۱۴۹٬۵۵۶
ویرایش
جز (ماني صفحهٔ جنگهای پونیک را به جنگهای پونی منتقل کرد: پسوند ک انگلیسی است نه فارسی امروزی) |
|||
[[پرونده:Carthaginianempire.PNG|بندانگشتی|300px|
'''جنگهای
در دوره پس از پایان این جنگها، رومیان دست به نسلکشی در کارتاژ زدند و با کشتن اکثریت ساکنان آن تمدن مادی آنها را نیز نابود کردند. روم در عین حال الگوی تشکیل امپراتوری را از کارتاژ آموخت و با ترجمه متون کارتاژی روشهای بهبود کشاورزی و دیگر فنون را آموخت اما متون اصلی کارتاژی را نابود کرد و کارزاری تبلیغاتی نیز برای سیاهنمایی شدید تمدن کارتاژ در میان دیگر اقوام به راه انداخت.
== نخستین جنگ پونیک ==▼
در سال ۲۶۴ پیش از میلاد، ارتش روم به [[سیسیل]] یورش برد. بین [[روم]] و [[کارتاژ]] جنگ شروع شد و کارتاژ شکست خورد. در جریان این جنگ، [[لژیونر|لژیونرهای]] رومی معمولاً در خشکی سپاه کارتاژ را در هم میشکستند، ولی کارتاژها در دریا مسلط بودند.
رومیان مخفیانه پلهای متحرکی را که دارای قلابهای تیزی بودند، در کشتیهای خود نصب میکردند. به اینگونه پلها، اصطلاحاً [[راون]] میگفتند. بدینسان رومیها چون کشتیهای دشمن نزدیک میشدند، پلها را به سوی عرشهٔ کشتیها پرتاب میکردند. قلاب به بدنهٔ کشتی دشمن گیر میکرد و آن گاه سپاهیان رومی از طریق پُل، به درون کشتی دشمن یورش میبردند. در عرشهٔ کشتیهای کارتاژ جنگ تن به تن وحشتناکی درمی گرفت.
بدین ترتیب بود که کارتاژها در دریا نیز تفوق خود را از دست دادند و در جریان نخستین جنگهای
در نهایت، رُم در نخستین جنگ
== آغاز دومین جنگ
[[پرونده:Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|هانیبال در حال شمارش حلقه هایی که تعداد آنها نمایانگر تعداد اشرافیان رومی می باشد، که او در طی جنگ کشته است، مجسمه از: سباستین سولز]]
کارتاژها ضمن تدارک نبرد با روم، ارتشی بزرگ در [[اسپانیا]] فراهم آوردند. [[هانیبال]] جوان، سردار سپاه کارتاژ و فرمانده آن بود. او از همان [[دوران کودکی]] خویش سوگند یاد کرده بود که همیشه نسبت به روم نفرت بورزد. با همین نفرت وی آموزش انواع فنون جنگی و نظامی دیده بود و استعداد نظامی و
اشغال اراضی اسپانیا توسط کارتاژ، بهانهای برای شروع دومین جنگ
== حملهٔ هانیبال به ایتالیا ==
[[پرونده:Hannibal3.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|تصویری از [[هانیبال]] و سپاهیانش در هنگام عبور از کوهستانهای [[آلپ]]، طی دومین جنگ
هنگامی که [[کنسول|کنسولهای]] رم، خود را برای گُسیل کردن قوای نظامی به اسپانیا و [[آفریقا]] آماده میکردند، هانیبال پیشدستی نمود و با یورش به ایتالیا، آنها را غافلگیر نمود.
سپاه کارتاژ به فرماندهی هانیبال موفق شد که در فصل پائیز از کوههای آلپ عبور کند. در این فصل شدت سرما به حدی بود که افراد مجبور بودند از
امّا آنچه از سپاه هانیبال باقیمانده بود، به دشت حاصلخیز [[رودخانه پو|رودخانهٔ پو]] در ایتالیای شمالی رسید. در اینجا قوم [[گال]] زندگی میکردند که کمی پیشتر به اطاعت از روم وادار شده بودند. پس گالها به هانیبال پیوستند و این امر باعث شد که سپاه ناتوان شدهٔ او، تا حدودی تقویت شود.
کارتاژ موفق شد که در طی چندین نبرد خونین، لشکریان روم را که به مصاف او فرستاده شده بودند
== جنگ کان ==
[[پرونده:HannibalFrescoCapitolinec1510.jpg|بندانگشتی|305px|چپ|شاهکار هانیبال در عبور از کوهستانهای آلپ با فیل های جنگی، به یک افسانهٔ اروپایی شبیه است، اثری از فرسکو دتایل، نقاشی آبرنگ بر روی گچ، موزهٔ کاپیتولین، رم]]
در سال ۲۱۶ قبل از میلاد، سپاهیان کارتاژ به فرماندهی هانیبال در حومهٔ روستایی بنام کان، به ارتش اصلی روم برخوردند. به هم رسیدن این دو سپاه خصم در این مرحله از جنگهای
ارتش رم از ۸۰هزار نفر پیاده و ۶هزار سواره تشکیل شده بود، امّا کارتاژها فقط ۴۰هزار نفر پیاده در اختیار داشتند، امّا از لحاظ [[سواره نظام]] برتر از روم بودند و ۱۴ هزار نفر سواره با خود داشتند. کنسولهای رم میخواستند با یک یورش سریع ِواحدهای بیشمار [[پیاده نظام]] خود، دشمن را در هم شکنند. آنها پیاده نظام خویش را به شکل مربعهای عظیمی آرایش داده بودند و اسوارانها از دو پهلو، پیاده دفاع میکردند.
امّا هانیبال به حدس، نیت رومیان را دریافت. او به خوبی میدانست که سپاهش نمیتواند در مقابل چنین یورشی ایستادگی کند، ولی این را نیز میدانست که پیاده نظام رومی، اگر مجبور به دفاع از جناحین و پشت جبههٔ خود بشود، قادر به تجدید سازمان سریع نیست. بدین ترتیب هانیبال نقشهٔ جسورانهای طرح کرد: محاصرل ارتش رم. او تعدادی از افراد پیاده نظام خود را به مقابله با دشمن فرستاد، در جناحین بهترین واحدهای پیاده و سواره خود را مستقر نمود.▼
▲امّا هانیبال به حدس، نیت رومیان را دریافت. او به خوبی میدانست که سپاهش نمیتواند در مقابل چنین یورشی ایستادگی کند، ولی این را نیز میدانست که پیاده نظام رومی، اگر مجبور به دفاع از جناحین و پشت جبههٔ خود بشود، قادر به تجدید سازمان سریع نیست. بدین ترتیب هانیبال نقشهٔ جسورانهای طرح کرد: محاصرل ارتش رم.
تمام تودهٔ عظیم پیاده نظام رم، به طور تهدیدآمیزی به پیش میآمد. گالها که در مرکز سپاه کارتاژ قرار گرفته بودند، تحت فشار پیاده نظام رم، مشغول عقب نشینی شدند. پیاده نظام رُم سینهٔ سپاه کارتاژ را شکاف داد و با این کار جناحین خود را خالی کرد. در همین هنگام بود که واحدهای گزیدهٔ کارتاژ به پیاده نظام رُم حمله کردند. ضمناً همزمان با این حمله، اسوارانهای کارتاژ نیز سواره نظام روم را پراکندند و از پشت جبهه به قوای پیادهٔ آن یورش آوردند.
رومیها مجبور به عقب نشینی شدند. صفوف منظم آنها درهم ریخت، لشکر به تودهای بی نظم و ترتیب مبدّل شد که در حلقهٔ محاصرهٔ دشمن اسیر شده بود. قتلعام بی رحمانهٔ رومیان آغاز شد. کارتاژ
== جنگ فرساینده ==
پس از پیروزی سپاه کارتاژ در حومهٔ کان، بخشی از شهرهای ایتالیا جانب کارتاژ را گرفتند. گرچه وضع رُم بسیار وخیم شد، لیکن هنوز نیروی عظیمی را در اختیار داشت.
رومیان تمامی مردانی را که به درد خدمت میخوردند، به ارتش احضار کردند.
اینک سپاه کارتاژ به رم نزدیک شده بود، ولی هانیبال آنچنان نیرویی در اختیار نداشت تا شهر را محاصره کند و به رُم که با دژها و دیوارهای بلند احاطه شده بود، یورش برد. بنابراین اندکی بعد هانیبال به سوی جنوب ایتالیا عقب نشینی کرد.
هانیبال در این مرحله حتی به فکر صلح افتاد و به روم پیشنهاد انجام مذاکرات صلح نمود، ولی سنای رُم حتی حاضر نشد که سخنان نمایندهٔ او را بشنود.
رومیان مردانه، لیکن با احتیاط وارد عمل شدند. آنها از نبردهای پردامنه و بزرگ اجتناب میکردند و برعکس به واحدهای کوچک دشمن حمله مینمودند و شهرهایی را که توسط کارتاژ تسخیر شده بودند را به محاصره میکشیدند. این جنگ فرساینده برای هانیبال و سپاهیان او، کشنده و مرگبار بود. او تقریباً هیچ قوای کمکی از جانب کارتاژ دریافت نمیکرد و در عین حال، همچنانکه رُم روز به روز
▲این جنگ فرساینده برای هانیبال و سپاهیان او، کشنده و مرگبار بود. او تقریباً هیچ قوای کمکی از جانب کارتاژ دریافت نمیکرد و در عین حال، همچنانکه رُم روز به روز نیروئی فزونتر کسب مینمود، ارتش کارتاژ سال به سال بیشتر از پیش تحلیل میرفت.
== نبرد نهایی ==
با حرکت هر دو سپاه به سمت آفریقا، در نزدیکی شهر [[زاما]] جنگ بزرگی میان آنها درگرفت. در این جنگ این رومیان بودند که در همه چیز، بویژه به لحاظ سواره نظام، بر کارتاژ برتری داشتند.
در موقع جنگ بین پیادههای روم و کارتاژ، اسوارانهای رومی از پشت جبهه به کارتاژها یورش آورده و ارتش هانیبال در هم شکست. با این وجود کارتاژ نتوانست قوای جدیدی برای ادامهٔ نبرد گرد آورد و بدین ترتیب در سال ۲۰۱ قبل از میلاد، جنگ به طور نهایی و به نفع روم خاتمه یافت.
کارتاژ مجبور شد که ناوگان خود را به رُم بدهد، غرامت کلانی به این کشور بپردازد و تقریباً از تمامی متصرفاتی که طی سالیان مدید به دست آورده بود، چشم پوشی کند. بدون تردید در پیروزی نهایی سپاه روم، دهقانان رومی که صفوف ارتش روم را پُر میکردند و مردانه با دشمن میجنگیدند، نقشی قاطع بر عهده داشتند.
== جستارهای وابسته ==
{{ویکیانبار-رده|Punic Wars}}
[[رده:جنگهای
[[رده:تاریخ تونس]]
[[رده:تاریخ روم]]
|