طبقه‌بندی هیجان‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

در علم [[روانشناسی]]، در مورد طبقه بندی [[هیجان]]ها توافق عمومی وجود ندارد. تئوری‌های رایج یکی‌ از دو نقطه نظر را پیروی می‌کنند؛ بر اساس نقطه نظر اول [[هیجان]]های مختلف ساختارهای مجزا و مستقل هستند، در حالی‌ که نقطه نظر دوم [[هیجان]]های مختلف را در طیف پیوسته‌ای از [[ترکیب خطی]] چند [[هیجان]] پایه توصیف میکند.

[[File:Plutchik-wheel.svg|500px|left]]

==[[هیجان]]ها به مثابه ساختار‌های گسسته==

تمام انسانها، مستقل از زمینه فرهنگیشان، ذاتا به یک مجموعه از [[هیجان]]های پایه مجهزند. این [[هیجان]]های پایه با کلمه ''گسسته'' (discrete) مشخص می‌شوند چرا که بنظر میاید بر مبنای حالت چهره و فرایندهای بیولوژیکی دیگر از هم قابل تفکیک هستند.<ref>{{cite journal|last=Colombetti|first=Giovanna|title=From affect programs to dynamical discrete emotions|journal=Philosophical Psychology|date=August 2009|volume=22|issue=4|pages=407–425|url=http://ehis.ebscohost.com.ezproxy.neu.edu/ehost/pdfviewer/pdfviewer?sid=9f660a58-b54c-41f4-bb59-f3da15627dbc%40sessionmgr10&vid=2&hid=8|accessdate=10 June 2013|doi=10.1080/09515080903153600}}</ref> بر اساس تئوری هیجانهای گسسته ([[w:en:Discrete emotion theory|Discrete emotion theory]]) بین ۷ تا ۱۰ [[هیجان]] پایه وجود دارند و هزاران لغات مربوط به [[هیجان]] در واقع کلمات مترادفی هستند که همین ۷ تا ۱۰ مورد را بیان می‌کنند.<ref>{{cite book|last1=Davidson William|first1=Richard J.|title=Handbook of Affective Sciences|date=2003|publisher=Oxford University Press|page=435}}</ref> برای تعیین [[هیجان]]های پایه مطالعات مختلفی صورت گرفته است. یک مثال معروف، مطالعه فرا-فرهنگی‌ پاول اکمن و همکارانش در سال ۱۹۷۲ است. آنها نتیجه گرفتند که شش [[هیجان]] پایه وجود دارند که عبارتند از؛ [[خشم]]، [[نفرت]]، [[ترس]]، [[خوشحالی]]، [[اندوه]]، و [[تعجب]]. اکمن توضیح داد که هر کدام از این [[هیجان]]ها ویژگی‌‌های مشخصی دارند به گونه‌ای که هر ویژگی‌ میتواند میزانش در یک محدودهٔ‌ای متغیر باشد. از این نقطه نظر، هر [[هیجان]] پایه در واقع باید به مثابه یک [[رده]] در نظر گرفته شود. <ref name=ekman>{{cite journal|last=Ekman|first=Paul|title=An Argument for Basic Emotions|journal=Cognition and Emotion|year=1992|volume=6|issue=3/4|pages=169–200|doi=10.1080/02699939208411068}}</ref>

انسانها، بنا بر تجربه، در مورد مشاهده پذیری [[هیجان]]ها در شخص خود و دیگران اتفاق نظر دارند. این سادگی‌ ظاهری باعث شده است که برخی از [[هیجان]]ها، که در همه افراد دیده میشود بعنوان پایه قلمداد شود. با اینحال، این نقطه نظر در مورد ماهیت [[هیجان]]ها اخیرا از طرف متخصصین زیر سوال رفته است. <ref>{{cite journal|last1=Gendron|first1=Maria|last2=Barrett|first2=Lisa Feldman|title=Reconstructing the Past: A Century of Ideas About Emotion in Psychology|journal=Emotion Review|date=October 2009|volume=1|issue=4|pages=316–339|doi=10.1177/1754073909338877}}</ref> فعال سازی [[هیجان]]هایی‌ مانند [[خشم]] یا [[ترس]] توسط مغز بعد از ارزیابی [[محرک]]ها ([[w:en:Stimulus (physiology)|Stimulus]]) یا اتفاقات مربوط به اهداف یا بقا انجام میگیرد. نقطه مشترک همه تئوریهای [[هیجان]]های پایه این است که باید نشانه‌‌های عملکردیمنحصر بفردی یک [[هیجان]] پایه را از دیگر [[هیجان]]های پایه متمایز کند. به عبارتی دیگر، از نظر اصولی باید تعیین نوع [[هیجان]] یک فرد باید بر مبنای فعالیت مغزی و/یا فیزیولوژیکی او ممکن باشد.<ref name="ekman" /> عده ای، در مقابل، معتقدند که [[هیجان]]های مختلف جای مشخص در شبکه عصبی‌ و یا نشانه‌ فیزیولوژیکی منحصر به فردی ندارند. بنا بر این نسبت دادن صفت ''پایه'' به مجموعه ای از [[هیجان]]ها درست نیست. <ref name="paradox">{{cite journal|last=Barrett|first=Lisa Feldman|title=Solving the Emotion Paradox: Categorization and the Experience of Emotion|journal=Personality and Social Psychology Review|year=2006|volume=10|issue=1|pages=20–46|doi=10.1207/s15327957pspr1001_2}}</ref>

 

==مدل ابعادی [[هیجان]]ها (Dimensional models of emotion)==

== جستارهای وابسته ==