زبان ییدیش: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{لحن نامناسب}}
 
'''ییدی'''، '''ییدیش''' یا '''یـِدیشی''' ({{به یدیشی|: ייִדיש}})، [[زبان آلمانی|آلمانی]] و [[لهستانی]]: Jiddisch، {{به روسی|Идиш}}، {{به اوکراینی|Їдиш}}، [[فرانسوی]] و [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] و [[ایتالیایی]]: Yiddish، {{به لاتین|Iudaeogermanica}} نامِ [[زبان|زبانی]] است که برای نزدیک به هزار سال، [[زبان مادری|زبانِ مادری]] و گاه، تنها زبانِ [[یهودیان|یهودیانِ]] [[اشکنازی]] بود که در [[اروپای شرقی]] و مرکزی می‌زیستند. یِدیشی در میانِ فرهنگِ اشکنازی، از حدودِ سدهٔ دهمِ میلادی در کرانه‌های [[راین]] پا گرفت و سپس گسترده شده در مرکز و خاورِ اروپا و آمیختن اش با [[زبان‌های اسلاوی]] آن را به شرقی و غربی شاخه کرد. یدیشی راستی را، از لهجه‌های جنوبِ شرقیِ آلمانیِ میانهٔ علیا شاخه شد و در کنارِ دیگر [[زبان‌های آلمانی]]، شاخه‌ای از زیرخانوادهٔ [[زبان‌های ژرمنی]] است که با [[الفبای عبری]] نوشته می‌شود.
 
در بارهٔ یدیشی دانستن، رابطهٔ مستقیم دارد با آگاهی در بارهٔ اشکنازی‌ها. بر خلافِ دیگر زبان‌ها که [[گویش‌ور|گویش‌وران]] آن‌ها، باشندگانِ زادبومی ویژه یا شهروندانِ [[ملیت|ملیتی]] معلوم اند، یدیشی را- در بیش‌تر سال‌های عمر اش- یهودیانی در سراسرِ جهان، به کار می‌برده‌اند، با ملیت‌های گوناگون. اگرچه یدیشی در میانِ یهودیانِ [[آمریکا]] کمابیش از رواج افتاده و در [[روسیه]] نیز رو به نابودی است و از همین رو، میانهٔ سدهٔ بیستمِ میلادی([[چهاردهمِ هجری]])، روزگارِِ مرگِ یِدیشی نامیده شده؛ با این همه، هنوز در میانِ برخی از [[گروه‌های یهودی]]، به عنوانِ زبانِ مادری، به آن سخن گفته می‌شود.