کل و بز: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
اصلاح نویسههای عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام، اصلاح سجاوندی |
||
خط ۱:
{{Taxobox
| name =
| fossil_range = {{Geological range|2.6|0}}[[پلیستوسن]] - تا کنون
| status = VU
خط ۲۸:
''[[بز ریشو]]''
}}
'''
== مشخصات ==
کلوبزها معمولا در گلههای بسیار بزرگ زندگی میکنند که تعداد آنها گاهی به ۵۰۰ رأس هم میرسد. در فصل جفتگیری بین نرها و جدالهای سختی در میگیرد. نرهای قویتر که شاخ بلندتری دارند حرمسرایی (متشکل از پنج تا ۱۵ ماده) تشکیل میدهند، کلها با ژستهای مختلف و نشان دادن شاخها و ضرباتی به شاخ هم سعی میکنند رقیب را مرعوب کنند و حرمسرایی تشکیل دهند.
جثه کلوبز بزرگتر از بز اهلی است. طول سر و تنه آن ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر، دم ۱۲ تا ۱۷ سانتیمتر و ارتفاعش ۶۵ تا۹۰ سانتیمتر است و ۳۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم وزن دارد.
==بزهای رمیده==▼
بزهای اهلی که از گله خود فرار کردهاند در برخی نقاط وارد حیات وحش شده و به صورت [[حیوان رمیده]] به طور طبیعی زندگی میکنند. حظور این نوع حیوانات در مناطقی که زیستگاه مناسب آنها نباشد ممکن است آسیبهای جدی محیط زیستی وارد کند.▼
این حیوان علوفه، بوتهها و سرشاخه درختان تغذیه میکند. معمولاً صبح زود و اوایل غروب در مجاور صخرهها به چرا میپردازد. برای استفاده از برگ درختان روی دو پا میایستد، گاهی نیز از طریق شاخههای خمیدة مجاور سطح زمین به بالای درخت میرود. در فصل تابستان در مناطق گرم وخشک تقریباً همه روزه آب مینوشند ولی در برخی مناطق مرتفع کوهستانی فاقد منابع آب نیز مشاهده میشوند. کلوبزها معمولاً در اوایل صبح چراکنان به سوی آبشخورها که ممکن است فاصله زیادی تا چراگاه و محل استراحت حیوان داشته باشد حرکت کرده و پس از نوشیدن آب مراجعت میکنند.
▲== بزهای رمیده ==
▲بزهای اهلی که از گله خود فرار کردهاند در برخی نقاط وارد حیات وحش شده و به صورت [[حیوان رمیده]] به طور طبیعی زندگی میکنند.
== دشمن طبیعی ==
[[پلنگ]] و [[گرگ]] مهمترین دشمنان طبیعی کلوبز بالغ هستند. در ایران به تازگی [[یوزپلنگ]] نیز با توجه به کاهش شدید جمعیت [[آهو]] و از بین رفتن زیستگاههای دشتی به شکار بز و زندگی در مناطق کوهستانی روی آوردهاست. بچههای بز دشمنان طبیعی فراوانی دارند. آنها ممکن است طعمهٔ [[کفتار]]، [[سیاهگوش]]، [[وشق]]، [[روباه]] و [[پرندگان شکاری]] بزرگ شوند. [[عقاب طلایی]] برای شکار بزغالهها به آنها حمله کرده و آنها را از صخرهها به پایین میاندازد. در کوههای سکنج استان کرمان مشاهده شده که [[عقاب طلایی]] بزغاله چند روزهای را به دره عمیقی پرت کرد و بلافاصله مشغول خوردن آن شد).
== در ایران ==
تا اوایل دهه ۱۳۶۰ دستههای بزرگی از این حیوان در اکثر مناطق کوهستانی ایران مشاهده میشد ولی به علت شکار با استفاده از سلاحهای ساچمهزنی و جنگی، تلهگذاری در اطراف چشمهها و گرفتن آنها توسط سگ، در سالهای اخیر جمعیت آن در اکثر زیستگاههای کشور به شدت روبه کاهش گذاشته و در بسیاری از مناطق مانند جنوب فارس، بوشهر و غرب کشور که در هر منطقه هزاران رأس کلوبز مشاهده میشد نسل آن منقرض شده و یا در شرف انقراض قرار گرفته است. در منطقه حفاظتشده بیستون کرمانشاه بیش از ده هزار رأس کلوبز وجود داشت که اکنون تعداد آنها به صفر رسیده است. در بسیاری از دیگر مناطق تحت حفاظت کشور نظیر [[پارک ملی بختگان]] و [[پارک ملی بمو]] نیز از دهها هزار راس کل و بز فقط تعداد اندکی باقی مانده است.
کلوبزهای ایرانی از زیرگونه [[پازن]] هعستند اما در نواحی جنوب شرقی کشور زیرگونه [[بز سندی]] زندگی میکند که جثهای کوچکتر، شاخهای نازکتر و رنگ روشنتری دارد. بلندترین شاخ کلوبزهای ایران با ۱۵۲ سانتیمتر طول مربوط به مربوط به [[پناهگاه حیاتوحش بیستون]] کرمانشاه میشود که رکورد جهان نیز محسوب میشود.
== انواع ==▼
▲==انواع==
شش [[زیرگونه]] از کلوبز شناسایی شده است:
* [[بز اهلی]] Capra aegagrus hircus
*
* [[بز ترکمنی]] Capra aegagrus turcmenica
* [[بز چیلتن]] Capra aegagrus chialtanensis
* [[بز کرتی]] Capra aegagrus cretica
== منابع ==
{{پانویس}}
*
[[رده:بز]]
|