غلامحسین سمندری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''غلام‌حسین سمندری''' (زاده‌ی ۱۳۱۱، [[باخرز]] - درگذشت ۳ فروردین ۱۳۹۱ [[تربت جام]]) [[دوتار]] نواز چیره‌دست [[خراسانی|خراسان]] و از نوابغ [[موسیقی]] این خطه بود.

 

سمندری در خانواده‌ای متوسط در باخرز به دنیا آمد. وی در کودکی همراه پدرش عبدالرحمان سمندری به شغل آرایشگری می‌پرداخت. از ۱۰ سالگی بود که به واسطه‌ی پدرش نواختن دوتار را آغاز کرد و در ۱۲ سالگی آن را به طور کامل آموخت.

 

پس از آن نیز به تدریج نزد استادان بزرگ موسیقی خراسان هم‌چون [[غلامرضا قوی تن]] آموزش دید و همراه با رشد هنری در [[جشنواره|جشنواره‌های]] داخلی و بین‌المللی حضور یافت و عنوان‌هایی را نیز به دست‌آورد. ازجمله این کشورها می‌توان [[آلمان]]، [[ایتالیا]]، [[فرانسه]]، [[یونان]]، [[لبنان]]، [[سوییس]] و [[اتریش]] را نام برد.

 

سمندری را بیش‌تر با مقام «[[سرو خرامان]]» و با [[آواز]] [[محمدابراهیم شریف‌زاده]] می‌شناسند. وی تاثیر زیادی بر [[موسیقی نواحی خراسان]] داشت که تا به امروز ادامه یافته است. وی با بهره‌گیری از جنس خاصی از [[تار]] و دو ماه کار بر روی سازش در سال ۱۳۴۳، دو تار ویژه‌ای را ساخت و پس از آن تلاش کرد آهنگ‌ها و مقام‌های قبلی را بر روی نظام کوکی تازه پیاده کند که سرانجام موجب تغییر گسترده‌ای در موسیقی خراسان شد.

 

وی در عین حال همواره بر اصالت ساز خویش تاکید داشت و هرگز پرده‌های ساز خود را از ۸ افزایش نداد. به گفته‌ی [[هوشنگ جاوید]]، سمندری هرچند در محافل جز نغمه‌ها، مقام‌ها و آهنگ‌های فرهنگ موسیقایی خراسان و تربت جام نمی‌نواخت اما نزد وی قطعات گوناگون [[موسیقی پاپ]]، [[کوچه بازاری]] و حتی فرنگی را برای نشان دادن قابلیت‌های دوتار اجرا کرده است.

 

 

حسن سمندری فرزند وی نیز می‌گوید: استاد سمندری را قبله دوتار خراسان رضوی نامیده بودند و همه هنرمندان و هنر دوستان از او به عنوان نوازنده‌ای چیره‌دست و به اصطلاح پنجه طلایی یاد می کردند.

 

روزی [[نوار کاست|کاستی]] از آثار غلام‌حسین سمندری به دست [[مهدی اخوان ثالث]] [[شاعر]] بنام خراسانی می‌رسد و وی را تحت تأثیر قرار می‌دهد به گونه‌ای که مشتاق دیدارش می‌شود. سرانجام در مجلسی او را می‌بیند و زمانی که سمندری دوتار به دست می‌گیرد، اخوان به گریه می‌افتد و شعر معروف «خون پاش و نغمه ریز...» را در توصیف او می‌سراید:

{{شعر}}

{{ب|در پهلوی دو تار تو، شش تار بی‌گمان | چون كلّة انشتن باشد بر كدو}}

{{ب|از من به «شیخ احمد جام» تو صد سلام | آن ژنده پیل، زنده‌ی صاحب آبرو}}

{{ب|ساز عزیز خویش شنیدم فروختی | كارزانتری از آن بخری، بر فلك تفو}}

{{ب|آقا شریف‌زاده كه همراه ساز بود | بودش صدا مناسب و اشعار هم نكو}}

{{ب|وُ چیبزی نمانده بود مسلمان شویم باز | ز «الله» و «یار» گفتنِ آن پیر نیكخو}}

{{ب|خنجر كشید بر جگرم زخمة تو مرد | این تیغ را كه كرده، بگو، در دلت فرو؟}}

{{ب|ز آن زیرها به گوش من آمد نهیب | زور چنگیز بود یا دگر، آن ظلم زورگو؟}}

{{ب|باران آب و نور روان بود چون جَلَه | خورشید و ابر گشته دوان از هزار سو}}

{{پایان شعر}}

 

سمندری با وجود نواختن قطعات گوناگون، تنها یک [[آلبوم موسیقی|آلبوم]] منتشر کرد. آلبوم [[خون‌پاش و نغمه‌ریز]] وی در سال ۱۳۸۰ از سوی استودیو ماه ریز و با صدای [[محمدابراهیم شریف‌زاده]] منتشر شد. این آلبوم دربردارنده‌ی ۸ ترانه است.

وی هم‌چنین برخی قطعات آلبوم «[[موسیقی حماسی ایران ۸: موسیقی خراسان]]» را که از سوی [[حوزه هنری|حوزه‌ی هنری]] منتشر شد، در کنار [[غلام‌علی نی‌نوار]]، [[غلام‌علی پورعطایی]] و [[ذوالفقار عسگرپور]] نواخته است.

علاوه بر این به گفته‌ی [[کیوان ساکت]] قرار بود کاری با آهنگ‌سازی وی، موسیقی حسین سمندری و [[آواز]] [[سالار عقیلی]] با شعر [[محمد خسروی]] ارائه شود اما برخی [[ممیزی|ممیزی‌ها]] و ایرادات از سوی [[شورای شعر خراسان]] موجب تعویق کار گشت و سرانجام با درگذشت حسین سمندری ساخت این اثر نیز منتفی شد.

 

غلام‌حسین سمندری در نیمه‌های اسفند ۱۳۹۰ دچار [[سکته مغزی|سکته‌ی مغزی]] شد که موجب از کار افتادن دست چپش شد. بیماری وی که در بیمارستان سجادیه‌ی [[تربت جام]] بستری بود ادامه یافت و دچار [[عفونت ریه]] و حنجره نیز شده بود.

 

وی سرانجام روز سوم فروردین ۱۳۹۱ و درحالی که تنها چند ساعت از مرخص شدنش از [[بیمارستان]] می‌گذشت در سن ۷۹ سالگی، درگذشت.

 

پس از درگذشت حسین سمندری، فرزندش حسن سمندری که شاگرد و همراه پدر بوده، شاگردان وی را آموزش می‌دهد. وی به منظور حفظ میراث حسین سمندری، [[ساز]] وی را به [[موزه موسیقی ایران|موزه‌ی موسیقی ایران]] اهدا کرد.

 

 

* {{یادکرد وب

| نشانی = http://www.nay.ir/indexf.php?ACT=DETAIL_CONVERSATION&id=387

}}

* {{یادکرد وب

| عنوان = کیوان ساکت: برخی سخت گیری‌ها مانع از ضبط پنجه‌ی ماندگار سمندری شد

| تاریخ بازدید =

}}

* {{یادکرد وب

| عنوان = استاد «غلامحسین سمندری» درگذشت

| تاریخ بازدید =

}}

* {{یادکرد وب

| عنوان = استاد غلامحسین سمندری

| تاریخ بازدید =

}}

* {{یادکرد وب

| عنوان = غلامحسین سمندری

| تاریخ بازدید =

}}

 

[[رده:درگذشتگان ۱۳۹۱]]

[[رده:موسیقی محلی]]

[[رده:موسیقی مقامی]]