بخش تشان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Tashanablesh (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +املا+مرتب+تمیز (۸.۸): + رده:بخش‌های استان خوزستان
خط ۱:
 
{{Coord|30.8254805555556|N|50.19965|E|type:city_scale:50000_region:IR|display=title|notes=<ref>[http://217.218.133.170/geoname/searchname/detail.asp?feature_code=263231 کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی ایران]، [[سازمان نقشه‌برداری کشور]]</ref>}}
{{جعبه شهر ایران
سطر ۴۴ ⟵ ۴۳:
 
== محله‌ها ==
این شهر شامل منطقه‌های اصلی: «[[آبلش]] و [[کلگه زار]] و [[مشهد تشان]] و [[چهاردهی]] و حیات [[آبادمجیدی]] و [[حیات آباد خلیفه]] و [[تاکاییدی]] و [[پیرآباد]] و [[تل کهنه]] و [[شهرویی]] و [[ویسی]] و [[شه نظری]] و [[توره‌ای]] و [[آهنگران]] و [[شاه غالب]] و [[ثارالله]] و [[تنگ بن]] و [[وَرِزَرد]] و [[یوسفی]] و [[شهرک طالقانی]] و [[مورگاه]] و [[مسیری]]» و روستاهای «[[بجک]] و همهٔ سرجوشرها (عدالت، آزادی، قدس، بدر)» می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.khouznews.ir/fa/news/27579/تولد-13-شهر-جدید-در-خوزستان|عنوان = تولد 13 شهر جدید در خوزستان|ناشر = خوز نیوز|تاریخ بازدید = ۲۸ می ۲۰۱۳|تاریخ = ۷ خرداد ۱۳۹۲}}</ref> و<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.khouznews.ir/fa/news/27777/جزئيات-آخرين-تقسيمات-كشوري-در-خوزستان |عنوان = جزئیات آخرین تقسیمات کشوری در خوزستان|ناشر = خوز نیوز |تاریخ بازدید = ۲۸ می ۲۰۱۳|تاریخ = ۷ خرداد ۱۳۹۲}}</ref> و<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://isna.ir/fa/print/91110100690/جزییات-آخرین-تقسیمات-کشوری-در-استان-خوزستان |عنوان = جزییات آخرین تقسیمات کشوری در استان خوزستان تشریح شد |ناشر = خبرگزاری دانشجویان ایران |تاریخ بازدید = ۲۸ می ۲۰۱۳|تاریخ = ۷ خرداد ۱۳۹۲}}</ref>
 
== جمعیت ==
سطر ۵۸ ⟵ ۵۷:
 
== پیشینهٔ تاریخی ==
در خصوص نام تشان (تشون) داستان‌هایی بر سر زبان‌ها است. با توجه به پیدایش گور شاهزاده عیلامی کتین (کیدین) [[هوتران]] و قدمت آن به [[هزاره دوم (پیش از میلاد)]] و ارتباط تنگاتنگ آن با شهر [[ارگان]] ([[ارجان]]، تلفظ عرَبی) و وضعیت جغرافیایی آن از نظر خاک و آب منطقهٔ تشان نیز هنگام و همگام با ارگان، آباد و از نظر اقتصادی ـ اجتماعی شکوفا بوده است تا جایی که آثار به جای مانده در ناحیهٔ [[بجک]]، کلگه زار و آبلش و اطراف آن به تحقیق نشان از این گفتار است. وجود آتشکدهٔ [[قباد]] در ارگان و آتشکدهٔ [[خیرآباد]] (چهار طاق) به شماره ۳۷۱ ثبت آثار باستانی و اهمیت آب در ایران و باستان به خصوص در دوران [[زردشت]]، [[ماد]]، [[هخامنشی]]، [[اشکانی]]، [[ساسانی]] و وجود معابد [[آناهیتا]] الههٔ [[آب]] برفراز کوه‌های اطراف آن که به نام [[قلعهٔ دختر]] معروف است این گمان را خلق کرده که نام تشان از آتش و وجود آتشگاه یا آتشکده گرفته شده است. گفته می‌شود که [[نمرود]] پادشاه [[بابل]]، [[ابراهیم خلیل]] (ع) را در این مکان در [[آتش]] افکنده است. اگرچه این افسانه دربارهٔ شهر «[[اور]]» که در این زمان [[باغملک]] خوانده می‌شود بر سر زبان هاست. البته روستای [[دیبور]] (اُور) نیز در نزدیکی [[رامهرمز]] برسر راه بهبهان به همین نام و داستان بیان می‌گردد. طبری در تاریخ خود به نام تشان اشاره کرده که [[اردشیر بابکان]] (ساسانی) پس از دست‌یابی به سرزمین‌های خوزستان از این سامان گذشته و به [[پارس]] رفته است. [[محمد بن جریر طبری]] می‌گوید «آنگاه سوی [[فارس]] باز آمد و آهنگ پیکار نیروفرشاه [[اهواز]] کرد و از هرمزگان سوی ارگان و [[سار]] و طاشان ([[تشان]] ـ تشون) شد، پس به سرق([[سوق]] ؟) رفت و از آنجا با جمعی از یاران خویش به نشست و بر کنار [[رجیل]] فرود آمد و شهر را به گرفت و شهر [[سوق الاهواز]] (اهواز کنونی) را بنیاد نهاد و با غنیمت فراوان سوی پارس بازگشت<ref> محمد جریر طبری، الرسل و الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، جلد دوم، صفحه ۵۸۳.</ref>
محمد میرک بن مسعود حسینی در کتاب [[ریاض الفردوس]] در صفحه ۱۱-۱۲ می‌گوید: «قصبهٔ تشان از مستحدثات [[شاهپور اول]]؛ و به [[دهدشت]] و بهبهان هر دو مقاربت دارد.<ref> محمد میرک بن مسعود حسینی، ریاض الفردوس، صص۱۱-۱۲.</ref> بعضی بنای آن را به [[قباد (ساسانی)|قباد]] پسر [[فیروز ساسانی]] منسوب می‌سازند و برخی این قول را ضعیف شمرده‌اند. و می‌گوید: در قدیم الأیامقدیم‌الأیام شهری معمور بوده و به خوبی‌ها و انواع بودنی‌ها آراسته و پیراسته بروزگار ملاحدهٔ [[اسماعیلی]]، خرابی تمام به حال آن بلده راه یافته، هوالی اش گرم و آبش از چشمه ایست که منبعش در قریه مذکور است. [[لیمو]] و [[ترنج]] به وفور در آنجا به حاصل آید.
[[بارون دُوبدو]] [[دیپلمات]] و [[سیاح]] [[روسی]] و عضو [[انجمن سلطنتی جغرافیای لندن]] که در رشتهٔ [[تاریخ باستان]] [[مشرق زمین]] در [[انگلستان]] به تحصیلات عالی پرداخته بود در زمان [[محمدشاه قاجار]] و حکومت [[میرزا قدما طباطبایی بهبهانی]] به سال [[۱۲۵۳ (قمری)]] به بهبهان آمده بود. او برای دیدن پیکرهای سنگی و آثار زیبای دوره [[اشکانی]] (الیمایی) [[تنگ سروک]] (سولک) از تشان گذشته و درباره آن چنین می‌نویسد. آثار خانه‌ها، بازارها، ارگ‌ها و حمام‌های متفرق در هر سمت و درختهای کهن‌سال، حکایت از آن دارد که اینجا در ایام حکومت [[اتابکان لر]] بزرگ شهری وسیع و با منظر بوده است. معهذامع‌هذا بر طبق روایت رایج در میان مردم محل، تشان جایی است که «[[نمرود]]»، پادشاه قدرتمند [[پیش از میلاد]]، [[ابراهیم]] را در کورهٔ سوزان انداخته است. در تایید این روایت نام تشان مقتبس از آتش را دلیل می‌آورد.
دکتر [[احمد اقتداری]] استاد [[دانشگاه تهران]] در [[سفرنامه]] خود که در سال ۱۳۵۶ خورشیدی از منطقهٔ تشان و بازمانده‌های آن و آثار آبلش و کلگه زار دیدن کرده می‌نویسد: «آثار شهر کهنهٔ آن همان شهر کهن پیش از اسلام [[به ز آمد کواذ]] (به ز آمد قباد، [[بهگواد]]، بهگباد، بهقباد؟) [[ساسانی]] است که نویسندگان دوران اسلامی به آن اشاره نموده‌اند می‌باشد و جایگاه آن در شمال شهر بزرگ ارگان نشان داده شده بود. در آذر ماه ۱۳۳۵ خورشیدی جهت افتتاح [[دبستانی]] عازم لیکک (مرکز بهمئی گرمسیری، که در آن زمان زیر مجموعه آموزش و پرورش بهبهان بود) با عده‌ای از اهالی عازم منطقهٔ مزبور شدیم. از راه حومه (حسین‌آباد و [[دودانگه]]) و روستاهای [[قنبری]]، [[گراب]] (آب گوگردی با خواص آب درمانی) و [[آل طیب]] به ناحیهٔ تشان رسیدیم. از حیات آباد خلیفه، آثار بسیاری از قلعه‌ها، آسیاب‌ها و دیگر ساختمان‌های فرو ریخته ـ که حکایت از تمدن بالا و شکوفایی داشت ـ در میان درختان انبوه کُنار چنان نظر ما را جلب نمود که بی‌اختیار به پرسش‌هایی پرداختیم و مردم منطقه دربارهٔ هر یک از آنها داستان‌ها و حکایت‌هایی داشتند و نقل می‌کردند. سپس به روستای مرکزی تشان یعنی مشهد رسیدیم. پس از کمی استراحت از راه کلگه زار مسیر را ادامه دادیم. واقعاً کلگه زار هنوز آثار باستانی و میراث گرانبهای بسیاری را در خود به یادگار و نگهداری کرده بود که کاملاً بررسی و تحقیق دقیقی را طلب می‌کرد. شاید وجود آن همه آثار که تا کنون حفظ شده بود به علت عدم استفاده اهالی جهت احداث جدید ساختمان‌ها و اماکن مسکونی بود که جمعیتِ کم و نبود جادهٔ ماشینی، آثار مزبور با تمدن ارگان به خصوص مناطق بجای مانده خوییز، تنگ تکاب، تنگ شیخ و خیرآباد به طور کلی، [[تنگ شیخ]] و بالنگستان هم خوانی داشت.
آثار قلعه‌ها، طاق‌ها ساختمان‌ها و برج‌های مخروبه، [[آسیاب]]‌ها، تپه‌های مملو از ابزار و وسایل سفالی به جای مانده هنوز بررسی و کار کارشناسی علمی ویژه‌ای را طلب می‌نماید که امید است انجام گیرد».<ref>{{یادکرد|نویسنده = اقتداری، احمد|عنوان = سفرنامه|ناشر = احمد اقتداری|شهر = تهران|تاریخ = ۱۳۷۵}}</ref>
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* ابن جریر طبری، محمد. الرسل و الملوک. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: بنیاد فرهنگ ایران، انتشارات اساطیر،1352. ISBN 964-331-037-X. خانهٔ کتاب.
* حسینی منشی، محمد میرک بن مسعود. ریاض الفردوس خانی. به کوشش ایرج افشار و فرشته صرافان، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار ، ۱۳۸۵، صص: ۱۲-۱۱.
* {{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=553 |عنوان= نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵| ناشر = درگاه ملی آمار ایران|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۱ ژانویه ۲۰۱۳|پیوند بایگانی = http://liveweb.archive.org/http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=553 | تاریخ بایگانی = ۱ ژانویه ۲۰۱۳}}
 
سطر ۸۳ ⟵ ۸۲:
{{استان خوزستان}}
 
[[رده:بخش‌های استان خوزستان]]
[[رده:شهرستان بهبهان]]
[[رده:شهرهای استان خوزستان|تشان]]
[[رده:شهرهای ایران]]
[[رده:شهرستان بهبهان]]