حسینعلی خان نکیسا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶:
{{جعبه اطلاعات هنرمند موسیقی
| نام = حسینعلی خان نکیسا
| تصویر = [[Fileپرونده:Nakisa.jpg|Nakisa]]
| توضیح_تصویر =
| اندازه_تصویر = |220px
خط ۱۳:
| نام_اصلی = حسینعلی خان مصفا
| نام_مستعار = نکیسا
| تولد = [[1258]] {{سخ}} ترخوران محله بازار، [[تفرش]]
| مرگ = [[5 آبان]] [[1355 ]] {{سخ}} [[تفرش]]
| ملیت = {{flagicon|Iran}} [[ایران]]
| مدفن = {{سخ}} [[در مقبره امامزاده احمد تفرش]]
| ساز = [[تار]]
| نوع_صوت =
خط ۲۹:
| سازهای_برجسته =
}}
 
 
 
'''حسینعلی خان مصفا تفرشی''' معروف به نکیسا فرزند حاجی ملا رجبعلی مؤذن (متولد 1258خورشیدی در ترخوران [[تفرش]] - وفات ۵ آبانماه 1355 خورشیدی) [[موسیقیدان]] و خواننده صاحب سبک عصر [[قاجار]] است.<ref> کتاب تاریخ موسیقی ایران، حسن مشحون</ref> شروع موسیقی وی از [[تعزیه]] بود. در تکیه دولت در زمان مظفرالدین شاه تعزیه خوانی می‌کرد سپس موسیقی ساز و آوازی را زیر نظر استادان زمان خود شروع کرد. عنوان “نکیسا” موسیقیدان [[ایران]] [[باستان]] برای حسینعلی مصفا، حاکی از جایگاه رفیع او در عالم [[موسیقی]] است. وی از پیشکسوتان خوانندگی است صدای زیر پر تحریر و ممتازی داشته است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.isna.ir/fa/news/8212-01261.21775| عنوان = حسينعلي نكيسا؛ بچه‌خوان تكيه دولت| تاریخ = 22 اسفند 1382| ناشر = وب‌گاه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)کد خبر: 8212-}}</ref>. <ref>کتاب سرگذشت موسیقی ایران ،روح الله خالقی</ref> <ref>کتاب مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد دوم)</ref>
سطر ۳۸ ⟵ ۳۶:
نکیسا فرزند حاجی مؤذن (حاج ملا رجبعلی) در [[ترخورانِ]] [[تفرش]] متولد شد خود نکیسا در مصاحبه‌ای رادیویی گفته است هنگام تیرخوردن [[ناصرالدین شاه]] قاجار(۱۲۷۴ شمسی) ۵ ساله بوده است.<ref>چشم انداز موسیقی ایران، ساسان سپنتا</ref> و چون از طفولیت صدایی رَسا، ملیح و مطبوع داشت، پدرش، استادش بود و رموز خوانندگی را به او یاد داد از دیگر اساتیدش می‌توان میرزا بابا را نام برد. هنوز به سن بلوغ نرسیده بود که خوانندگی او مورد توجه قرار گرفت و از شبیه خوانهای تکیه دولت شد. و بعدها از شبیه‌خوان‌ها و خوانندگان معروف گردید. نکیسا دوبار ازدواج کرده است ازدواج دوم در سن هشتاد سالگی با دختری به نام صفیه که هنگام ازدواج زیر بیست سال سن داشته است و اکنون سنش کمتر از شصت سال و در قید حیات است. در سالهای پایان عمر در حوالی روستای کوهین زمین داشته و زراعت میکرده و روزگارش را در آنجا می گذرانده است. کار دولتی قبول نکرد کشاورز بود و نیاز مالی هم نداشت مردی متدین بود که هیچ‌گاه بی وضو آواز نمی‌خواند او موسیقی را راز و نیاز معنوی و عاطفی با خالق یکتا می‌دانست. هر روز بر روی ایوان خانه آواز میخوانده، نکیسا 97 سال عمر کرد و در این عمر طولانی بیشتر گوشه‌های مهجور موسیقی ایرانی را فرا گرفت و به شاگردانش تعلیم داد.<ref> فرهنگستان هنر،موسيقي آواز عهد قاجار بهمن کاظمی 17 آبان 90</ref>. <ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://diyareaftab.ir/mashahir_ostan| عنوان = زندگینامه حسينعلي خان نکيسا تفرشي| تاریخ بازدید = 7آذر 1392| ناشر = وب‌گاه دیار آفتاب}}</ref> حسینعلی خان نکیسا درباره اهمیت تدریس موسیقی در گذشته می گوید: استادش [[معین البکا]] مداد را میان انگشتان دستش می‌گذاشته تا او به‌درستی آواز بخواند. <ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.musicema.com/node/163748 | عنوان = تعزیه اپرای جهان اسلام است | تاریخ بازدید = دوشنبه 14 آذر 1390 | ناشر = وب‌گاه سایت موسیقی ما}}</ref>.
 
== همکاری با استاد علی اکبر خان شهنازی ==
 
حسینعلی خان نکیسا با علی اکبر شهنازی که نغمات و آهنگهای فراوانی ساخته كه از جمله بهترین پیش در آمدها محسوب می شد همکاری داشته است ولی چون نوار و صفحه در آن زمان در ایران موجود نبود از بین رفت . حسینعلی خان نكیسا در سال 1345 با علی اكبر خان شهنازی استاد موسیقی و آهنگ ساز همكاری داشته و در اوائل در رادیو با اعضاء اركستری با رادیو برنامه اجرا کردند<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=934&articleID=280359| عنوان = بیوگرافی علی اکبر شهنازی| تاریخ بازدید = شهریور ۱۳۹۰| تاریخ = ۲۱ بهمن ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه تبیان}}</ref>.
 
حسینعلی خان نکیسا با علی اکبر شهنازی که نغمات و آهنگهای فراوانی ساخته كهکه از جمله بهترین پیش در آمدها محسوب می شد همکاری داشته است ولی چون نوار و صفحه در آن زمان در ایران موجود نبود از بین رفت . حسینعلی خان نكیسا در سال 1345 با علی اكبر خان شهنازی استاد موسیقی و آهنگ ساز همكاری داشته و در اوائل در رادیو با اعضاء اركستری با رادیو برنامه اجرا کردند<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=934&articleID=280359| عنوان = بیوگرافی علی اکبر شهنازی| تاریخ بازدید = شهریور ۱۳۹۰| تاریخ = ۲۱ بهمن ۱۳۸۶| ناشر = وب‌گاه تبیان}}</ref>.
 
== شاگردان ==
سطر ۴۸ ⟵ ۴۵:
 
== وفات ==
نکیسا در ۵ آبانماه ۱۳۵۲ فوت کرده و در مقبره امام زاده احمد روستای کوهین [[تفرش]] به خاک سپرده شده است. [[مقبرة]] نکیسا دو سنگ دارد؛ یکی سنگ قدیمی و دیگری سنگِ جدید - که [[حاتم عسگری]]، خواننده و شاگردِ نکیسا برای پاسداشت یادِ او بنا کرده است. دو قبرِ کنارِ هم در نزدیکی مقبرة نکیسا، نقشهایی بر این دو قبر حک شده؛ نقش شانه و شانة چوبی و قیچی و تسبیح و دو نیمدایره هم به شکلِ کلاه بر روی سنگِ قبرها موجود بود <ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.rasekhoon.net/mashahir/show/593921| عنوان = نکیسا تفرشی مصفا، حسینعلی‏حسینعلی | ناشر = وب‌گاه راسخون}}</ref>.
 
== آثار هنری ==
سطر ۶۳ ⟵ ۶۰:
# ذکر مولود نبی (ص) که با تار [[امیری فیروزکوهی]] و سه تار مرحوم [[حسن مشحون]]
# مصاحبه
# یکی از قطعات باقی ماندهباقی‌مانده از نکیسا آواز او در دستگاه شور با تار شادروان حاج [[علی اکبر خان شهنازی]] با شعری از شاعر بزرگ ایران [[سعدی شیرازی]] است که می‌گوید: یک روز به شیدایی در زلف تو آویزم. این آواز ” شور” با چنان مهارتی اجرا شده است که یکی از شاهکارهای آواز در موسیقی ایرانی به شمار می‌رود.<ref>گزارش ایسنا</ref>
# خواننده [[تعزیه]] و خواننده [[ردیف موسیقی ایرانی]] بود. علاوه بر مهارت در تعزیه‌خوانی در آوازخوانی به سبک نرم نیز مهارت داشته، تعدادی صفحه از او به یادگار مانده است.
# صفحه‌هایی با [[علی اکبر شهنازی]] (تار) و [[مرتضی نی داوود]] (تار) ضبط کرده است.
# همراه با [[حسین هنگ آرین]] در اعیاد انجمن، خوانندگی می‌کرده است.
همچنينهمچنین هفت كاست سنتي "حسينعلي خان نكيسا"مجوز انتشار دريافت كرده است .اين كاست نه قطعه از آثار نكيسا به‌همراه مصاحبه راديويي وي را دربر مي‌گيرد<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.isna.ir/fa/news/8605-14141| عنوان = موسيقي ايراني و آن‌ها كه اجازه‌ي انتشار و اجرا دارند| تاریخ = 26 مرداد ۱۳۸۶ |ناشر = وب‌گاه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)کد خبر: 8605-14141}}</ref>.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
سطر ۸۴ ⟵ ۸۱:
 
== پیوند به بیرون ==
* {{یادکرد وب| نشانی = http://beeptunes.com/album/3423822| عنوان = آلبوم موسیقی‌های نکیسا | ناشر = وب‌گاه Beep tunes }}
* {{یادکرد وب| نشانی = https://www.youtube.com/watch?v=ioNzwcqhL2o| عنوان = موسیقی سنتی ماهور از نکیسا | ناشر = وب‌گاه یوتیوپ }}
 
 
 
[[رده:موسیقی‌دانان اهل ایران]]