کمیته مجازات: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 129.217.132.36 (بحث) به آخرین تغییری که همان انجام داده بود واگردانده شد |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲:
{{برای|فیلمی با همین نام|کمیته مجازات (فیلم)}}
انجمنی تروریستی '''کمیته مجازات''' که به تحریک جاسوسان '''امپراطوری المان''' در ایران تشکیل شده بود و در دوران انقلاب مشروطه اقدام به ترور افرادی که به نظرشان ایادی [[روس|روس‌ها]] و [[انگلیس|انگلیس‌ها]] بودند می‌کردند. حسن تقی‌زاده با مقامات وزارت خارجهٔ آلمان روابطی به هم رسانیده بود و در برلین تشکیلاتی به نام [[کمیتهٔ میلیون ایران]] را بنیاد نهاد که فعالیت های ضد امپراتوری [[روس]] و [[انگلیس]] میلیون را سازماندهی می‌کرد. مهمترین جنبه فعالیت تروریستی [[کمیته مجازات]] (بازوی تروریستی امپراطوری المان در ایران) و تقی‌زاده [[حزب دمکرات]] (سخنگوی سیاسی امپراطوری المان در ایران) در تهران و برلن تحریکات شدیدی بود که ایران را به نفع امپراتوری [[آلمان]] و [[عثمانی]] وارد جنگ کند، بر خلاف اصل بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اول سیدحسن تقی‌زاده به نفع آلمانی‌ها وارد کار شده بود. حسن تقی‌زاده با مقامات وزارت خارجهٔ آلمان روابطی به هم رسانیده بود و در برلین تشکیلاتی به نام [[کمیتهٔ میلیون ایران]] را بنیاد نهاد که فعالیت های ضد امپراتوری [[روس]] و [[انگلیس]] میلیون را سازماندهی می‌کرد.<ref>ارشیو مرکزی اطلاعات اتحاد جماهیر شوروی فدراسیون روسیه مسکو</ref>
باقی مانده کمیته مجازات بنیاد گزار [[حزب سومکا]] بودند (کوتاه شدهٔ نام [[حزب سوسیالیست ملی کارگران ایران]]) است. حزبی با عقاید ناسیونال سوسیالیسم بود که در طول جنگ جهانی دوم در ایران پایه گذاری شد.
== راه اندازی کمیته ==
سطر ۱۹ ⟵ ۲۰:
== آغاز ترورها ==
نخستین دستور کار کمیته، ترور رئیس انبار غله [[تهران]] بود. این تصمیم مورد توافق تمامی اعضا قرار گرفت. پس از آن مبلغی پول به همراه دو قبضه اسلحه در اختیار کریم دواتگر قرار گرفت تا به کار میرزا اسماعیل خان رئیس انبار غله پایان دهد.▼
'''نخستین ترور ترور شیخ فضل‌الله نوری'''
کسروی از واقعه ترور شیخ فضل‌الله نوری یاد می‌کند که در روز 19 دی‌ماه 1287 اتفاق افتاد: «جمعه‌شب بود و شیخ از دیدن کسی برمی‌گشت که هنگام پیاده شدن از درشکه توسط شخصی که بعد معلوم شد کریم دواتگر است به وسیله ششلولی هدف قرار گرفت. گلوله‌ها به همراهان شیخ اصابت کرد و شیخ مجروح شد ولی جان سالم به در برد. کریم که خود را گرفتار اطرافیان دید، زیر گلوی خود گلوله‌ای شلیک کرد که از گونه‌اش بیرون پرید. مجروحان را به خانه شیخ بردند و به مداوایشان پرداختند. کریم نیز مانند بقیه مجروحان بهبود یافت و به جرم این اقدام به زندان افتاد». [۱۴] حاج شیخ فضل اللّه نیز پس از ترور به مدت سه ماه و نیم بستری بود. شیخ فضل‌اللّه در مورد کریم جوانمردی از خود نشان داد و از خون او در گذشت. نکته عبرتانگیز تاریخی این است که کریم دواتگر - عامل ترور شیخ - درست 8 سال پس از شهادت شیخ تنها با اختلاف یک روز یعنی در 12رجب 1335 به دست رفقای خویش در کمیته مجازات(رشید السلطان،سید مرتضی و میر عبد الحسین ساعت ساز)ترور شد و به قتل رسید.[نیازمند منبع]
▲
وی پیش از کشته شدن، به دلیل شهرت داشتن به رابطه با بریتانیا و مهم تر از آن قحطی ناشی از جنگ و احتمال فروش آذوقه تهران به نیروهای روس و بریتانیا، مورد خشم کمیته مجازات قرار گرفت.
| |||