سلطان ابراهیم میرزا تیموری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابراهیم سلطان بن شاهرخ''' یا '''ابوالفتح معزالدی''' یا '''مغیث الدین''' (۷۹۶ - ۸۳۸ق/۱۳۹۴- ۱۴۳۵م)، شاهزادهٔ دانش‌دوست، با ذوق و هنرمند [[تیموریان|تیموری]] و دومین پسر [[شاهرخ]] فرزند [[تیمور لنگ|امیر تیمور گورکان]] بود. وی از [[سیاست‌مدار|سیاست‌مداران]]ان،، حامیان بزرگ [[هنر]]، [[معماری]] و [[فرهنگ]] و همچنین از [[هنرمند|هنرمندان]]ان مطرح و [[خوشنویسی|خوشنویسان]] طراز اول عهد خود به‌ویژه در [[خط ثلث]] و [[محقق]] به‌شمار می‌رود.

اندکی پس از آغاز حکومت او بر فارس، [[میرزا بایقرا]] - امیرزادهٔ تیموری - که بر [[همدان]]، [[نهاوند]] و [[بروجرد]] حکومت می‌کرد، بر او شورید. در ربیع الاولربیع‌الاول ۸۱۸/ مهٔ ۱۴۱۵ پس از جنگی که میان آن دو روی داد، ابراهیم سلطان شکست خورد و شیراز به تصرف میرزا بایقرا درآمد. ابراهیم سلطان ناگزیر به [[ابرقو]] عقب نشست. شاهرخ پس از آگاهی از وقوع این حوادث، نخست [[جلال‌الدین فیروزشاه]] را به یاری فرزند فرستاد و سپس خود با لشکریانش راه فارس در پیش گرفت. بایقرا که آمدن شاهرخ را گمان نداشت، بیمناک شد و پوزش خواست. شاهرخ او را بخشود، لیکن فرمان داد که بایقرا دیگر در آن منطقه نماند و به [[قندهار]] برود و دیگربار حکومت فارس را به ابراهیم سلطان سپرد<ref>خواندمیر، ۳/۵۹۴ - ۵۹۵</ref><ref>فصیح، ۳/۲۲۲</ref>.

ابراهیم سلطان، همچون برادرش بایسنقر، به [[خوشنویس|خوشنویسی]]ی علاقه بسیار داشت و خود نیز خوشنویسی پرآوازه و از پیروان مکتب مشهور [[یاقوت مستعصمی]] بود. [[قرآن|قرآنهای]]های خوشنویسی شده بسیاری که اغلب تاریخ آنها بین سالهای ۸۲۵-۸۱۶ق/ ۱۴۲۲-۱۴۱۳م. است، از او یا منسوب بدوست.<ref> فرانسیس ریشارد</ref> او خوشنویسی برجسته بود و به ویژه [[خط ثلث]] را زیبا می‌نوشت. او این هنر را در آغاز ورود به فارس از [[پیر محمد شیرازی]] فرا گرفته بود. او از استادان [[خطوط ششگانه]] به‌شمار می‌رود.<ref name="اطلس خط">فضایلی ص ۳۳۱</ref> از آثار او در این زمینه چند قرآن نفیس در دست است. یکی از آنها که به خط ثلث در ۸۲۷ق/۱۴۲۴م نوشته شده در [[آستان قدس رضوی]] موجود بوده، ولی اکنون فقط ۱۶ ورق آن محفوظ مانده است<ref>گلچین معانی، ۱۳۷</ref>. قرآن دیگری نیز به [[خط ریحان]] جلی منسوب به ابراهیم سلطان در آستان قدس موجود است، اما رقم کاتب آن مجعول به نظر می‌رسد<ref>گلچین معانی، ۱۳۸</ref><ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ۴/۳-۴</ref>. قرآن نفیس دیگری هم به خط او موجود است که سابقاً در بنای [[دروازه قرآن شیراز]] قرار داشته<ref>مصطفوی، ۵۱</ref> و اکنون در [[موزه پارس شیراز]] نگهداری می‌شود<ref>افلاطونی، ۱۱</ref><ref>بهروزی، ۹۰</ref>. گفته می‌شود که قرآن مورخ ۸۳۰ق موجود در [[موزه متروپولیتن]] نیز به خط اوست<ref>مشکوبی، ۳۸۶</ref>.

[[کتیبه|کتیبههایی]]هایی نیز به خط او باقی است از جمله دو کتیبه به قلم ثلث، یکی متن حدیثی بر دیوار سنگی [[بقعه شاه میر علی بن حمزه]] <ref>مصطفوی، ۵۷</ref><ref>سامی، ۸۲</ref> و دومی در [[بقعه میرعلاءالدین حسین]] در شیراز <ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ۴/۴</ref>، همچنین ۳ کتیبه بر دیوار [[تالار داریوش]] در [[تخت جمشید]] فارس، و اشعاری نیز در پایین کتیبهٔ میخی عهد [[خشایارشا]] به [[خط نسخ]] نوشته است <ref>مصطفوی، ۳۴۵، ۳۴۷</ref>.

* [http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=696 سید علی آل داود، دائره المعارفدائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ابراهیم سلطان بن شاهرخ]

* [http://marashi1340.persianblog.ir/tag/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86کتابخانه_ابراهیم_سلطان فرانسیس ریشارد - نصرالسلطانی، نصیرالدین مُذهّب و کتابخانه ابراهیم سلطان در شیراز]

* [http://marashi1340.persianblog.ir/tag/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86کتابخانه_ابراهیم_سلطان فرانسیس ریشارد - نصرالسلطانی، نصیرالدین مُذهّب و کتابخانه ابراهیم سلطان در شیراز]

* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.noormags.com/view/Magazine/ViewPages.aspx?ArticleId=361344 |عنوان = ابراهیم سلطان (بانی مجموعه دارالصفای شیراز) | ناشر = گلستان هنر - شماره ۱۳|تاریخ = پاییز ۱۳۸۷|تاریخ بازدید = }}