ابن خردادبه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +املا+مرتب+تمیز (۸.۸): + رده:جغرافی‌دانان اسلام در قرون وسطی |
|||
خط ۴:
نیایش ابن خرداد از نجبای [[زرتشتی]] بود که توسط [[برمکیان]] [[اسلام]] آورد و پدرش فرمان‌دار [[طبرستان]] و او خود از کارگزاران دستگاه [[عباسی]] و مأمور دیوان برید (مدیر کل پُست و اخبار) در سرزمین پهلویان «بلادالبهلویین» یا همان [[ماد]] کهن بود.<ref>ستایشگر، ۲۵</ref>
به نوشته ابن ندیم، ابن خردادبه، زرتشتی بود که به دست برمکیان اسلام آورد و اداره نامه‌رسانی در نواحی جبل با او بود. (جبل نام شهرهایی است که در میان آذربایجان، عراق، خوزستان، فارس و دیلم است).<ref name="amordad"
== زندگی ==
خط ۱۶:
[[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] در کتاب [[مروج‌الذهب]] به گفتگوهای [[معتمد عباسی]] و ابن خردادبه در مورد موسیقی اشاره دارد بنابراین می‌توان چنین گمان کرد که تبحر او در موسیقی و آوازخوانی در نزدیکی او به خلیفه نقش بسزایی داشته‌است. در هر روی ابن خردادبه از همان آغاز بیشتر جغرافی‌دان و صاحب مسالک و ممالک محسوب می‌شد و آثار او در مورد موسیقی دارای اهمیت ثانوی بود.<ref name="مسالک"/> [[ابوالفرج اصفهانی]] دربارهٔ او می‌نویسد که در آنچه می‌گوید و در کتاب‌های خود می‌آورد تحقیق زیاد نمی‌کند.<ref>اصفهانی، ۵۰۴</ref>
محمد
=== جغرافیا ===
[[پرونده:Radhanites.png|چپ|بندانگشتی|300px|نقشه شبکه داد و ستد بازرگانان یهودی [[راذانیه]] در [[اوراسیا]] که در کتاب ''مسالک و ممالک'' ابن خردادبه گزارش شده‌است.]]
ابن خردادبه نویسنده اولین کتاب
او راهنمایی برای مسافران نوشت و راه دریایی‌ای را که از ریزشگاه [[دجله]] به [[خلیج فارس]] در نزدیکی [[ابله (شهر)|ابله]] آغاز می‌شد و به [[چین]] و [[هندوستان]] می‌رسید، توصیف کرد.<ref>حسن، ۲۷۰</ref>
خط ۲۷:
ابن خردادبه بهرهمند از آموزش‌های [[اسحاق موصلی]] در موسیقی و ادبیات بود. خطبه‌های مشهور او در حضور معتمد خلیفه شامل اطلاعات و جزئیاتی دقیق از قدیمی‌ترین سنت‌های موسیقایی عرب است. یکی از مباحث مهم ابن خردادبه، مسأله کارسازی [[موسیقی عرب]] از [[موسیقی ایران|ایرانیان]] است. او باور داشت افزون بر این تأثیر، تا سه سده موسیقی ایران به روشنی در موسیقی عرب مشهود بوده‌است.<ref name="ستیش ۲۶">ستایشگر، ۲۶</ref>
او در گفتگو با معتمد عباسی می‌گوید [[موسیقی ایران|موسیقی ایرانیان]]
او همچنین می‌گوید موسیقی ذهن را لطیف و اخلاق را ملایم و جان را شاد و قلب را دلیر و بخیل را بخشنده می‌کند و با نبیذ غم توان‌فرسا را می‌برد و نشاط می‌آورد و غم می‌زداید. او درباره نغمه‌گر ماهر، می‌گوید نغمه‌گر ماهر کسی است که به نفس خود مسلط باشد و با ظرافت از دستگاهی به دستگاهی رود و نغمه‌های گوناگون آرد.<ref>مسعودی، ۶۲۰</ref>
==
«[[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] در [[مروج الذهب]] به گفتگوی [[معتمد عباسی]] و ابن خردادبه درباره موسیقی پرداخته که همانندی بسیاری با گفتگوی خسروقبادان با ریدیک درباره خنیاگری دارد.
هنگامی که معتمد از ابن خردادبه درباره موسیقی می‌پرسد او پس از اندکی زمینه‌چینی که بی گمان برگرفته از افسانه‌های انیرانی (ناایرانی) است، سپس به موسیقی ایرانیان می‌رسد و درباره آن این‌گونه می‌گوید: موسیقی ایرانیان به وسیله [[عود]] و [[سنج]] بود که ویژه آنها بود و نغمه‌ها، آهنگها، پرده‌ها و دستگاه‌های شاهانی داشتند. (که منظور همان سرودهای خسروانی است)
در دنباله آن می‌گوید: رسم ملوک بود که با آهنگ موسیقی می‌خفتند که شادی در جانشان روان شود. ملوک عجم جز به آهنگ مطرب یا افسانه‌ای شیرین نمی‌خفتند.
و سپس از یحیی بن خالدبن برمک سخن به میان می‌آورد که: موسیقی آن است که تو را شاد کند و برقصاند و بگریاند و اندوهگین کند و جز آن هرچه باشد رنج و بلاست.
معتمد گفت: نکو گفتی... صفت نغمه‌گر کارآزموده چیست؟
ابن خردادبه گفت: نغمه‌گر استادکار کسی است که به نفس خود چیره باشد و با ظرافت از دستگاهی به دستگاهی رود و نغمه‌های گوناگون آرد... <br />▼
و پرسش‌های دیگر درباره گونه‌های موسیقی - دستگاه‌ها و ترتیب آنها که ابن خردادبه آن پاسخ می‌دهد و در پایان می‌گوید: موسیقی ذهن را لطیف و خوی را ملایم و جان را شاد و قلب را دلیر و بخیل را بخشنده می‌کند، آفرین بر خردمندی که موسیقی را پدید آورد.»<ref name="amordad"></ref>ن▼
▲ابن خردادبه گفت: نغمه‌گر استادکار کسی است که به نفس خود چیره باشد و با ظرافت از دستگاهی به دستگاهی رود و نغمه‌های گوناگون آرد...
▲و پرسش‌های دیگر درباره گونه‌های موسیقی - دستگاه‌ها و ترتیب آنها که ابن خردادبه آن پاسخ می‌دهد و در پایان می‌گوید: موسیقی ذهن را لطیف و خوی را ملایم و جان را شاد و قلب را دلیر و بخیل را بخشنده می‌کند، آفرین بر خردمندی که موسیقی را پدید آورد.»<ref name="amordad"
== آثار ==
سطر ۷۶ ⟵ ۷۴:
* [http://www.jazirehdanesh.com/find.php?item=19.480.592.fa ابن‌خردادبه در دانش‌نامهٔ جزیره]
{{ترتیب‌پیش‌فرض:ابن خردادبه}}▼
{{علم جغرافی اسلامی}}
▲{{ترتیب‌پیش‌فرض:ابن خردادبه}}
[[رده:تاریخ‌نگاران اهل ایران]]
[[رده:جغرافی‌دانان اسلام در قرون وسطی]]
[[رده:جغرافی‌دانان اهل ایران]]
[[رده:درگذشتگان ۹۱۲ (میلادی)]]
| |||