غلامرضاخان ارکوازی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''غلامرضاخان ارکوازی'''(حدود ۱۲۵۵ - ۱۱۸۴ هجری قمری؛ برابر با ۱۸۳۹ - ۱۷۷۰ میلادی)[[شاعر]] و [[عارف]] [[کرد]] [[ایلامی]] است.<ref>دیوان غلامرضاخان ارکوازی، ظاهر سارایی، ویراست سوم، انتشارات زانا، صفحه ۱۷.</ref><ref>[http://vista.ir/article/251510/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AAادبیات-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8Cکردی-%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7غلامرضا-%D8%AE%D8%A7%D9%86خان-%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8Cارکوازی-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1شاعر-%D9%82%D9%84%D9%87قله-%D9%87%D8%A7%DB%8Cهای-%D9%85%D9%87مه-%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AFآلود ادبیات کردی ، غلامرضاخان ارکوازی ، شاعر قله هایقله‌های مه آلود]</ref><ref>[http://www.hawzah.net/fa/article/articleview/82446 ارکوازی سراینده ، شیعی کرد زبان - پایگاه اطلاع رسانی حوزه]</ref>. او به خاطر سرودن [[مناجات نامه]] و اشعار دیگر در بین مردم [[کردستان]] [[ایران]] شهرت دارد.<ref>دیوان غلامرضاخان ارکوازی، انتشارات زانا، ظاهر سارایی، ویراست سوم، صفحه ۲۹.</ref><ref>[http://www.mehrnews.com/TextVersionDetail/1595516 تلکس اینترنتی مهر] </ref> شعر [[باوه یال]] او که در رثای فرزند جوانش سروده است در زمینهٔ [[مرثیه]] از شاهکارهای اوست.<ref>دیوان غلامرضاخان ارکوازی، انتشارات زانا، صفحه ۳۲.</ref> غلامرضاخان به دلیل درگیری با والی منطقه [[پشتکوه]] به زندان افتاد. پس از رهایی از زندان، به غربت می‌گریزد و پس از مدتی در [[کرند غرب|کرند]] از توابع [[استان کرمانشاه|کرمانشاه]] سکنا می‌گزیند.<ref>[http://vista.ir/article/251510/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AAادبیات-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8Cکردی-%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7غلامرضا-%D8%AE%D8%A7%D9%86خان-%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8Cارکوازی-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1شاعر-%D9%82%D9%84%D9%87قله-%D9%87%D8%A7%DB%8Cهای-%D9%85%D9%87مه-%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AFآلود مجله خبری ویستا]</ref> مطابق آنچه روایت می‌کنند، در [[کرند غرب|کرند]] وفات می‌کند اما دوست دارانش جنازهٔ او را به [[عتبات عالیات]] [[عراق]] و به احتمال قوی به [[نجف]] منتقل می‌کنند.<ref>دیوان غلامرضاخان ارکوازی، انتشارات زانا، صفحه ۳۱.</ref>

بر پایهٔ روایت کهنسالان و معتمدان و عموم طایفهٔ شاعر، موسوم به «میه سم»، [[غلامرضاخان ارکوازی]] فرزند حسن بگ، حسن بگ فرزند میثم، میثم فرزند میرزابیگ، میرزابیگ فرزند احمدقلی و او فرزند «بیاخ» است.<ref>[http://vista.ir/article/251510/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AAادبیات-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8Cکردی-%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7غلامرضا-%D8%AE%D8%A7%D9%86خان-%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8Cارکوازی-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1شاعر-%D9%82%D9%84%D9%87قله-%D9%87%D8%A7%DB%8Cهای-%D9%85%D9%87مه-%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AFآلود شاعر قله هایقله‌های مه آلود ، ویستا]</ref> از سوی دیگر به سمت زمان حال، غلامرضاخان دو پسر به نام‌های محمدرضا و احمدخان داشته است. احمدخان در جوانی در گذشته است. محمدرضا، فرزند دیگر، او پدر صوفی و سلیمان بگ است و این دو اجداد خانواده‌های ناصرمنش، صالحی، پیمان و داوود پناه در [[استان ایلام]] هستند.<ref>[http://www.mehrnews.com/TextVersionDetail/1595516 تلکس اینترنتی مهر]</ref><ref>نسب نامه غلامرضاخان ارکوازی، ظاهر سارایی، ۱۵.</ref>

سال تولد او به درستی مشخص نیست . ولی طبق حکمی از حسن خان والی که امروزه نیز موجود است؛ غلامرضا خان بین سال هایسال‌های [[۱۱۸۹ (قمری)|۱۱۸۹]] و [[۱۱۸۴ (قمری)|۱۱۸۴]] هجری قمری در منطقه یمنطقهٔ سَرچَفته چشم به جهان گشوده است .<ref>ظاهر سارایی ،سارایی، انتشارات زانا ،زانا، ویراست سوم، صفحه ۱۸، بخش تولد.</ref> غلامرضاخان در محیطی عشایری در خانواده ایخانواده‌ای نسبتاً مرفه در مقایسه با دیگر افراد ایل ،ایل، پرورش یافته است . پدرش حسن بگ، [[ملا]] و اهل خط و کتاب بوده است. احتمالاً شاعر، آموزش هایآموزش‌های اولیه را نزد پدر و دیگر ملاهای زادگاه خود آموخته است .<ref>ظاهر سارایی ،سارایی، انتشارات زانا، ویراست سوم ،سوم، صفحه ۱۸.</ref> با توجه به اشعار غلامرضاخان می بایستیمی‌بایستی در مکاتب و مدارسی در سطوح بالاتر ،بالاتر، تحصیلات خود را تکمیل کرده باشد. غلامرضا خان با دختری که احتمالاً دخترعموی او بوده، ازدواج کرده است که حاصل آن، حداقل دو فرزندِ پسر به نام هاینام‌های محمدرضا و احمدخان بوده است .<ref>[http://www.balout.ir/naghd/1391_12/000779.php مجلۀمجلهٔ ادبی اینترنتی بلوط: شاعری از یاد رفته] </ref> از ازدواج هاازدواج‌ها و فرزندان احتمالی دیگر او خبری در دست نیست . غلامرضاخان با توجه به دانش و اطلاعاتی که داشته به ریاست ایل خود مشغول بوده است. سران و کدخدایان آن عصر، به واسطه یواسطهٔ این که بخشی از چرخه یچرخهٔ قدرت به حساب می آمدندمی‌آمدند با حاکمان در ارتباط بوده اندبوده‌اند و این امر ، زمینهامر، یزمینهٔ آشنایی او را با دربار والیان [[پشتکوه]]، و زندگی اشرافی آن زمان فراهم می کرده است .<ref>دیوان غلامرضاخان ارکوازی، انتشارات زانا، صفحه ۱۸.</ref>

اثر اصلی و عمده یعمدهٔ او همین شعر است که در بیست و چهار بند سروده شده است . مناجات نامه از حیث زبان و فرم ،فرم، تحت تأثیر فضای مذهبی حاکم بر شعر و اطلاعات و سواد عربی و احتمالاً فارسی شاعر است . درصد بالایی از واژگان آن عربی است . شاعر در مناجات نامه ،نامه، اطلاعات گسترده یگستردهٔ خود را از قرآنقرآن، ،حدیث، حدیثکلام، ،تاریخ، کلام ، تاریخ ، اسطوره ،اسطوره، باورهای عامیانه و معارف اسلامی اظهار می داردمی‌دارد. این عامل باعث شده تا زبان شعر ،شعر، آن طنطنه و غنای لفظی اشعار دیگرش را نداشته باشد . این خصیصه در مناجات نامه هاینامه‌های دیگران نیز دیده می شود می‌شود.

این شعر که شاعر ،شاعر، در رثای فرزند جوانش ،جوانش، احمدخان سروده است ،است، بی شک در زمینه یزمینهٔ مرثیه شاه کاری است و با هر مرثیه یمرثیهٔ وزینی قابل مقایسه است. .کسی که می خواهدمی‌خواهد ارج و اعتبار این شعر را دریابد ،دریابد، ناگزیر است به زبان شاعر مسلط باشد زیرا که ترجمه نمی تواندنمی‌تواند تمام حسن و هنر آن را منتقل کند .

الف) زله یخام شووران ( زلیخام شوران )

ب) زله یخام ژه چین ( زلیخام ژ چین)