گونه مهاجم: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
[[پرونده:Beaver_dam_in_Tierra_del_Fuego.jpg|بندانگشتی|[[سگ آبی]] که بومی آمریکای شمالی است در [[تیرادل فوئگو]] گونهای مهاجم محسوب میشود که برای سدسازی درختان را از بین برده و [[هیدرولوژی]] منطقه را به هم ریختهاست.]]
'''گونه مهاجم''' به موجود زندهای گفته میشود که از پیش در یک [[اکوسیستم|زادبوم]] حضور نداشته و با معرفی شدن به آن زادبوم باعث بر هم خوردن نظم طبیعی آن و ایجاد خسارتهای اقتصادی، محیط زیستی و یا [[بومشناختی]] میشود. گونه مهاجم به دلیل آنکه تعلقی به زادبوم معرفی شده به آن ندارد میتواند گونههای رقیب را کنار بزند و مانع از رشد و زایش دیگر گونههایی شود که به صورت طبیعی در آن منطقه زندگی می کردهاند.
البته تمام [[گونه|گونههای]] غیربومی زیانبار نیستند. گاهی گونههای غیربومی به خوبی جذب اکوسیستم شده و موقعیتی مثل گونههای بومی پیدا میکنند. مثل [[ماهی قرمز]] که در آمریکا یک گونه غیربومی است و به بسیاری از پهنههای آبی وارد شده اما هیچوقت جمعیت آن افزایش بیش از حد پیدا نکردهاست. ممکن است برخی از گونهها حتی مفید هم باشند؛ برای مثال معرفی حدود ۲۰ نوع سوسک [[سرگینغلطان]] به استرالیا انفجار جمعیتی مگسها را مهار کرده و موجب جمعآوری فضولات دامی و باروری بیشتر خاک هم شد. از طرف دیگر تعیین دقیق مفید بودن یا مضر بودن گونه نیز مورد بحث است. [[ماهی کپور]] برای پرورش ماهی به بسیاری از نقاط دنیا معرفی شده و با ورود به آبهای طبیعی موجب از بین رفتن بسیاری از ماهیهای بومی و برهم خوردن تعادل زیستی در محیط آبی شده اما صید آن از نظر اقتصادی منافعی به همراه داشتهاست.
هر کدام از گونههای مهاجم آسیبهای مخصوص به خود را دارند. برخی از آنها ممکن است [[زنجیره غذایی]] یک اکوسیستم را در هم بریزند. برای مثال [[شانهدار دریایی مهاجم]] بر اثر فعالیتهای انسانی وارد [[دریای خزر]] شده و به دلیل نداشتن دشمن طبیعی جمعیت آن بسیار افزایش پیدا کردهاست. این حیوان از پلانکتونهای جانوری تغذیه کرده و جمعیت این پلانکتونها را به شدت کاهش دادهاست. از آن جا که پلانکتونها غذای اصلی [[ماهی کیلکا]] و تمامی بچه ماهیهاست، شمار کیلکاها کاهش چشمگیری داشته و از آنجا که کیلکا مهمترین غذای اکثر جانوران گوشتخوار دریا مثل [[ماهیان خاویاری]]، [[ماهی سفید]] و [[فک دریای خزر]] است، به جمعیت این گونهها هم آسیب رسیدهاست و به این ترتیب کل زنجیره غذایی دریا با اختلال مواجه شدهاست.
گونههای مهاجم ممکن است عملکرد اکوسیستم را نیز تغییر دهند. برای مثال گیاه علفی ''برومیوس تکتوریوم'' <ref>Bromus tectorum</ref> الگوی آتشسوزی، گیاه ''اسپارتینا آلترنیفلورا'' <ref>Spartina alterniflora</ref> بازیافت مواد مغذی در خاک و گیاه [[تمر هندی]] هیدرولوژی را در اکوسیستمهایی که به آن وارد شدهاند تغییر دادهاند. همچنین گونههایی که خویشاوند بسیار نزدیک گونه بومی باشند ممکن است با آن [[دورگه]] بدهند و اثرات نامطلوب دورگهگیری به کاهش جمعیت و انقراض گونه بومی منجر شود. برای مثال در [[کالیفرنیا]] گیاه ''اسپارتینا آلترنیفلورا'' از طریق دورگهگیری ''اسپارتینا فولیوسا'' <ref>Spartina foliosa</ref> را در خطر انقراض قرار دادهاست.
سطر ۹ ⟵ ۱۲:
==ویژگیها==
[[پرونده:Warty comb jelly (mnemiopsis) 2.jpg|بندانگشتی|240px|[[شانهدار ژلهای مهاجم]] از زمان ورود به [[دریای خزر]] [[زنجیره غذایی]] را به کلی مختل کردهاست.]]
[[پرونده:Domestic_goat_kid_in_capeweed.jpg|بندانگشتی|240px|[[بز رمیده|بزهای رمیده]] در برخی نقاط گونه مهاجم محسوب میشوند اما در نقاط دیگری برای از بین بردن گونههای گیاهی مهاجم بسیار کارآمد هستند.]]
[[پرونده:Invasive_weeds_in_the_adelaide_hills.jpg|240px|بندانگشتی|گیاهان غیربومی زیتون، کنگر، رازیانه و بامبو در [[استرالیا]]. دولت استرالیا سالانه چهار میلیارد دلار برای کنترل گیاهان غیربومی هزینه میکند.]]
[[پرونده:European_Rabbit,_Lake_District,_UK_-_August_2011.jpg|240px|بندانگشتی|[[خرگوش اروپایی|خرگوشها]] در مناطقی چون استرالیا و نیوزیلند از مخربترین گونههای مهاجم محسوب میشوند.]]
تمام گونهها در تنازع بقا با یکدیگر درگیر هستند اما گونههای مهاجم ویژگیهایی دارند که به آنها اجازه میدهد گونههای بومی را از میدان بقا بیرون کنند. از ویژگیهایی که معمولا در این گونهها دیده میشود:
|