نبرد سالامیس: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
4nn1l2 (بحث | مشارکت‌ها)
انجام دوبارهٔ برخی از تغییرات مفید diff=prev&oldid=11376468 توسط مهسا + ویرگول‌ها از خودم + . . .
4nn1l2 (بحث | مشارکت‌ها)
تفکیک دو واژهٔ نبرد و جنگ از یکدیگر (بیشتر از خودم و بخشی برگرداندن diff=prev&oldid=11248218 توسط مهسا)
خط ۱:
{{جعبه جنگ
|جنگ= جنگنبرد سالامیس
|قسمتی‌از=
|تصویر= [[پرونده:Battle of salamis.png|300px]]
خط ۲۱:
}}
{{دومین حمله ایران به یونان}}
'''جنگنبرد سالامیس''' نام سومین جنگ،نبرد، از سری دومین دورهٔ [[جنگ‌های ایران و یونان]] است. سری دوم جنگ‌ها شامل هفت جنگنبرد بود و از سال [[۴۸۰ (پیش از میلاد)|۴۸۰]] تا [[۴۷۹ (پیش از میلاد)|۴۷۹]] پیش از میلاد، بین [[خشایارشا]] و دول یونانی رخ داد.
 
== توضیحاتی مختصر در مورد خشایارشا ==
خط ۳۳:
 
== تصمیم حمله به یونان ==
سرانجام خشایارشا به قصد حمله به یونان به [[کاپادوکیه]] واقع در [[آسیای صغیر]] رفت و این شهر را مرکز ستاد فرماندهی خود قرار داد. وی سه سال تمام به تجهیز سپاه مشغول شد و در نهایت سپاه بزرگی که بنا به گفته [[هرودوت]] در آن، ۴۶ گونه نژاد و قوم مختلف حضور داشتند، بسیج کرد و در بهار ۴۸۰ قبل از میلاد به سوی یونان حرکت کرد. عرب‌ها، هندی‌ها، پارس‌ها، مادها، سکاها، فنیقی‌ها، مصری‌ها و حتی ساکنان جزایر خلیج فارس نیز در این لشکرکشی حضور داشتند. البته لازم بتذکر است که مورخان یونانی در مورد تعداد افراد قشون ایران در این لشکرکشی راه مبالغه نموده‌اند و گاه تا پنج میلیون نفر نیز ذکر کرده‌اند اما بنا بر گفتهٔ مورخان جدید تعداد لشکر خشایار بین هشتاد تا سیصد هزار نفر بوده است<ref>ویکی‌پدیای انگلیسی، جنگنبرد ترموپیل</ref> که البته همهٔ آنها سرباز نبوده و بسیاری آشپز و ملوان و … در این ارتش خدمت مینمودند.
 
== نبرد بزرگ ترموپیل و تصرف آتن ==
[[نبرد ترموپیل]] یکی از نبردهای ایران و یونان است که در سال [[۴۸۰ (پیش از میلاد)|۴۸۰]] پیش از میلاد در تنگهٔ ترموپیل، بین سپاهیان [[لئونیداس]]، پادشاه [[اسپارت]] و سپاهیان خشایارشا هخامنشی در گرفت. لئونیداس به همراه سپاهش خود را به کشتن دادند تا عقب نشینی قوم را تأمین کنند. پس از تسخیر ترموپیل توسط ایران [[آتن]] در معرض تهدید قطعی واقع شد و آتنی‌ها ناچار شدند با زنان و اطفال خویش به جانب جزیرهٔ سالامیس در جنوب آتن راه بیفتند. طولی نکشید که آتن بوسیلهٔ سپاه خشایارشا تسخیر شد و ارگ آن هم به تلافی ماجرای به آتش کشیدن [[سارد]] توسط یونانی‌ها، در زمان [[داریوش بزرگ]] طعمه حریق شد. <ref>زرین کوب، ص ۱۶۴</ref>
 
== جنگنبرد دریایی سالامیس ==
مدارک این جنگنبرد متأسفانه یکطرفه‌است زیرا هر چه ما در بارهٔ این جنگنبرد می‌دانیم مطالبی است که [[هرودوت]] تاریخ‌نویس یونانی ذکر کرده‌است و در مدارک شرقی کلمه‌ای وجود ندارد. پس از [[نبرد ترموپیل]] و تسخیر آتن توسط خشایارشا در واقع جنگ ایران و یونان خاتمه یافته بود و جنگنبرد دیگری در حقیقت هیچ ضرورتی نداشت چرا که نیروی دریایی ایران در آن هنگام بر دریاها مسلط بود.<ref>زرین کوب، ص ۱۶۴</ref>
 
پس از شنیدن خبر تسخیر آتن توسط خشایارشا، یونانیان اقدام به مشورت نمودند یکی از بزرگان آتن به نام [[تمیستوکلس]] معتقد بود که در جزیره سالامیس به دفاع بپردازند اما سایر یونانیان می‌گفتند این کاری بیهوده است که برای دفاع گوشه‌ای از کشوری جانبازی کنند که قلبش [[آتن]] هم اکنون در دست دشمن است و جهازات باید در دریا برای دفاع از [[پلوپونز]] بکوشند. تمیستوکلس که دید نمی‌تواند نظر خود را به دیگران بقبولاند، نامه‌ای به شاه ایران نوشت و خود را از طرفداران ایران نشان داده گفت که چون یونانیان قصد فرار دارند، وقت آن است که سپاه پارس آنان را یکسره نابود کند. خشایارشا پیغام را راست انگاشته، ناوگان مصری تحت فرماندهی ایران جزیره پنسیلوانیا را تسخیر کرد. یونانیان در جزیره سالامیس گیر افتادند و لذا گفتند «یا باید در همین جا مقاومت کنیم یا نابود شویم» و این همان چیزی بود که تمیستوکلس می‌خواست.
 
[[آرتمیس یکم کاریا|آرتمیس]]، [[ساتراپ]] زن [[کاریا]]، به گفتهٔ [[هرودوت]] تنها کسی بود که قبل از نبرد با شرکت ایران، در این جنگنبرد مخالفت کرد. قبل از شروع جنگنبرد دریایی سالامیس، [[خشایارشا]] از همهٔ امیران محلی و فرماندهان دریایی نظرشان را راجع به جنگنبرد دریایی خواسته بود. پاسخ‌ها تماماً در تأیید جنگنبرد دریایی با نیروی بحریه یونان بود، مگر نظر [[آرتمیس]]، او گفت «من که در تمامی نبردهای شاه به لحاظ شجاعت و فداکاری از احدی کمتر نبوده‌ام، عرضم این است که نیروهای خود را بی‌جهت تلف نکنید و از رزم دریایی احتراز جوئید زیرا یونانیان در کار دریا برتری دارند. چه الزامی در این کار است؟» اما فرمان شاه بر آن شد که رأی اکثریت به کار بسته شود و خود شاه شخصاً ناظر جریان جنگنبرد باشد.
با شروع جنگنبرد آرتمیس نیز علی‌الرغم مخالفت اولیه، فرماندهی پنج کشتی جنگی را برعهده گرفته و در نبرد شرکت کرد.<ref>هرودوت. ص ۴۴۶ ص ۴۴۷</ref>
 
نیروی دریایی ایران برخلاف کشتی‌های یونانی که آرایش صف را اختیار کرده بودند به دلیل تنگی جا بطور ستونی اقدام به حمله کرد و ناگهان زیر آتش نیروهای دشمن قرار گرفت. جنگنبرد تا شب ادامه داشت و در این جنگنبرد بیش از نیمی از کشتی‌های ایران و دو سوم کشتی های یونان نابود شدند و لذا سپاه ایران اقدام به عقب نشینی کرد. یونانیان که ابتدا متوجه پیروزی خود نشده بودند در صبح روز بعد با شگفتی دیدند که از کشتی‌های ایرانی خبری نیست! تمیستوکلس بعد از این پیروزی گفت «حسادت خدایان نخواسته که یک شاه واحد بر آسیا و اروپا حکمرانی کند.»
 
در این زمان خشایارشا نگران این موضوع شد که یونانی ها پلی که از آسیا به اروپا ساخته بود (هلس پونت) را نابود کنند و لذا اقدام به مشاوره با سرداران خود نمود. نظر [[مردونیه]] این بود که خود وی با تعدادی سپاهی برای تسخیر کامل یونان در این سرزمین باقی بمانند و خشایارشا با سربازانش به آسیا برگشت.