'''حل مسأله''' بخشی از تفکر است. حل مسأله که پیچیده‌ترین بخش هر عملیات فکری تصور می‌شود، به عنوان یک روند مهم شناختی تعریف می‌گردد که محتاج تلفیق و مهار یک سری مهارت‌های بنیادین و معمولی است (گلداشتاین و لواین، ۱۹۸۷). حلّ مسأله وقتی مطرح می‌شود که یک [[موجود زنده]] یا یک سامانهٔ [[هوش مصنوعی]] نداند که برای رفتن از یک موقعیت به موقعیت دیگر باید چه مسیری را بپیماید. این نیز خود بخشی از روند یک مسألهٔ بزرگ‌تر است که یافتن مسأله و شکل‌دهی مسأله بخشی از آن می‌باشد. ▼
'''حل مسأله''' ( Problem Solving ) فرایندی ذهنی ، تفکری ، دانشی و مهارتی است که در واقع پدید آورنده علوم ، فناوری ، مهندسی و به طور کلی همه ابداعات و اختراعات و ذستاوردهای بشری است . در واقع یکی از مهم ترین اهداف و کارهای علوم و فناوری ، شناسایی و حل مسایل مربوط به آن حوزه ی موضوعی می باشد . '''حل مسئله''' بر اساس مفهوم '''مسئله''' تعریف می شود.
== مسئله -گام‌های حل مسئلهمساله ==
'''۱. فهم مساله :'''
برای مسئله ( Problem ) تعاریف مختلفی ارائه شده است . بنا به یکی از تعاریف ، مسئله عبارت است از فاصله بین وضعیت موجود با وضعیت مطلوب یا مورد نظر در یک سیستم . براین اساس '''حل مسئله''' عبارت است از فرایند یافتن راه یا راهکار رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب مورد نظر . تعریف دیگر مسئله بیان می دارد که در باره یک موضوع یاوضعیت ، بخشی از نکات یا جنبه ها مشخص و معلوم است و بخشی از نکات یا جنبه ها نامشخص و مجهول است . بر این اساس '''حل مسئله''' عبارت است از فرایند یافتن نکات یا جنبه های مجهول با استفاده از نکات یا جنبه های معلوم. موضوع حل مسئله و انواع رویکرد ها و [[روش شناسی]] های حل مسئله در علوم محتلف و از جمله در علم [[میان رشته ای]] '''خلاقیت شناسی'''( خلاقیت نوآوری شناسی ) ( Creanovatology )مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد( گلستان هاشمی ، 1380 )<ref>{{یادکرد |کتاب = علم میان رشته ای خلاقیت شناسی. فصلنامه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ابداعی | نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | 1382 = |شابک =}}</ref> .
دراین مرحله می باید درک کاملی از مساله در ذهن خواننده بوجود اید . این یعنی باید بفهمیم مساله چه معلوماتی بما دادهاست وچه مواردی را از ما خواسته است
▲حل مسأله که پیچیده‌ترین بخش هر عملیات فکری تصور می‌شود، به عنوان یک روند مهم شناختی تعریف می‌گردد که محتاج تلفیق و مهار یک سری مهارت‌های بنیادین و معمولی است (گلداشتاین و لواین، ۱۹۸۷). حلّ مسأله وقتی مطرح می‌شود که یک [[موجود زنده]] یا یک سامانهٔ [[هوش مصنوعی]] نداند که برای رفتن از یک موقعیت به موقعیت دیگر باید چه مسیری را بپیماید. این نیز خود بخشی از روند یک مسألهٔ بزرگ‌تر است که یافتن مسأله و شکل‌دهی مسأله بخشی از آن می‌باشد.
'''۲. انتخاب روش'''
== روش شناسی های حل مسئله ==
در این مرحله با استفاده از درکی که ازمساله در ذهن ما وجود دارد یکی از روشهای حل مساله مناسب با این مساله را انتخاب می کنیم
به طور کلی یکی از اصلی ترین موضوعات هر علم ، شناسایی و حل مسایل آن علم می باشد بر این اساس طیف گسترده ای از انواع رویکردها و روش شناسی های حل مسئله وجود داشته و توسعه می یابد .
اگر نقاط اشتراک همه انواع روش های حل مسئله مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد رویکردها،راهبردها
و راهکارهای پایه ای و عمومی حل مسئله شناسایی می گردد که بر اساس آنها '''دانش حل مسئله''' یا به تعبیری '''علم حل مسئله''' شکل می گیرد که می تواند در حوزه ی موضوعی علم خلاقیت شناسی قرار گیرد . روش شناسی های تحقیق در علوم مختلف در واقع روش شناسی های حل مسئله هستند( گلستان هاشمی ، 1380 ).<ref>{{یادکرد |کتاب = مفاهیم حل مسئله. فصلنامه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ابداعی | نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | 1382 = |شابک =}}</ref> .
'''۳.اجرای روش:'''
== حل خلاق مسئله ==
حال که روش مناسب را انتخاب کردیم ان را اجرا میکنیم
'''۴.بازگشت به عقب:'''جوابهای بدست امده را با صورت مساله مقایسه کرده ویکبار دیگر مراحل بالا را مرور می کنیم تا مطمئن شویم قسمتی از مساله رااشتباه نرفته یا جا نینداخته باشیم
'''حل خلاق مسئله''' ( Creative Problem Solving )رویکرد و روش حل مسئله با استفاده از خلاقیت می باشد. بخش گسترده ای از مسایل ، به گونه ای هستند که راهکار یا راه حل آنها از طریق خلاقیت امکان پذیر است یعنی راه حل آنها را بایستی با استفاده از [[تفکر خلاق]] دست یافت (گلستان هاشمی ، 1380 ). روش های کلاسیک حل خلاق مسئله با استفاده از انواع روش ها و تکنیک های خلاقیت و ایده پردازی ، روش شناسی حل مسئله ابداعی ( تریز - TRIZ ) ، روش شناسی حل مسئله با الگوگیری از طبیعت و روش شناسی حل مسئله با استفاده از الگوهای [[علمی تخیلی]] ( Scifictology )از جمله مهم ترین روش شناسی های حل خلاق مسئله می باشند . اصطلاح '''مهندسی خلاقیت''' در واقع به معنی '''حل خلاق مسئله''' می باشد( گلستان هاشمی ، 1381 ) <ref>{{یادکرد |کتاب = مفاهیم حل مسئله. فصلنامه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ابداعی | نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | 1382 = |شابک =}}</ref> .
یکی از روش هایی که ما را در مرحله فهم مسئله یاری می دهد و کمک می‌کند تا مسئله به خوبی و نگاه سیستمی تحلیل شود، [[تحلیل مسئله با رویکرد آیسبرگ]] است.
== منابع ==
<!--ترجمه از مقالهٔ Problem Solving در wikipedia-->
هنر حل مساله. [[جرج پولیا]] .ترجمه [[احمد ارام]]
* دکتر حسن قاسم زاده . حل خلاق مسئله .
== پیوند به بیرون ==
* [[وب گاه]] علوم خلاقیت نوآوری شناسی
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101201095138-حل%20مساله.اباذری.pdf حل مسئله]، مقاله‌ای از [[یوسف اباذری]]
{{هوش انسان}}
[[رده:حل مسئله]]
[[رده:ارزیابی عصبی]]
[[رده:تفکرریاضیات]]
[[رده:خلاقیت شناسی]]
[[رده:فرایندهای ذهنی]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند توجه متخصص روان‌شناسی]]
[[رده:هوش مصنوعی]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
| 