محمدباقر شفتی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Taranet (بحث | مشارکت‌ها)
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:اصلاح تغییرمسیر ناوباکس‌
خط ۱:
{{دیگر کاربردها|شفت}}
[[پرونده:Shafti.jpg|250px|بندانگشتی|[[حجت الاسلامحجت‌الاسلام]] محمدباقر شفتی]]
'''سید محمدباقر شفتی''' (زادهٔ [[۱۱۸۱ (قمری)|۱۱۸۱]] (یا [[۱۱۷۵ (قمری)|۱۱۷۵]]) در [[طارم]] [[زنجان]] - درگذشت [[۲ ربیع‌الاول]] سال [[۱۲۶۰ (قمری)|۱۲۶۰]]، مصادف با [[۲ فروردین]] [[۱۲۲۳]] در [[اصفهان]])، معروف به '''رشتی''' و '''بیدآبادی'''، فقیه و روحانی شیعه بود. ساختن [[مسجد سید (اصفهان)|مسجد سید]] در بیدآباد [[اصفهان]] به او منسوب است.
 
بگفته [[سید حسین نصر]] و [[حمید دباشی]] شفتی احتمالاً اولین کسی است که عنوان ''[[حجت الاسلامحجت‌الاسلام]]'' (به معنی دلیل اسلام) را دریافت کرده‌است. این عنوان بعدها به روحانی معروفی از کاشان نیز اطلاق شد، ولی پس از آن بشدت از شأن این عنوان کاسته شد.<ref name="Nasr205206"> Seyyed Vali Reza Nasr, Hamid Dabashi, ''Expectation of the Millennium'', p.205-206, State University of New York Press</ref> دلیل اطلاق این عنوان به شفتی، نقش دوگانهٔ او به عنوان قاضی و مفتی‌ای بود که کتابی پیرامون پیاده‌سازی [[شریعت]] اسلامی در زمان غیبت نوشت.<ref>Ahmad Kazemi Moussavi, ''THE INSTITUTIONALIZATION OF MARJA'-I TAQLĪD IN THE NINETEENTH CENTURY SHĪ'ITE COMMUNITY'', Journal of The Muslim World, Volume 84 Issue 3-4, pp.279 - 299, 2007, p.296 </ref>
 
== زندگی ==
خط ۱۰:
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: از تولد تا حضور
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref> نسب او بنا بر آن‌چه خود در مقدمه کتاب «مطالع الانوار» نوشته، با بیست و دو واسطه به [[موسی کاظم]] هفتمین [[امام]] [[شیعه]] می‌رسد.<ref name=shafti1>{{یادکرد وب
خط ۱۶:
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: از تولد تا حضور
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref> پدرش سید محمدنقی مُلاّی روستای چرزه بود. از زندگی سیدمحمدنقی اطلاعی در دست نیست، جز آن‌که شاید پیش از [[۱۱۹۲ (قمری)|۱۱۹۲]] درگذشته باشد.<ref name=shafti1>{{یادکرد وب
خط ۲۲:
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: از تولد تا حضور
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref> سید محمدباقر در هفت سالگی به‌همراه پدر، مادر و باقی خانوادهٔ خود به [[شفت]] مهاجرت کرد و به این سبب به شفتی مشهور شد. در [[۱۱۹۲ (قمری)|۱۱۹۲]] برای تحصیل علوم دینی به [[کربلا]] و سپس [[نجف]] رفت. در کربلا در درس [[محمدباقر وحیدبهبهانی]] و [[سید علی طباطبایی]] (صاحب ''ریاض المسائل'') و در نجف در درس [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] و [[جعفر کاشف‌الغطا]] حاضر شد.<ref name=shafti2>{{یادکرد وب
|نشانی=http://shafti.net/index.php?option=com_content&task=view&id=16&Itemid=38
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: دوران تحصیل
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref> در سال [[۱۲۰۵ (قمری)|۱۲۰۵]] به ایران بازگشت و برای دیدار [[مهدی نراقی]] به [[کاشان]] رفت و یک سال بعد ([[۱۲۰۶ (قمری)|۱۲۰۶]]) وارد [[اصفهان]] شد، در حالی که به گفتهٔ خود:«جز يكیک دستمال كهکه مقدارىمقداری نان خشكخشک در آن بود، و يكیک كتابکتاب ''مدارک''» چیزی همراه نداشت<ref name=shafti3>{{یادکرد وب
|نشانی=http://shafti.net/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=39
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: مهاجرت به اصفهان
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref>. او ابتدا در [[مدرسه چهارباغ]] ساکن شد و شروع به بحث و تدریس نمود. اما متولی مدرسه از گردآمدن طلاب در اطراف او خرسند نبود و از راه‌های مختلف نارضایتی خود را به‌گوش او می‌رساند. شفتی سرانجام به اجبار متولی، چهارباغ را ترک کرد و به مدرسهٔ ''میرزا حسین'' در بازارچهٔ [[بیدآباد]] رفت. به‌زودی مجلس درس او رونق گرفت و امامت یکی از مساجد بیدآباد به او سپرده شد.<ref name=shafti3>{{یادکرد وب
خط ۴۰:
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: مهاجرت به اصفهان
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref>
خط ۴۸:
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: مهاجرت به اصفهان
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref> او گرچه در دوران تحصیل در [[نجف]] و [[کربلا]] در فقر زندگی می‌کرد، بعد ورود به اصفهان در مدت کمی با تجارت و تصرف سهم خود از وجوه شرعیه در شمار ثروتمندان بزرگ عصر خود در آمد. [[محمد تنکابنی]] در ''قصص‌العلماء'' دربارهٔ ثروت او می‌نویسد:«در شهر اصفهان چهارصد کاروانسرا از مال خود داشت، گویا زیاده از هزار باب دکاکین داشته [...] و املاکی که در [[بروجرد]] داشت، مداخل آن تقريباًتقریباً سالی شش‌هزار تومان بود و املاکی که در [[يزدیزد]] داشت [مداخل آن] سالی دوهزار تومان بود.» نیز در دربارهٔ دوران تحصیل او می‌نویسد که بعضی اوقات حتی قدرت تأمین غذای روزانه خود را نداشت و براثر گرسنگی غش می‌کرد و به این سبب سید علی طباطبایی، استاد شفتی در کربلا، شخصىشخصی را مأمور کرده‌بود تا روزانه دو قرص نان، يكىیکی براىبرای غذاىغذای ظهر، و ديگردیگر براىبرای غذاىغذای شب وىوی ببرد.<ref name=shafti2>{{یادکرد وب
|نشانی=http://shafti.net/index.php?option=com_content&task=view&id=16&Itemid=38
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: دوران تحصیل
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref>
 
شفتی در سال [[۱۲۲۱ (قمری)|۱۲۲۱]] در حالی که دوهزار نفر او را همراهی می‌کردند، از راه دریا به سفر [[حج]] رفت . او در ايناین سفر حدودی برای [[طواف]] و [[عرفات]] مشخص کرد که مورد تایید علمای [[سنی]] [[مکه]] نیز قرار گرفت. همچنین باغ فدک را که در تملک [[محمد علی پاشا]]، [[والی]] [[مصر]] بود، گرفت و به سادات [[مدینه]] بازگرداند.<ref name=shafti4>{{یادکرد وب
|نشانی=http://shafti.net/index.php?option=com_content&task=view&id=19&Itemid=40
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: سفر به مکه
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref>
خط ۷۰:
|عنوان=زندگی‌نامهٔ محمدباقر شفتی: وفات
|تاریخ بازدید=۱۴ اردیبهشت 1390
|ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی حجه‌الاسلامحجت‌الاسلام شفتی
|زبان=فارسی
}}</ref> وی از چند همسر خود، صاحب هشت پسر و چهار دختر شد. پسرانش به ترتیب [[میرزا اسدالله شفتی]]، میرزا هاشم، میرزا ابوالقاسم، میرزا محمدعلی، میرزا زین‎العابدین، آقا سيّدسیّد محمدمهدی، آقا سيّدسیّد مومن و میرزا جعفر بودند. یکی از دختران او به ازدواج [[محمدمهدی کلباسی]] درآمد. اغلب فرزندان و نوادگان او در [[مسجد سید (اصفهان)|مسجد سید]] مدفون هستند.
 
== دیدگاه‌های مذهبی و بستر تاریخی آن ==
خط ۸۱:
 
== مدخل در لغت‌نامه دهخدا ==
[[اکبر گنجی]] در مقالهٔ «ساختار سلطانی جمهوری اسلامی» گفته‌است که در نسخهٔ اولیهٔ [[لغت‌نامه دهخدا|لغت‌نامهٔ دهخدا]] (چاپ [[۱۳۳۰]])، اطلاعات فوق دربارهٔ شفتی وجود داشته که به درخواست [[حوزه علمیه قم|حوزهٔ علمیهٔ قم]] و به دستور [[سید علی خامنه‌ای]] در چاپ ۱۳۷۷ آن حذف شده‌است: «و چون سید اقامهٔ حدود را در زمان غیبت امام واجب می‌دانسته، خود به امر به معروف و نهی از منکر و اجرای حدود قیام می‌نمود و مدعی بوده‌است که حکم من در این قبیل مسائل، بعینه همان حکم حضرت صاحب الزمان است. عدد کسانی که سید ایشان را در دورهٔ سلطهٔ خود در اصفهان به تازیانه حد زده، از حساب بیرون است. و شمارهٔ کسانی که او به دست خویش به عنوان اقامهٔ حدود کشته، تا یکصد و بیست نوشته‌اند. امر عجیب در کار وی این است که او متّهمین را ابتدا به اصرار و ملایمت تمام و به تشویق اینکه خود در روز قیامت پیش جدّم شفیع گناهان شما خواهم شد به اقرار و اعتراف وا می‌داشته، سپس غالباغالباً با حال گریه ایشان را گردن می‌زده و خود بر کشتهٔ آنان نماز می‌گذارده و گاهی هم در حین نماز غش می‌کرده‌است».<ref>اکبر گنجی</ref><ref>Akbar Ganji, ''The Latter-Day Sultan'', Foreign Affairs, November/December ۲۰۰۸ </ref>
 
== اساتید ==
خط ۱۰۲:
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
== منابع ==
* گنجی، اکبر. «[http://www.zamaaneh.com/idea/2009/02/post_483.html ساختار سلطانی جمهوری اسلامی]». ''رادیو زمانه''.
== پیوند به بیرون ==
* [http://shafti.net/index.php?option=com_content&task=view&id=28&Itemid=49 پایگاه اطلاع‌رسانی حجت‌الاسلام شفتی]
 
* [http://www.orafaa.com/erfan/arefan/shafti/120 خوشه انگور و سید شفتی]
{{مراجع تقلید شیعه}}
{{ترتیب رده|شفتی، محمدباقر}}
{{روحانی‌هایروحانیان سرشناس شیعه}}
 
[[رده:خاندان موسوی]]
[[رده:درگذشتگان ۱۲۲۳]]
[[رده:درگذشتگان ۱۲۶۰ (قمری)]]
[[رده:روحانیان شیعه]]
[[رده:روحانیان شیعه اهل اصفهان]]
[[رده:روحانیان شیعه اهل ایران]]
[[رده:روحانیان شیعه اهل اصفهان]]
[[رده:عالمان شیعه]]
[[رده:روحانیان شیعه]]