نفتا (سوخت): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
[[پرونده:Coleman stove.jpg|بندانگشتی|220px|اجاق گاز با سوخت نفتا.]]
'''نفتا''' به طبقهای از سوختهای مایع [[هیدروکربن]]ی با فراریت و اشتعالپذیری بالا گفته میشود که در برج تقطیر پالایش [[نفت خام]] بین گازهای سبک (مثل [[الپیجی]]) و [[نفت سفید]] قرار میگیرد. بخش عمده [[میعانات گازی]] یعنی نفتی که از چاه گاز برداشت میشود، نیز از نفتا تشکیل شدهاست. این سوخت مایع از [[قطران]] [[ذغال سنگ]] نیز قابل استحصال است.
نفتا کاربردهای متنوعی دارد. صنایع شیمیایی و [[پتروشیمی]] خریدار اصلی نفتا هستند که از آن به عنوان خوراک تولید فرآوردههای مختلف پتروشیمی از جمله [[حلال|حلالها]] و رقیقکنندهها، مواد اولیه انواع [[پلاستیک]]، [[الیاف مصنوعی]] و الکلهای صنعتی استفاده میکنند. برای مثال بخش عمده [[تینر]]های رنگرزی از نفتا تشکیل میشود و بیشتر ترکیبهای پلاستیکی [[اتیلن]]ی با نفتا ساخته میشوند.<ref>[http://www.plastemart.com/plastic-facts-information.asp?news_id=25501&news=Global-naphtha-market-expected-to-reach-US237625-mln-by-2019 Global naphtha market expected to reach US$237,625 mln by 2019] Plastemart, 2014 </ref> همچنین با استفاده از فرایندهای کاتالیستی میتوان نفتا را به بنزینهای [[اکتان]] بالا و سوختهای نفتی دیگر نیز تبدیل کرد. نفتا حلالی بسیار نیرومند با کاربردهای متنوع است به همین جهت برای تولید مواد شوینده و تصفیه مواد هیدروکربنی دیگر نیز استفاده میشود.
نفتا به طور دقیق شامل هیدروکربنهای دارای ۵ تا ۱۲ اتم [[کربن]] میشود که نقطهٔ جوش آنها از ۳۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد متغیر است. یعنی اگر نفت خام را از ۳۰ درجه تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد حرارت دهیم و بخش جوشیده را جدا کنیم نفتا به دست خواهد آمد. معمولا ۱۵ تا ۳۰ درصد نفت خام در این حرارت به جوش میآید در نتیجه همین میزان از نفت خام را میتوان به طور مستقیم به نفتا تبدیل کرد. البته باید توجه داشت که این محدوده با بنزین (۷۰ تا ۱۷۵ درجه) و نفت سفید (۱۵۰ تا ۲۷۵ درجه) تداخل دارد. اما نفتا در بازار معمولا در دو نوع ''نفتای سبک'' (بین ۳۰ تا ۶۰ درجه با هیدروکربنهای ۵ و ۶ کربنی) و ''نفتای سنگین'' (بین ۹۰ تا ۲۰۰ درجه با هیدروکربنهای ۶ تا ۱۲ کربنی) عرضه میشود.<ref>[http://chemistry.about.com/od/chemistryglossary/g/Naptha-Definition.htm Naphtha Definition] About.com</ref>
سطر ۷ ⟵ ۸:
==نام==
ریشه واژهٔ نفتا به کلمهٔ فارسی «نفت» میرسد که از طریق یونانی و لاتین به زبانهای اروپایی وارد شدهاست. کلمهٔ نفت از دیرباز در اشاره به نفتهای سبکی استفاده میشد که در منطقه [[باکو]] و نقاط دیگر ایران از سطح زمین قابل برداشت بود و همین واژه از طریق نویسندگان یونانی و رومی به اروپا وارد شد.<ref>naphtha. (2014). In Encyclopædia Britannica. Retrieved from http://www.britannica.com/EBchecked/topic/402816/naphtha</ref> امروزه کلمه نفتا در بسیاری از زبانهای اروپایی از جمله روسی، ایتالیایی، اوکراینی، بلاروسی، لیتوانیایی، لتونیایی، استونیایی، کرواتی، و بوسنیایی به معنی نفت خام است. در حالی که در آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه به بنزین، در بلغارستان و اسلواکی و جمهوری چک به [[گازوئیل]] و در لهستان به نفت سفید اشاره دارد.
==منبع==
{{پانویس}}
{{انبار-رده|Naphta}}
[[رده:حلالهای هیدروکربن]]
|