هورمون گیاهی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
ابرابزار |
||
خط ۱:
{{ویکیسازی}}
'''هورمون گیاهی''' به مواد مختلفی اطلاق میشود که در بخشی از موجود زنده ساخته شده و پس از انتقال اثرات فیزیولوژیکی محسوسی در دیگر قسمتهای آن به جا میگذارد و در تراکمهای بسیار کم فعالند. این تصور کلی در اصل در قلمرو فیزیولوژیکی حیوانی بوجود آمده و این واژه هورمون از ریشه یونانی به معنی تهیج کردن گرفته شده است. هورمونهای گیاهی که اغلب فیتو هورمون خوانده میشود در بافتهای مریستمی و یا لااقل جوان از هر نوع ساخته می شوندو غالباً اثرخود را پس از انتقال به بافت هدف میگذارند
هورمونها با آنزیمها و تیامینها و DNA در این خاصیت مشترکند که به غلظت بسیار کم یا ناچیزباعث ایجاد اثرات فیزیولوژیکی عمیق میشوند. اصولاً واژه هورمون باید به ترکیباتی محدود شود که به طور طبیعی در درون موجود زنده ساخته میشود لذا در تعریف هورمون گیاهی میتوان گفت مواد آلی میباشد که مواد غذایی نبوده و توسط گیاهان تولید میشود و در غلظتهای کم فرایند فیزیولوژیکی را تنظیم میکند. گاهی موادی که بصورت مصنوعی تولیدشدهاند اثرات مشابه و یا عیناً نظیر یکی از هورمونهای طبیعی گیاهی را دارند که نباید آنها را هورمون گیاهی نامید بلکه واژه صحیحتر برای چنین ترکیباتی که اثراتی نظیر هورمون روی گیاه دارند تنظیم کننده رشد میباشد. تنظیم کنندههای رشد ترکیبات سنتزشده یا هورمونهای گیاهی هستند که فرایندهای فیزیولوژیکی را تغییر میدهند. این مواد با تقلید کردن از هورمونها، تاثیر روی (سنتزشدن) هورمونها و از بین بردن و یا انتقال و یا تغییر دادن محل تاثیر هورمونی، رشد را تنظیم میکنند. میتوان گفت تمام هورمونها، تنظیم کننده رشد هستند اما تمام تنظیم کنندههای رشد هورمون نیستند.
== '''• [[آکسین]]''' ==▼
اولین گروه هورمون گیاهی هستند که کشف شدند و مورد استفاده قرار گرفته. ماهیت هورمونی آنها بطور روشن در آزمایشی که برای اولین بار توسط وانت در سال ۱۹۲۸ انجام گرفت در کولئوپتیل یولاف از گیاهان تیره غلات نشان داده شده و در غلظت کمتر از ۱۰*۱مولار میتوان به کار برد طبیعی ترین ترکیبی که در گیاهان شاخته شده است [[اسید ایندول -۳- استیک]] (IAA) میباشد که احتمالاًدر گیاهان از اسید آمینه [[تریپتوفان]] ساخته میشود. مراکز عمده ساخته شدن آکسین بافتهای مریستمی انتهایی از قبیل جوانههای در حال بازشدن، برگهای جوان، نوک ریشه، گلها یا گل آذین روی ساقه گلدار میباشد و نحوه انتقال آکسین در اندامهای جوان از بالا به پایین و در اندامهای پارانشیمی در داخل آوندهای آبکشی انجام میگیرد و در ریشه هم از نوک ریشه به سمت بالای ریشه صورت میگیرد.
سطر ۳۶ ⟵ ۳۵:
آکسین گل دادن بعضی از گیاهان روز بلند به شرط آنکه دوره فتوپریود به اندازه کافی برای گلدهی گیاهان طولانی باشد تسریع مینماید. مانند سیلن و بذرالبنج. از طرفی گلدهی در برخی گیاهان روز کوتاه در صورت استعمال آکسین در دوره تاریکی متوقف میشود.
==
جیبرلینها ابتدا در سال ۱۹۳۸ هنگام مطالعه نوعی قارچ برنج بنام [[ژیبرلا فوجیکوری]] از گروه [[آسکومیست|آسکومیستها]] (کیسه دار) کشف شدند. ماده متبلوری از عصاره بدون قارچ محیط کشتی که این قارچ در آن رشد کرده بوده کشف شد که اثر این قارچ بر گیاهان آلوده را داشت. این محلول جیبرلین نامیده شد. نواحی عمده ساخته شدن جیبرلین در گیاهان برگهای مریستمی، نوک ریشه، بذرهای در حال رشد میباشد و انتقال این هورمون در گیاهان کاملاً بطور آزاد و هم در آوند آبکش و هم در آوند چوبی روی میدهد. جیبرلینها
▲جیبرلینها ابتدا در سال ۱۹۳۸ هنگام مطالعه نوعی قارچ برنج بنام [[ژیبرلا فوجیکوری]] از گروه [[آسکومیست|آسکومیستها]] (کیسه دار) کشف شدند. ماده متبلوری از عصاره بدون قارچ محیط کشتی که این قارچ در آن رشد کرده بوده کشف شد که اثر این قارچ بر گیاهان آلوده را داشت. این محلول جیبرلین نامیده شد. نواحی عمده ساخته شدن جیبرلین در گیاهان برگهای مریستمی، نوک ریشه، بذرهای در حال رشد میباشد و انتقال این هورمون در گیاهان کاملاً بطور آزاد و هم در آوند آبکش و هم در آوند چوبی روی میدهد. جیبرلینها گروه مشخصی از هورمونهای گیاهی هستند که بسیار به هم شبیهند. [[اسید جیبرلیک]] (GA) یکی از بهترین و معروفترین ترکیبات این گروه میباشد.
=== نقش جیبرلین در گیاه ===
۱- طویل شدن سلولها: جیبرلینها همانند [[اکسین]] در طویل شدن اندامهای گیاهی نقش بازی میکنند.
سطر ۴۹ ⟵ ۴۷:
۴- رشد برگ: با توجه به اینکه طول موجهای کوتاه ناحیه قرمز در ایجاد رشد برگ موثرترین است این هورمون میتواند جایگزین نور قرمز شود.
۵- سبز کردن بذر: بذر انواعی از گیاهان برای اینکه پس از کاشت سبز شود قبلاً لازم است که در معرض نور قرار
۶- شکستن دوره خواب جوانه: شکستن دوره خواب بعضی از گونههای گیاهان چوبی مناطق معتدل تحت کنترل فتوپریود است لذا این هورمون میتواند جایگزین خوبی برای فتوپریود به طول کافی باشد.
سطر ۱۸۴ ⟵ ۱۸۲:
۴- مواد شاخه زا
==
در حدود دهه ۱۹۶۰ دو ماده به طور همزمان بنامهای دورمین و آبسایزین از بافتهای مختلف گیاهی استخراج گشت بررسیها نشان داد که اولاً هر دو آنها در حقیقت یکی هستند که اسید آبسیزیک نامیده شد ثانیاً مهمترین قسمت بازدارندههای بتا را تشکیل میدهند. اسید آبسیزیک از سایر بازدارندههای طبیعی گیاهان حدود یکصد مرتبه قویتر است و فرایندهایی مانند رکود بذرها، جوانهها و نیز ریزش اندامها را کنترل میکند. این اعمال مشخصاً با همراهی سایر هورمونها انجام میپذیرد. بدین معنا که عوامل محیطی مانند کمبود مواد معدنی، خشکی خاک، روزهای کوتاه و سردی هوا که باعث ایجاد رکود میشوند باعث افزایش اسید آبسیزیک و کم شدن جیبرلینها نیز میشوند و عواملی ماند روزهای بلند و سرمای زمستانه که رکود را از بین میبرند عکس این عمل را انجام میدهند.
|