تاتهای قفقاز: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
زدودن خرابکاری + بخش بندی |
←پس از حمله عربها: آگاهیهای بیشتر در مورد پس از حمله عربها |
||
خط ۱۲:
=== پس از حمله عربها ===
پس از [[حمله اعراب به ایران|پیروزیهای اعراب در منطقه]] (۷-۸ پس از میلاد)، مسلمان شدن مردم قفقاز جنوبی شروع شد. حمله عربها با حمله‌های ترکها و مغولهای پسین در آسیای میانه دنبال گردید.
تاتهای قفقاز جزء آذربایجانیهای فارسی‌زبانند که زبان آنها در اثر حمله [[مردمان ترک|ترکان]] پسین هنوز تغییر نکرده است. گرچه با روند تسلط زبان ترکی آذری در [[جمهوری آذربایجان]] هر روز از جمعیت آنان کاسته می‌شود. [[علی بن حسین مسعودی|ابو الحسن علی بن الحسين بن علی المسعودی]]، تاریخدان عراقی، در سالهای بین ۸۹۶ تا ۹۵۶ پس از میلاد مسیح؛ پیش از حمله ترک و مغول به ایران؛ حضور پارسیان و پارسی‌زبانان را در منطقه گواهی می‌دهد. وی میگوید:
{{نقل قول|مرزهای [[ایرانی|پارسیان]] عبارتند از کوه‌های [[ماد]] و [[آذربایجان]] تا [[ارمنستان]]، [[اران]]، [[شهرستان بیلقان|بیلقان]]، [[دربند (روسیه)|دربند]] و [[شهر ری|ری]] و [[استان مازندران|تبرستان]]، [[قفقاز|مسقط و شابران]]، [[گرگان|جرجان]] و ابرشهر که [[نیشابور]] است و [[هرات]] و [[مرو]] و دیگر سرزمینها در [[خراسان]] و [[سیستان|سجستان]]، [[استان کرمان|کرمان]]، [[استان فارس|فارس]] و [[استان خوزستان|اهواز]] ... همه این سرزمینها روزی یک پادشاهی بود با یک فرمانروا و یک زبان ... اگرچه گویشهای متفاوتی در آن زبان وجود داشت. ولی، این گویشها در واقع یک زبان است، به صورتی که حرفهای آنها به یک صورت نوشته می‌شود و به یک صورت در ترکیب به کار برده می‌شود. بدین ترتیب، گویشهای مختلفی است که عبارتند از: [[زبان پارسی میانه|پهلوی]]، [[زبان فارسی|دری]]، [[زبان آذری|آذری]] و دیگر زبانهای پارسی<ref>{{cite book|author=Al Mas'udi|year=1894|title=Kitab al-Tanbih wa-l-Ishraf|editor=De Goeje, M.J.|publisher=Brill|pages=77–78|language=Arabic}} Arabic text: "قد قدمنا فيما سلف من كتبنا ما قاله الناس في بدء النسل، وتفرقهم على وجه الأرض، وما ذهب إليه كل فريق منهم في ذلك من الشرعيين وغيرهم ممن قال بحدوث العالم وأبى الانقياد إلى الشرائع من البراهمة وغيرهم، وما قاله أصحاب القدم في ذلك من الهند والفلاسفة وأصحاب الاثنين من المانوية وغيرهم على تباينهم في ذلك، فلنذكر الآن الأمم السبع ذهب من عني بأخبار سوالف الأمم ومساكنهم إلى أن أجل الأمم وعظماءهم كانوا في سوالف الدهر سبعاً يتميزون بثلاثة أشياء: بشيمهم الطبيعية، وخلقهم الطبيعية، وألسنتهم فالفرس أمة حد بلادها الجبال من الماهات وغيرها وآذربيجان إلى ما يلي بلاد أرمينية وأران والبيلقان إلى دربند وهو الباب والأبواب والري وطبرستن والمسقط والشابران وجرجان وابرشهر، وهي نيسابور، وهراة ومرو وغير ذلك من بلاد خراسان وسجستان وكرمان وفارس والأهواز، وما اتصل بذلك من أرض الأعاجم في هذا الوقت وكل هذه البلاد كانت مملكة واحدة ملكها ملك واحد ولسانها واحد، إلا أنهم كانوا يتباينون في شيء يسير من اللغات." "The Persians are a people whose borders are the Mahat Mountains and Azarbaijan up to Armenia and Arran, and Bayleqan and Darband, and Ray and Tabaristan and Masqat and Shabaran and Jorjan and Abarshahr, and that is Nishabur, and Herat and Marv and other places in land of Khorasan, and Sejistan and Kerman and Fars and Ahvaz... All these lands were once one kingdom with one sovereign and one language...although the language differed slightly. The language, however, is one, in that its letters are written the same way and used the same way in composition. There are, then, different languages such as Pahlavi, Dari, Azari, as well as other
Persian languages.[90"</ref>}}
ولی روند تسلط زبان فارسی در قفقاز در سده‌های بعد به نفع مردمان پسین آسیای میانه یعنی [[مردمان ترک|ترکان زردپوست]] تغییر کرد؛ بطوری که زبان مسلط در [[جمهوری آذربایجان]] و [[آذربایجان|آذربایجان ایران]]، [[زبان ترکی آذربایجانی]] است.
=== پس از حمله مغول و ترک ===
| |||