌های فسیلی در تولید برق سالانه ۱۷۵۹ میلیارد ریال و صرفه‌جویی حاصل از عدم تولید آلاینده‌ها در تولید برق سالانه ۶۸۸ میلیارد ریال منافع به همراه خواهد داشت. <ref name="کتابچه معرفی"></ref>
==ویژگی‌های طرح==
* بلندترین سد خاکی كشور
* دارای بزرگترین مخزن آبي بر روي رودخانه كارون
* دارای بیشترین میزان تولید انرژی برق آبی در میان نیروگاه‌های آبي کشور
* داراي بزرگترين تونل‌هاي انحراف و آب‌رسان كشور از لحاظ طول و سطح مقطع
* داراي سيستم آب‌بندي تركيبي ديوار و پرده آب‌بند <ref name="کتابچه معرفی"></ref>
==فعالیت‌های طرح در حوزه توسعه منطقه‌ای==
* احداث یک دستگاه پل روی رودخانه کارون داخل کارگاه و یک مسیر جایگزین بانضمام پل کابلی بزرگ جهت تردد وسائل نقلیه و عبور لوله های نفت و گاز
* احداث پل بر روی رودخانه کارون جهت تسهیل عبور و مرور مردم شهر گتوند
* طرح افزایش ارتفاع سد تنظیمی گتوند
* بهسازی بخشی از معابر شهری و روستایی منطقه <ref name="کتابچه معرفی"></ref>
==شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی طرح==
طرح سد و نیروگاه گتوند علیا در زمان ساخت و اجرا با به‌کارگیری نیروهای بومی تأثیر مهمی در اشتغال‌زائی در منطقه داشته و به‌طور مستقیم و می‌توانددر پیک کاری حدود ۱۰۰۰۰ نفر نیروی انسانی را مشغول به‌کار نماید. همچنین با اجرای این طرح ظرفیت برق کشور به میزان ۲۰۰۰ مگاوات افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد یافت که این افزایش ظرفیت می‌تواند در تأمین برق صنعتی و خانگی کشور مؤثر واقع شود. علاوه بر آن منبع مهمی از نظر ذخیره آب ایجاد خواهد شد که حدود ۴/۵ میلیارد متر مکعب حجم این منبع تأثیر فوق‌العاده‌ای بر رشد صنایع مرتبط با آب به ویژه پرورش آبزیان و آب‌رسانی به زمین‌های کشاورزی و به‌طور غیر مستقیم با ایجاد جاذبه‌های طبیعی نقش عمده‌ای را در جذب گردشگران به منطقه ایفا خواهد نمود.<ref name="کتابچه معرفی"></ref>در مجموع مهمترین موارد تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح عبارتند از:
*افزایش پتانسیل برق کشور
* رشد صنعت و تکنولوژی انرژی برق‌آبی
* افزایش قدرت عمل و ارتقاء مشاوران و پیمانکاران داخلی
* فعال کردن کارخانه‌های سازنده تجهیزات انرژی
* ارتقاء جایگاه بین‌المللی کشور از طریق ارتقاء صنعت برق آبی
* ایجاد منبع بزرگ آبی جهت استفاده و بهره‌برداری‌های مختلف از قبیل تامین آب شرب، آبیاری زمین‌های کشاورزی، گسترش صنعت ماهیگیری و ...
* ایجاد اطمینان در زمین‌های پائین‌دست و کنترل آب رودخانه
* اشتغال‌زائی
* محرومیت‌زدائی غیر مستقیم از طریق رشد منابع برق کشور
* ایجاد جاذبه‌های گردشگری: <ref name="کتابچه معرفی"></ref>
==اطلاعات فنی ==
{| class="wikitable"
|-
!colspan="3" align="center"|مشخصات کلی نیروگاه
|-
|نوع نیروگاه||colspan="2" "|روزمینی
|-
|انرژی متوسط سالیانه||colspan="2" |۴/۵ گیگاوات ساعت
|-
|ظرفیت نیروگاه||colspan="2" |۲۰۰۰ مگاوات
|-
|rowspan="3" "|ابعاد نيروگاه||ارتفاع||align="right|۶۰ متر
|-
|عرض||colspan="2" align="right|۵۰ متر
|-
|طول|| colspan="2" align="right| ۲۰۰ متر
|-
|تعداد واحد||colspan="2" |۸ واحد ۲۵۰ مگاواتي
|-
|حجم حفاري||colspan="2" |۳ ميليون متر مكعب
|-
|حجم بتن‌ريزي||colspan="2" |۳۰۰هزار متر مكعب
|-
!colspan="3" align="center"|مشخصات توربين
|-
|نوع توربين||colspan="2" "|فرانسيس با محور عمودي
|-
|سرعت چرخش||colspan="2" |۱۸۷/۵ دور در دقيقه
|-
|حداكثر راندمان توربين در حد نرمال||colspan="2" |۹۶٪
|-
| هد نرمال بهره‌برداري||colspan="2" |۱۴۱ متر
|-
|قدرت توليدي در هد نرمال||colspan="2" |۲۵۴ مگاوات
|-
|دبي طراحي براي هر واحد||colspan="2" |۱۹۳ متر مكعب در ثانيه
|-
|وزن قطعات گردان||colspan="2" |هر واحد ۵۰۰ تن
|-
!colspan="3" align="center"|مشخصات شير ورودي نيروگاه
|-
||نوع||colspan="2" |پروانه‌اي
|-
|قطر||colspan="2" |۵/۶ به ۵/۳ متر
|-
|تعداد||colspan="2" |۴ دستگاه (بدون احتساب طرح توسعه)
|-
|وزن كل قطعات||colspan="2" |۲۰۴ تن
|-
!colspan="3" align="center"|مشخصات جرثقيل اصلي نيروگاه
|-
|نوع||colspan="2" |سقفي
|-
|تعداد||colspan="2" |۲ دستگاه
|-
|دهانه||colspan="2" |۲۵ متر
|-
|ظرفیت||colspan="2" |۳۰۰ تن
|-
!colspan="3" align="center"|مشخصات ژنراتور
|-
|نوع||colspan="2" |سنكرون با محور عمودي
|-
|تعداد||colspan="2" |۴ دستگاه (بدون احتساب طرح توسعه)
|-
|وزن قطعات گردان||colspan="2" |هرواحد ۵۴۷ تن
|-
|ولتاژ نامي||colspan="2" |۱۵/۷۵ كيلوولت
|-
|قدرت خروجي نامي (هر واحد)||colspan="2" |MVA ۲۷۸
|-
| قدرت خروجي حداكثر (هر واحد)||colspan="2" |MVA ۲۹۷/۵
|-
|فركانس نامي||colspan="2" |۵۰ هرتز
|-
|تعداد قطب‌ها||colspan="2" |۳۲
|-
!colspan="3" align="center"|مشخصات ترانسفورماتور اصلي (بدون احتساب طرح توسعه)
|-
|تعداد||colspan="2" |۱۳ دستگاه{{سخ}} <small>(۱۲ دستگاه اصلي و يك دستگاه يدكي)</small>
|-
|نوع||colspan="2" "|تك فاز
|-
|قدرت نامي||colspan="2" |۱۰۰ مگاولت آمپر (تك فاز)
|-
|ولتاژ نامي اوليه||colspan="2" |KV ۱۵/۷
|-
|ولتاژ نامي ثانويه||colspan="2" |KV ۴۱۰
|-
| سيستم خنك‌كننده||colspan="2" |OFWF
|-
!colspan="3" align="center"|خروجي نيروگاه
|-
|تعداد دريچه‌ها||colspan="2" |۴ عدد (بدون احتساب طرح توسعه)
|-
|rowspan="2" "|ابعاد||عرض ||۸/۵ متر
|-
|ارتفاع||۵ متر
|-
|وزن هر دريچه و قطعات مدفون||colspan="2" |۱۰۰ تن
|-
|ظرفيت جرثقيل||colspan="2" |۳۰ تن
|-
|ارتفاع بالابري جرثقيل||colspan="2" |۴۰ متر
|-
!colspan="3" align="center"|پانویس<ref name="کتابچه معرفی"></ref>
|}
==
{{پانویس}}
{{نیروگاه‌های ایران}}
[[رده:انرژی]]
[[رده:انرژی آبی]]
[[رده:نیروگاه]]
[[رده:ایستگاه‌های برق‌آبی در ایران]]
[[رده:سدهای استان خوزستان|گتوند]]
| |||