}}
'''افآیام-۹۲ استینگر''' {{انگلیسی|FIM-92 STINGER}} [[موشک]] [[زمینبههوا|موشک زمینبههوای]] دوشپرتابقابل حمل توسط نفر با سیستم هدایتی [[آشیانهیابی فروسرخ]] (گرمایاب) است که در شرکت [[ایالات متحدهریتیون]] طراحی و تولید ساختهشده و دراز سال ۱۹۸۱ واردبه خدمت شدنظامی در ارتش ایالات متحده پذیرفته شدهاست. این موشک توسط آمریکا و نیروهای نظامی ۲۹ کشور دیگر مورد استفاده قرار گرفته و تاکنون عامل ۲۷۰ سقوط تایید شده بوده است. ایناستینگر موشکتحت توسطلیسانس ریتیون در شرکت [[ریتیونئیایدیاس]]<ref> European Aeronautic Defence and Space Company با سرواژهٔ EADS</ref> در آمریکاآلمان و شرکتراکتسان [[ایایدیاس]]در ترکیه فرانسهنیز تولید میشود و تاکنون ۷۰ هزار موشک از آن تولید شدهاست. استینگر یک موشک [[دوشپرتاب]] است اما قابل شلیک از روی خودروهای نظامی و حتی [[هلیکوپتر]] (به شکل [[موشک هوابههوا|هوابههوا]]) نیز میباشد.
== مشخصات ==
جایگزین آن FIM-92C، در سال ۱۹۸۴ ساخته شده بود و از ۱۹۸۷ تولید آن شروع شد. اولین نمونهها در ۱۹۸۹ به واحدهای خط مقدم ارسال شدند. موشکهای مدل C به یک سامانهٔ الکترونیک قابل برنامه ریزی مجهز شده بودند تا به آن امکان به روز شدن را بدهد. موشکهایی که آپگرید اقدامات ضد پیشگیرانه ([[شراره|countermeasures]] ) را دریافت کردند، نام D بخود گرفتند و به همین ترتیب موشکهای D به G تبدیل شدند.
FIM-92E یا Block I (بلاک ۱ ) از سال ۱۹۹۲ ساخته شد و ارسال آن از سال ۱۹۹۵ آغاز شد (بعضی منابع ادعا میکنند که FIM-92D قسمتی از طرح بلاک 1 بوده است). باز هم تغییرات اصلی در حسگرها و نرمافزار رخ داد و عملکرد موشک را در برابر اهداف کوچک بهبود بخشید. ارتقا نرمافزار در سال ۲۰۰۱ نام آنرا به F تغییر داد. ساخت بلاک ۲ از سال ۱۹۹۶ شروع شد که در آن با استفاده از یک حسگر (آنتنی مسطح و متمرکز)، توانایی موشک را در محیط ''شلوغ و آشفته'' افزایش و محدودهٔ درگیری موشک را به ۷۶۰۰ متر ارتقا داد. تولید این موشک به سال ۲۰۰۴ اعلام شد اما گروه اطلاعاتی جین ([[Jane's Information Group|''Jane's'']]) از تاخیر در این امر خبر داد.
== خدمت ==
نخستین درخشش استینگر در رزم واقعی در ۲۱ مه ۱۹۸۱ در گرماگرم [[جنگ فالکلند]] میان [[آرژانتین]] و [[بریتانیا]] رخ داد. سربازان نیروی ویژه هوایی بریتانیا [[اس.آ.اس|SAS]] به صور محرمانه به شش موشک مجهز شده بودند، در حالیکه آموزش اندکی در مورد کار با این نوع موشک به آنان داده شده بود. تنها نیروی SAS که در مورد این سامانه آموزش لازم را کسب کرده بود، طی یک سانحهٔ سقوط بالگرد در ۱۹ میکشته شد. اولین موشک شلیک شده از استینگر یک شکاری ''پوکاره'' نیروی هوایی آرژانتین را سرنگون کرد. علیرغم این، شلیکهای بعدی بعلت عدم آشنایی بریتانیاییها با نحوهٔ شارژ سلاح ناموفق بودند{{مدرک}}. در آنرمان سلاح دوش پرتاب ضدهوایی اصلی که توسط دو جناح متخاصم مورد استفاده قرار داشت، موشکهای انگلیسی بلوپایپ بود (نوعی پرتابگر [[سطح به هوا]] که تا لحظهٔ برخورد موشک به هدف توسط اپراتور کنترل و هدایت میشود).
[[پرونده:Stinger Füzesi kzlsngr.JPG|thumb]]
سازمان [[سیا]] در دههٔ ۱۹۸۰ نزدیک به ۵۰۰ (طبق ادعای برخی منابع ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ ) موشک استینگر را طی [[عملیات گردباد]] به دست [[مجاهدین]] افغان در [[جنگ شوروی در افغانستان]] رساند. جایی که استفاده از این موشکها با موفقیت کامل روبرو شد. پس از عقبنشینی نیروهای شوروی از افغانستان در ۱۹۸۹، ایالات متحده کوشش نمود که در یک برنامهٔ ۵۵ میلیون دلاری حدود ۳۰۰ موشک را بازخریداری کند(هر موشک ۱۸۳۳۰۰ دلار آمریکا). دولت آمریکا موفق شد اکثر استینگرها را جمع آوری کند، اما بعضی از موشکها به [[ایران]]، [[قطر]] و [[کره شمالی]] راه پیدا کردند. فدراسیون دانشمندان آمریکا گزارش داده که دیپلماتهای ایرانی در کابل بین سالهای ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶ تعدادی استینگر را به قیمت ۵۰ هزار دلار برای هر موشک از افغانها خریداری کردند.<ref>[http://www.fas.org/programs/ssp/asmp/issueareas/manpads/black_market_prices.pdf&sa=U&ei=FTLTUtvLE8mH4gSgwICgDA&ved=0CAYQFjAB&client=internal-uds-cse&usg=AFQjCNGaJZUE56zF6I1g6ccdd3yaPqzkiw Black Market Prices for Man-portable Air Defense Systems]</ref> همچنین دولت [[ریگان]] در تلاش برای سرنگونی دولت [[آنگولا]]، در اواخر دههٔ ۱۹۸۰ موشکهای استینگر را به شورشیان [[یونیتا]] داد. در آنگولا هم مثل افغانستان اقدامات برای بازپس گیری موشکهای باقیمانده پس از رفع تخاصم ناموفق بود. البته باتریهای استینگر ۴ تا ۵ سال عمر دارند و حدس زده میشود که علت عدم کاربرد استینگر به منظور حملات بعدی، به انقضاء رسیدن باتریهای آن میباشد. با این وجود نسخههای بومی استینگر که توسط ارتش [[پاکستان]] در [[جنگ کارگیل]] بکار رفت، یک بالگرد [[میل-۸]] و یک [[میگ ۲۱]] به همراه یک هواپیمای شناسایی کانبرا متعلق به نیروی هوایی [[هند]] را سرنگون کردند {{مدرک}}. استینگر ساخت پاکستان حاوی رهیاب فرو سرخ اصلاح شدهای است که به آن قابلیت ردگیری بهتر هدف را می بخشد{{مدرک}}.
شایعاتی مبنی بر استتفاده [[سرویس مخفی ایالات متحده]] از استینگر برای حفاظت از رییس جمهور بوده است؛ که هیچگاه از طرف آنان تکذیب نشده است. هر چند در صورت وقوع حمله این سازمان مایل به بکارگیری طرحهایی چون انتقال رییس جمهور به یک مکان امن است تا هدف قراردادن هواپیما و احتمالاً کشتن افراد بیگناه.
== کاربران ==
* {{BGD}}
* {{BIH}}
* {{CRO}}: [[جنگ داخلی یوگسلاوی]]
* {{TCD}}جمهوری چاد
* {{CHI}}
* {{DEN}}
* {{EGY}}
* {{GER}}: تولید تحت لیسانس در شرکت [[ایایدیاس]]<ref>[http://www.airforce-technology.com/projects/tiger/ Tiger Attack Helicopter, Europe.] Retrieved on October 24, 2008.</ref>
* {{GRE}}
* {{IRQ}}
* {{ISR}}
* {{ITA}}
* {{JPN}}: کاربر سابق، هماکنون موشک زمینبههوای تایپ ۹۱ جایگزین آن شدهاست.
* {{LAT}}
* {{LTU}}
* {{MEX}} {{Fact|date=November 2008}}
* {{NED}}
* {{NOR}}
* {{PAK}}
* {{POR}}
* {{ROC-TW}}: [[Republic of China Marine Corps]]
* {{SLO}}
* {{IRA}}
* {{KOR}}: کاربر سابق، هماکنون از کیپی سام شینگیونگ و موشک [[میسترال]] جایگزین آن شدهاست.
* {{ESP}}
* {{CHE}}: تولید تحت لیسانس
* {{TUR}}: Stingers made under license by [[Roketsan]] with components from [[آلمان]], [[یونان]] and [[هلند]].<ref>[http://www.roketsan.com.tr/products_eng.php?id=12 Official Roketsan Stinger Page.] Retrieved on October 23, 2008.</ref>
* [[پرونده:Flag of UNITA.svg|23px]] [[یونیتا]]
* {{GBR}}
* {{USA}}
== منابع ==
{{پانویس}}
{{ویکیانبار-رده|FIM-92 Stinger}}
[[رده:سلاحهای مدرن در آلمان]]
[[رده:موشک هوابههوا ایالات متحده آمریکا]]
[[رده:موشکهای زمین به هوای دریاپایه ایالات متحده آمریکا]]
[[رده:موشکهای زمینبههوای ایالاتمتحده]]
[[رده:موشکهای هدایتشونده]]
|