اختلاف منظر یک روش برای محاسبه ی فاصله ی ستارگان تا زمین است که برای ستارگان نزدیک این روش به کار می رود و به این صورت است که اخترشناس شعاع مدار زمین به دور خورشید را به عنوان قاعده ی مثلث فرضی در نظر می گیرد و در فاصله ی 6 ماه از دو نقطه ی مختلف این مدار ستاره ی مورد نظرش را رصد می کند. بدیهی است که این ستاره در زمینه ای از ستارگان دوردست تر مقداری جابجا می شود. با اندازه گیری این مقدار جابجایی ستاره و تعیین فاصله ی دو نقطه از مدار زمین که محل رصد بوده اند ناظر می تواند فاصله ی ستاره تا زمین را محاسبه کند.<ref>کتاب علوم زمین پیش دانشگاهی</ref>
[[پرونده:Parallax Example.svg|بندانگشتی|چپ|320px|حالت سادهای از اختلاف منظر]]
[[پرونده:Parallax.gif|بندانگشتی|300px|چپ|در این پویانمایی دیده میشود که با جابجایی عرضی دیدگاه (منظر)، حرکت اجسام دوردست آهستهتر از حرکت اجسام نزدیکتر حس میشود. این نمونهای از تأثیر اختلاف منظر است.]]
جابجا شدن ظاهری یک شیء نسبت به زمینهاش که معلول جابجا شدن ناظر باشد را '''اِختِلافِ مَنظَر''' یا '''دیدگشت'''<ref> * جعفری، عباس، فرهنگ گیتاشناسی؛ تهران چاپ پنجم ۱۳۷۰</ref> میگویند.
این حرکت ظاهری در واقع معلول حرکت انتقالی زمین بهدور خورشید است.
اختلاف منظر روشی ساده برای تعیین فاصله از خورشید است. اختلاف منظر برحسب ثانیه بیان میشود.
بیضی کوچکی که جابهجایی سالانهٔ هر ستارهٔ نزدیک به خورشید را نسبت به ستارههای دور براثر اختلافمنظر ناشی از حرکت انتقالی زمین نشان میدهد بیضی اختلاف منظر نامیده میشود.
== انواع ==
*اختلاف منظر روزانه: جابهجایی ظاهری اجرام آسمانی نزدیک به زمین نسبت به ستارههای دوردست که به دلیل جابهجایی ناظر براثر چرخش زمین ایجاد میشود را اختلاف منظر روزانه یا اختلاف منظر [[خورشیدمرکزی]] میگویند.
*اختلافمنظر سالانه: اختلافمنظر اجرام نجومی براثر حرکت سالانهٔ زمین به دور خورشید
*اختلافمنظر خورشیدی: زاویهای که شعاع استوایی زمین از فاصلهٔ یک واحد نجومی تحت آن دیده شود
*اختلافمنظر مثلثاتی: زاویهای که رأس آن روی ستاره است و دو ضلع آن از خورشید و زمین، وقتی که فاصلهٔ این دو دقیقاً یک واحد نجومی است، میگذرد
*اختلافمنظر طیفنمودی: فاصلهٔ یک ستاره که ازطریق تعیین قدر مطلق آن بهکمک ردهٔ طـیـفی و مقـایسـه با قدر ظاهری ستاره به دست میآید.
*اختلافمنظر آماری: میانگین اختلافمنظر گروهی از ستارهها که از تحلیل حرکت خاص آنها به دست میآید.
== منابع ==
* دگانی، مایر، ''نجوم به زبان ساده، '' جلد ۱ و ۲، ترجمه محمدرضا خواجهپور، تهران: سازمان جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، چاپ ششم ۱۳۷۴خ، ص۳۱۸.
* دیکسون، رابرت، نجوم دینامیکی، ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی، مرکز نشر دانشگاهی.
{{پانویس}}
{{ستارهها}}
{{ویکیانبار-رده|Parallax}}
{{ستارهشناسی اسلامی}}
{{ستارهشناسی-خرد}}
کتاب علوم زمین پیش دانشگاهی
[[رده:اختلاف منظر]]
<!--- ردهبندی --->
[[رده:اخترسنجی]]
[[رده:مقالههای ایجاد شده توسط ایجادگر]]
[[رده:جغرافیا]]
[[رده:دید]]
[[رده:رؤیت]]
[[رده:زاویه]]
[[رده:فیزیک نور]]
[[رده:مثلثات]]
[[رده:هندسه در بینایی رایانهای]]
[[رده:هندسه در رؤیت رایانهای]]
|