قاسم انوار: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب: ویرایش نیازمند بازبینی
Ariobarzan (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش 5.223.120.157 (بحث) به آخرین تغییری که Ariobarzan انجام داده بود واگردانده شد
خط ۱:
'''سید معین‌الدین علی پسر نصیر پسر هارون پسر ابوالقاسم حسینی قاسمی انواری تبریزی''' معروف به '''قاسم انوار'''، از شاعران عارف ایرانی است.
 
کلیات قاسم انوار شامل بر تعدادی [[غزل]]، [[قطعه]]، [[رباعی]] و چند [[مثنوی|مثنوی‌است]]. مثنوی‌های او [[انیس‌العارفین]] و [[صدمقام]] نام دارد که در بیان اصطلاحات [[عرفان]] و [[تصوف]] سروده شده‌اند. وی در شعر بیشتر قاسم و قاسمی و گاهی قاسم انوار تخلص کرده‌است. آثار نثر او به [[فارسی]] ساده تحریر شده‌اند؛ مهم‌ترین این آثار [[رساله در بیان علم]]، و [[رسالة سؤال و جواب]] است. وی به زبان‌های [[فارسی]]، [[ترکی]] و [[گیلکی]] شعر سروده‌است.
وی در سال ۷۵۷ هجری قمری در [[سراب]] [[تبریز]] به دنیا آمد. معین‌الدین در شعر قاسمی یا قاسم تخلص می‌ِکرد. مشهور است که یکی از پسران شیخ صفی‌الدین به اسم [[صدرالدین موسی]] به او لقب '''قاسم‌الأنوار''' را بخشید که در این باره تردید وجود دارد. سید قاسم بعد از آن‌که مدتی در [[آذربایجان]] بود، در جوانی به [[گیلان]] رفت. اشعار که وی به [[گیلکی]] سروده یادگاری از این دوران است. وی در همین دوران جوانی از آذربایجان به [[خراسان]] سفر کرد و مدت‌ها در [[هرات]] اقامت کرد. تا آن که در سال ۸۳۰ و واقعه سوءقصد به جان شاهرخ میرزا، وی به سبب ظن ارتباط با احمد لر (ضارب [[شاهرخ میرزا]]) مجبور به ترک هرات شد. به سبب آن واقعه، شاگرد و مرید محبوب وی، سید [[محمد میرمخدوم]] نیز به قتل رسید.
سید قاسم به [[سمرقند]] تبعید شد و در آنجا سالهایی سکونت گزید تا اینکه با گذشت ایام دوباره به هرات باز گشت ولی هرات دیگر آن هرات معهود و گذشته نبود و سید عزم سفر دیار جام نمود و به [[خرگرد]] [[جام]] رفت. در جام، سید قاسم خانقاهی ترتیب داد و پیرانه سری را با جمع مریدان در آنجا سپری کرد. قاسم در سال ۸۳۷ هجری قمری در سن هشتادسالگی درگذشت و در باغ خانقاهش در روستای [[لنگر]] [[تربت جام]] به خاک سپرده شد. آرامگاه او محل توجه مریدان و ارادتمندان بود تا اینکه در دوره سلطان حسین بایقرا، [[امیرعلیشیر نوایی]] دستور داد بر قبر او بقعه‌ای بسازند که اکنون آن بنا در شمار یادگارهاری معماری عصر تیموری ثبت و نگهاری می شود.
 
وی در سال ۷۵۷ هجری قمری در [[سراب]] [[تبریز]] به دنیا آمد. او از پیروان خاندان [[صفی‌الدین اردبیلی]] بود. معین‌الدین در شعر قاسمی یا قاسم تخلص می‌ِکرد و یکی از پسران شیخ صفی‌الدین به اسم [[صدرالدین موسی]] به او لقب '''قاسم‌الأنوار''' را بخشید.
== آثار انوار ==
- [[دیوان اشعار]] (شامل غزلیات، مقطعات، ترجیعات، رباعیات و ملمعات): این دیوان با مقدمه و تصحیح [[دکتر حسن نصیری جامی]] از سوی [[نشر مولی]] منتشر گردیده است.
{{سخ}}- مثنوی عرفانی:
[[مثنوی انیس العارفین]]؛ این مثنوی به انضمام پنج رساله انوار (حورائیه، مقامات العارفین، بیان علم، سؤال و جواب، بیان واقعه) به تصحیح و توضیح [[دکتر حسن نصیری جامی]] از سوی [[نشر مولی]] منتشر گردیده است.
{{سخ}}- رساله ها:
پنج رسالهٔ کوتاه: [[ حورائیه]]، [[مقامات العارفین]]، [[بیان علم]]، [[سوال و جواب]] و [[بیان واقعه]]. (این پنج رساله به انضمام مثنوی انیس العارفین تصحیح و چاپ گردیده است.)
 
قاسم بعدها شاگردی سید [[محمد میرمخدوم]] را که از [[مدینه]] به [[نیشابور]] آمده بود، نمود. سید قاسم بعد از آن‌که مدتی در [[آذربایجان]] بود، در جوانی به [[گیلان]] رفت و زبان [[گیلکی]] آموخت و آن را در قسمتی از اشعار خود به کار برد و در همین دوران جوانی از آذربایجان به [[خراسان]] سفر کرد و مدت‌ها در [[هرات]] اقامت کرد؛ تا آن که در سال ۸۳۰ به سبب تهمت ارتباط با احمد لر، قاتل [[شاهرخ میرزا]]، مجبور به ترک هرات شد.
== اهتمام در تصحیح و چاپ آثار و اشعار انوار ==
 
اشعار انوار دوبار مورد توجه و تصحیح قرار گرفته است:
در این زمان سید قاسم بهدر [[سمرقند]] تبعید شد و در آنجا سالهایی سکونت گزید تا اینکه با گذشت ایام دوباره به هرات باز گشت ولی هرات دیگر آن هرات معهود و گذشته نبود و سید عزم سفر دیار جام نمود وسپس به [[خرگرد]] [[جام]] رفت. در جام، سید قاسم خانقاهی ترتیب داد و پیرانه سری را با جمع مریدان در آنجا سپری کرد. قاسم در سال ۸۳۷ هجری قمری در سن هشتادسالگی درگذشتمُرد و در باغ خانقاهش در روستای [[لنگر]] [[تربت جام]] به خاک سپرده شد. آرامگاه او محل توجه مریدان و ارادتمندان بود تا اینکه در دوره سلطان حسین بایقرا، [[امیرعلیشیر نوایی]] دستور داد بر قبر او بقعه‌ای بسازندبسازند؛ کهوی اکنونهمچنین آنبه بنامردم درو شماربه یادگارهاریصوفیان معماریاجازه عصرداد تیموریکه ثبتاز وقبر قاسم نگهاریانوار میدیدن شودکنند.
{{سخ}}- در سال ۱۳۳۷ استاد [[سعید نفیسی]] کلیات اشعار قاسم انوار را به چاپ رساندند.
 
{{سخ}}- اخیراً (۱۳۹۳) به سعی و تصحیح [[دکتر حسن نصیری جامی]] مجموعه ای در سه مجلد، شامل: {{سخ}}۱. بررسی احوال و اشعار شاه قاسم انوار. {{سخ}}۲. دیوان شاه قاسم انوار. {{سخ}}۳. انیس العارفین (به انضمام پنج رساله) منتشر گردیده است.
== آثار انوار ==
- [[دیوان اشعار]]{{سخ}}-[[مثنوی انیس العارفین]]؛ این مثنوی به انضمام پنج رساله انوار (حورائیه، مقامات العارفین، بیان علم، سؤال و جواب، بیان واقعه) به تصحیح و توضیح [[دکتر حسن نصیری جامی]] از سوی [[نشر مولی]] منتشر گردیده است.
{{سخ}}-[[رساله حورائیه]]{{سخ}}-[[رساله مقامات العارفین]]{{سخ}}-[[رساله بیان علم]]{{سخ}}-[[رساله سوال و جواب]]{{سخ}}-[[رساله بیان واقعه]]
 
== بیت‌هایی از اشعار او ==
 
از هرطرفی چهره گشایی که منم-
در هر صفتی جلوه گرآیی که منم
 
بااین همه گه گاه غلط می‌افتم-
نادان کس و بله روستایی که منم
نمی‌توان خبر داد از حقیقت دوست-
ولی بر روی حقیقت حقیقت همه اوست
 
از مسجدو میخانه وز کعبه و بتخانه-
مقصود خدا عشق است باقی همه افسانه
سطر ۴۴ ⟵ ۵۰:
{{پانویس}}
{{ویکی‌گفتاورد|قاسم انوار}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=تاریخ شاهادبیات قاسمدر انوار / بررسی احوال و اشعارایران|نویسنده=ذبیح‌الله دکتر حسن نصیری جامیصفا|ترجمه=|ناشر=مولیابن‌سینا|چاپ=سوم|شهر=تهران |کوشش= |ویرایش= |صفحه=۴۴۸ |سال=۱۳۹۳۱۳۴۲|شابک=}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=تاریخ ادبیات در ایران|نویسنده= دکتر ذبیح‌الله صفا|ترجمه=|ناشر=ابن‌سینا|چاپ=سوم|شهر=تهران |کوشش= |ویرایش= |صفحه=۴۴۸ |سال=۱۳۴۲|شابک=}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=کلیات قاسم انوار|ترجمه=|ناشر=انتشارات کتابخانه سینایی|چاپ=|شهر=تهران |کوشش=سعید نفیسی |ویرایش= |صفحه= |سال=۱۳۳۷|شابک=}}
{{درگاه|ادبیات آذربایجانی|ادبیات فارسی}}