یارانه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابرابزار
خط ۱:
[[پرونده:Tax supply and demand.svg|بندانگشتی|328px|نموداری که اثر مالیات و یارانه بر قیمت را نشان می‌دهد]]
 
'''یارانه''' یا '''سوبسید''' {{به انگلیسی|Subsidy}} شکلی از کمک مالی است که به یک [[تجارت]] یا بخش اقتصادی پرداخت می‌شود.می‌شود؛ و یا به عبارت دیگر اعطاء کمک مالی به روی یک کالا یا خدمتی که به مردم داده می‌شود جهت افزایش رفاه عمومی جامعه.
 
== تعاریف دیگر از یارانه ==
خط ۳۸:
 
همزمان با افزایش قیمت نفت در ۱۳۵۴حجم عملیات‌های عمرانی افزایش پیدا کرد و درامد افراد زیاد شد، که به موجب این افزایش تقاضا برای کالاهای مصرفی زیاد شد در نتیجه به علت نداشتن صنایع زیر بنایی برای پاسخگویی به تقاضا دولت واردات کالاها را تسریع کرد.
در سال ۵۳ با افزایش صد درصدی واردات کالاها ی مورد نیاز ونیز محدودیت تاسیسات بندری و در نتیجه تاخیر در تحویل کالاهای مورد تقاضا تورم داخلی در کشور را به دنبال داشت.داشت؛ و به دنبال افزایش قیمت‌ها صندوق حمایت از مصرف کننده تاسیس شد. یکی از اهداف این صندوق تمرکز درامور مربوط به پرداخت سوبسید بود و در ۱۴ مرداد سال ۵۶ وظایف قانونی صندوق حمایت از مصرف کنندگان به سازمان حمایت از مصرف کنندگان تولیدکنندگان واگذار شد. در سالهای ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ حجم فعالیت این سازمان بسیار محدود بود و قیمت گذاری توسط ستاد بسیج اقتصادی دادگاه‌های نظام صنفی و کمیته امور سنفی صورت می‌گرفت.می‌گرفت؛ و در این سال‌ها بهای کالال و خدمات مصرفی ۴/۱۱ و ۵/۲۳ درصد افزایش یافت. در ۱۳۶۰ به علت محدودیت‌های اقتصادی که از پیامدهای جنگ تحمیلی و تحریم اقتصادی بود عرضهٔ کالاها و خدمات دچار نوسانات زیادی شد به همین دلیل از این سال قیمت گذاری کالاها وارداتی و نیز تولیدات داخلی ضروری توسط سازمان حمایت از از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان به مرحله اجرا در امد.
 
با وجود مشکلات بسیار طی سال‌های ۱۳۶۰-۱۳۶۴ به علت واردات وسیع کالاها وسهمیه بندی کالاهای اساسی به وسیله طرح کوپن و نیز پرداخت سوبسید؛ از شتاب تورم کاسته شد و روند صعودی قیمت‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرد. طی سال‌های ۱۳۶۵-۱۳۶۷و درنتیجه لزوم استفاده از ارز صادراتی و ازاد، قیمت بسیاری از اقلام تولیدات داخلی حدود ۲ تا ۳ برابر افزایش پیدا کرد.
 
در سال ۱۳۶۸ دولت برای حمایت از اقشارقشرها آسیب پذیر پرداخت یارانه را در دستور کار قرار داد. بین سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲میزان پرداخت یارانه دولت بر حسب قیمت اسمی به طور متوسط ۷/۸۶درصد رشد داشت.
 
در نیمه دوم سال ۱۳۸۹ [[هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران|طرح هدفمندی یارانه‌ها]] اجرا گردید که طبق آن یارانه‌ها از تزریق مستقیم به بازار و صنایع به پرداخت نقدی تغییر شکل داد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.modiriran.ir/modules/article/view.article.php/592 |عنوان=یارانه چیست | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
خط ۵۰:
 
== دسته بندی یارانه در حساب‌های مالی ==
از نظر دسته بندی در حساب‌های مالی یارانه در دو دستهٔ مستقیم و غیر مستقیم طبقه بندیطبقه‌بندی می‌شود.
 
از نظر دسته بندی در حساب‌های مالی یارانه در دو دستهٔ مستقیم و غیر مستقیم طبقه بندی می‌شود.
 
الف: یارانه مستقیم
یارانه مستقیم مقدار هزینه‌هایی است که به طور کلی دولت برای حفظ منافع اقشارقشرها با درامد پایین جامعه برای خرید کالاها و خدمات می‌پردازد. این نوع هزینه کرد عمدتا دریافت کنندگان کاملا مشخص و برخوردار از شخصیت حقوقی دارد، موسسات و شرکت‌های تولید کننده و ارائه دهندهٔ کالاها و خدمات زیر بنایی که تولید و ارهائه خدمت شان در جهت منافع عمومی، سبب زیان مالی انها می‌شود، از این دسته‌اند. همانند شرکت‌های تولید کننده اب و برق و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات حمل و نقل عمومی.
یارانه مستقیم خود به دو نوع یارانه تولیدی و یارانهٔ مصرفی تقسیم می‌شود.
 
سطر ۷۱ ⟵ ۷۰:
 
== دسته بندی یارانه از نظر چگونگی توزیع در جامعه ==
 
یارانه‌ها از نظر اینکه چگونه در جامعه توزیع می‌شوند به سه گروه تقسیم می‌شوند:
 
۱) یارانهٔ باز (مثل یارانهٔ بنزین قبل از سهمیه بندی که بدون محدودیت، به میزان متفاوت و بسته به اینکه هر کس چه مقدار مصرف کند در اختیار همه قرار می‌گرفت .)
 
۲) یارانهٔ سرانه (یارانهٔ سرانه :مثل یارانه کالاهای کالابرگی که به شکل محدود و مشخص وبه طور مساوی و برابر در میان همهٔ افراد جامعه توزیع می‌شود .)
 
۳)یارانهٔ هدفمند (مثل یارانه به شکل بن‌ها و کالا برگی‌هایی که به گروه‌های مشخصی از افراد جامعه مانند کارگران، کارمندان، ازکار افتادگان و مستمری بگیران پرداخت می‌شود)<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://vcmdrp.tums.ac.ir/files/financial/yaraneh.pdf |عنوان= آشنایی مقدماتی با طرح هدفمندی یارانه ها| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
سطر ۸۴ ⟵ ۸۲:
 
== اهداف یارانه ==
 
سوبسید از نظر دولتها نوعی مالیات منفی محسوب شده، در رده مالیات‌ها در بودجه دولتی لحاظ می‌گردد. به این دلیل یارانه را مالیات منفی به حساب می‌آورند که این مالیات از طرف دولتها، پرداخت می‌شود، نه دریافت.
 
سطر ۹۳ ⟵ ۹۰:
 
== نحوه پرداخت یارانه ==
 
امروزه در جهان یارانه‌ها بیشتر به تولیدکنندگان و یا محصولات کشاورزی پرداخت می‌شود؛ به گونه‌ای که باعث صیانت وضعیت معیشتی تولیدکنندگان و زارعان در مقابل نوسانات قیمت شده و ادامه تولید در کشورها با مشکلی مواجه نمی‌گردد. اگر اعطاء این نوع یارانه‌ها با حمایت‌های دولتی در مقابل نوسانات قیمت وجود نداشته باشد، ممکن است باعث ورشکستگی شدید در بازار تولید صنعتی و کشاورزی گردد.
مدلهای دیگری از نحوه پرداخت یارانه در کشورهای مختلف وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به یارانه مستقیم اشاره کرد که به صورت نقدی به اقشارقشرها آسیب‌پذیر پرداخت می‌شود؛ هم اکنون یارانه مستقیم در رأس برنامه‌های دولت ایران می‌باشد.
 
== جستارهای وابسته ==