سکه: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Najafzadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Najafzadeh (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱۹:
سکه ۲۰ ریالی (FAO) سال ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷.{{سخ}}
سکه ۲۰ ریالی یادبود پنجاهمین سالگرد تاسیس [[بانک ملی ایران]] (شهریور ۱۳۵۷).
== تاريخچة سكه از صدر اسلام تا پايان دورة حكومت خوارزمشاهيان ==
قدرمسلم آن كه، در مورد سير و تحول و تكامل سكه در اين سرزمين، نكات فراوان وجود دارد كه نميتوان همگي آنان را در چنين مطلب فشردهاي فراهم آورد. بدين ترتيب اين سري مطالب، تنها جهت آگاهي نخستين، براي خوانندة جويا و نشانةراهي بس طولاني و پراهميت براي پژوهشگر و محقق تواند بود.<br />
=== دوره اشكانى، ساسانى ===
برخى از سكه هاى نقره موجود در دوره حاكميت سلسله اشكانى و ساسانى ضرب شده اند كه روى اين سكه ها تصوير نقش برجسته و نيمرخ فرمانروا با نگاه به سمت چپ و بر پشت سكه نيز نقش آتشدان زرتشتى با شعله هايى كه ازميان آن متصاعد مى شود و غالباً نيز با دو نگهبان آتش ـ آذربد ـ ايستاده بر دو جانب آن مشهود است.
=== سكه هاى عرب ساسانى ===
سكه هاى موسوم به عرب ساسانى كه در سالهاى 30 تا 80 هجرى قمرى رواج داشته در نگاه نخست شبيه سكه اى متعلق به اواخر دوره ساسانى مى نمايد با چهره پادشاه و آتشدان ليكن ويژگى شاخص در اين سلسله مسكوكات دعا يا عبارت دينى عربى است كه در حاشيه روى سكه ضرب خورده و بيشتر از همه عبارت الحاقى (بسم الله) و (لله الحمد) مى باشد كه اين امر توسط حكام مسلمان درآغاز حاكميت اسلام صورت مى گرفت و مجدداً سكه را نشر مى كردند.
=== سكه هاى ادوار اسلامى ===
در اين بخش از مسكوكات موزه قم سكه هاى متعدد از جنس طلا و نقره متعلق به زمان حكومت خلفاى اموى و عباسى وجود دارد كه نام حاكم و سال ضرب و محل ضرب به خط كوفى روى سكه مشهود است. سكه هاى اموى عمدتاً در شهرهاى دمشق و واسط، ضرب شده و سكه هاى دوره عباسى نيز در شهرهاى عباسيه، كوفه، بغداد، رى، نهاوند، اصفهان، ضرب گرديده است.<br />
بخش ديگر سكه هاى ادوار اسلامى متعلق به دوران حكومت سلجوقيان، ايلخانان و امراء مظفرى، آل جلاير، تيمورى، صفويه و قاجارى است. اين بخش از سكه ها نيز عمدتاً در ضرابخانه هاى جرجان، نيشابور، بغداد، دامغان، رشت، فومن، تبريز، سمرقند، سارى، هرات، اصفهان، و... ضرب شده اند. تعداد قابل توجهى از سكه هاى موجود كه از جنس نقره مى باشد در ضرابخانه دارالايمان قم ضرب گرديده است.<br />
[[File:Sekkeh1001.png|thumb|سكههاي عرب ساساني در دوران خلفاي اموي، صورت خسرو دوم در ايران ضرب شده است.]]
[[File:Sekkeh1002.png|thumb|سكههاي مفرغي دوره سلاجقه آسياي صغير]]
[[File:Sekkeh1003.png|thumb|سكههاي مفرغي دوره اشكانيان]]
=== سكههايي با نام «عرب ساساني» و «طبرستاني» ===
بعد از اسلام تا مدتها در ممالك ايران و روم-متصرفه اسلام-سكههاي ايراني و رومي متداول بود؛ ولي بتدريج حكام امويان و سپس عدهاي از حكام عباسي-بويژه حاكم طبرستان-با حفظ شكل اصلي سكههاي دوره ساسانيان به دور سكهها كلماتي چون:«الله-محمد رسول الله-الله ربي-الااله الاالله محمد رسول الله» و امثال اينها را به خط كوفي اضافه كردند. همچنين عدهاي از آنان اسامي خود را نيز در روي سكه و مقابل شك خسرو دوم-كه در روي تمام سكهها بود-به كوفي و گاهي به خط پهلوي ضرب ميكردند. آنچه از اين قبيل سكهها در زمان حكام اموي ضرب شده است بنام :«سكههاي عرب ساساني» و در دورة عباسي بنام:«سكههاي حكام طبرستان» يا «سكههاي طبرستاني» معروف شده است.<br />
در روي سكههاي عرب ساساني بيشتر شكل خسروپرويز منقوش است و گاهي نيز يزدگرد سوم، و خيلي بندرت شكل بهرام پنجم هم ديده ميشود.
در روي سكههاي عرب ساساني نامهايي از قبيل:«معاويه عبدالله بن زبير»-«عبدالله الملك بن مروان»-«زياد بن ابي سفيان»-«عبدالله عمر»-«سلم بن زياد» و غيره ديده ميشود.آنچه را كه در تاريخ سكههاي بعد از اسلام دقت كنيم-دردوران دو خليفه اول راشدينا-(بوبكر و عمر)-از اين قبيل نامها و يا اضافه كردن: «بسم الله»، «الحمدالله» و امثال آنها ديده نميشود، و سكههايي كه در اين دوره در ايران رواج داشته، همان سكههاي دورة ساساني بود. ولي از زمان عثمان و حضرت علي(ع) كلمات اسلامي به خط كوفي به بعضي از سكهها اضافه شده است، ودر تاريخ سكههايي را كه مقارن با خلافت عثمان و حضرت علي(ع) بوده و كلمات اسلامي بدان اضافه شده است، آمده است .
== نگارخانه ==
|