۱۴۹٬۵۵۷
ویرایش
تفاوت میان نسخه‌های «جنگهای پونی»
اصلاح نویسه، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح نویسه‌های عربی
جز (ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب (۸.۸): + رده:جنگهای پونیک) |
(اصلاح نویسه، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح نویسه‌های عربی) |
||
|
[[پرونده:Carthaginianempire.PNG|بندانگشتی|300px|امپراتوری کارتاژ در زمان بروز جنگهای پونی]]
'''جنگهای پونی''' یا '''جنگهای فِنیفی''' (به [[انگلیسی]]: Punic Wars)، به مجموعه جنگهای طولانی و سهمگین و دامنه‌داری گفته می‌شود که طی سدهٔ سوم [[قبل از میلاد]]، میان دو قدرت [[روم]] و [[کارتاژ]] درگرفت و مدت بیست و چهار سال تمام به طول انجامید و تلفات بسیار به همراه داشت. روم قدرتی از تبار [[هندواروپایی]] و کارتاژ قدرتی از تبار [[سامی]] بود.
این جنگ‌ها در پی طمع روم برای تصاحب جزیرهٔ [[سیسیل]] از دست کارتاژ آغاز شد. سیسیل جزیره‌ای ثروتمند و حاصلخیز به‌شمار می‌آمد و از جمله در آن بهترین و مرغوبترین انواع [[انگور]] و [[پرتقال]] و [[زیتون]] و... به عمل می‌آمد و به لحاظ راهبردی نیز مهم بود و در نواحی ساحلی آن کوچ‌نشین‌های ثروتمند [[یونانی]] واقع شده بودند. سیسیل بخشی از قلمرو کارتاژ بود و کارتاژ خود امپراتوری بی‌هماوردی در غرب مدیترانه در دوران باستان بود. امپراتوری کارتاژ توسط دریانوردان فنیقی بنیاد شده‌بود و ۸۰۰ سال دوام آورد. رومیان به فنیقیه، پون می‌گفتند و واژه پونی به تبار فنیقی کارتاژی‌ها اشاره دارد.
در دوره پس از پایان این جنگ‌ها، رومیان دست به [[نسل‌کشی]] در کارتاژ زدند و با کشتن اکثریت ساکنان آن تمدن مادی آنها را نیز نابود کردند. روم در عین حال الگوی تشکیل امپراتوری را از کارتاژ آموخت و با ترجمه متون کارتاژی روش‌های بهبود کشاورزی و دیگر فنون را آموخت اما متون اصلی کارتاژی را نابود کرد و کارزاری تبلیغاتی نیز برای [[سیاه‌نمایی]] شدید تمدن کارتاژ در میان دیگر اقوام به راه انداخت.<ref>[http://www.ovguide.com/tv/carthage_the_roman_holocaust.htm Carthage: The Roman Holocaust]. Documentary. بازدید: اوت ۲۰۱۴.</ref>
== نخستین جنگ پونی ==
در سال ۲۶۴ پیش از میلاد، ارتش روم به [[سیسیل]] یورش برد. بین [[روم]] و [[کارتاژ]] جنگ شروع شد و کارتاژ شکست خورد. در جریان این جنگ، [[لژیونر|لژیونرهای]] رومی معمولاً در خشکی سپاه کارتاژ را در هم می‌شکستند، ولی کارتاژها در دریا مسلط بودند.
رومیان مخفیانه پلهای متحرکی را که دارای قلاب‌های تیزی بودند، در کشتی‌های خود نصب می‌کردند. به اینگونه پل‌ها، اصطلاحاً [[راون]] می‌گفتند. بدینسان رومی‌ها چون کشتی‌های دشمن نزدیک می‌شدند، پل‌ها را به سوی عرشهٔ کشتی‌ها پرتاب می‌کردند. قلاب به بدنهٔ کشتی دشمن گیر می‌کرد و
بدین ترتیب بود که کارتاژها در دریا نیز
▲بدین ترتیب بود که کارتاژها در دریا نیز تفوق خود را از دست دادند و در جریان نخستین جنگهای پونی، چندین نوبت شکست در دریا را نیز متحمل گردیدند.
در نهایت، رُم در نخستین جنگ پونی که بیش از بیست سال طول کشید، پیروز شد و جزیرهٔ سیسیل و جزایر [[ساردین]] و [[کورسیکا]] را به اشغال خود درآورد. امّا نیروهای کارتاژ نیز، به طور قطعی درهم شکسته نشدند و کینهٔ رومی‌ها را به دل گرفتند. پس هر دو دشمن، در خفا مشغول آماده شدن برای مصاف جدیدی شدند.
== آغاز دومین جنگ پونی ==
[[پرونده:Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|هانیبال در حال شمارش
کارتاژها ضمن تدارک نبرد با روم، ارتشی بزرگ در [[اسپانیا]] فراهم آوردند. [[هانیبال]] جوان، سردار سپاه کارتاژ و فرمانده آن بود. او از همان [[دوران کودکی]] خویش سوگند یاد کرده بود که همیشه نسبت به روم نفرت بورزد. با همین نفرت وی آموزش انواع فنون جنگی و نظامی دیده بود و استعداد نظامی و دلاوری‌اش حتی زبانزد رومیان بود. وی مردی سنگدل و سختگیر و پُرانرژی بود و مزدوران را وادار می‌کرد که بدون چون و چرا از وی اطاعت کنند.
== جنگ کان ==
[[پرونده:HannibalFrescoCapitolinec1510.jpg|بندانگشتی|305px|چپ|شاهکار هانیبال در عبور از کوهستانهای آلپ با
در سال ۲۱۶ قبل از میلاد، سپاهیان کارتاژ به فرماندهی هانیبال در حومهٔ روستایی بنام کان، به ارتش اصلی روم برخوردند. به هم رسیدن این دو سپاه خصم در این مرحله از جنگهای پونی، نبرد سهمگینی را رقم زد که با عنوان جنگ کان مشهور است.
== نبرد نهایی ==
[[پرونده:Slaget_ved_Zama_-_Cornelis_Cort,_1567.jpg|250px|چپ|بندانگشتی|
با گذشت دوازده سال از نبرد کان، رومیان به قدری نیرومند شده بودند که تصمیم گرفتند ارتشی به آفریقا گسیل دارند. اگرچه هانیبال تا آن زمان حتی با یک شکست هم روبرو نشده بود، ولی مجبور بود ایتالیا را ترک کرده و برای دفاع از سرزمین خود، به کارتاژ بشنابد.
| |||