علامت تعجب: تفاوت میان نسخه‌ها

علامت‌های تعجب ممکن است برای تأکید بیشتر تکرار شوند («معرکه‌استمعرکه‌ است!!!»)، ولی این رویّه در نوشتار رسمی غیرقابل‌قبول است.<ref>[http://www.e-strategyguide.gov.au/make_email_work/effective_email Effective use of email]</ref>

علامت تعجب برای نخستین بار در ۱۴۰۰ بهبه‌ صنعت چاپ انگلیسی معرفی شد، و تا میانهٔ دههٔ ۱۶۰۰ به‌عنوان «علامت ستایش» شناخته می‌شد.<ref>''Eats, Shoots & Leaves'', p. ۱۳۷</ref> در [[درست‌نگاری]] آلمانی، این علامت برای نخستین بار در [[انجیل لوتر]] در ۱۷۹۷ ظاهر شد.<ref>[http://www.uni-koeln.de/pi/i/2002.127.htm Wolfgang Mathias, Cologne University (۲۰۰۲)].</ref>

علامت تعجب تا پیش از دههٔ ۱۹۷۰ در ماشین‌های تایپ دستیدستیِ استاندارد گنجانده نشده بودنشده‌بود. به جایبه‌جای آن باید یک [[نقطه (نشانه نوشتاری)|نقطه (نشانهٔ نوشتاری)]] تایپ می‌کردید، با یک [[پس‌فاصله]] برمی‌گشتید و یک [[آپوستروف]] تایپ می‌کردید.<ref>Truss, Lynne. ''Eats, Shoots & Leaves'', ۲۰۰۳. p. ۱۳۵. ISBN 1-59240-087-6..</ref>

علاماتعلامت تعجب برای جلب توجه به هشدارهای خطر، و مسائل پیش‌بینیپیش‌بینی‌نشده نشده بکاربه‌کار می‌رود. این علامت‌ها در محیط‌های پرخطر و تجهیزات بالقوه خطرناک معمول هستند. یک نوع معمولمعمولِ این هشدار یک مثلث زرد با یک علامت تعجب است، ولی مثلث سفید با حاشیهٔ قرمز در علامت‌های خطر اروپایی معمول هستندمعمولند.

استفادهٔ بیش از حدبیش‌ازحد از علامت تعجب معمولاً نشانگر نویسندگی ضعیف است، زیرا معمولاً خواننده را منحرف می‌کند و از ارزش علامت را می‌کاهد. برخی نویسندگان، مانند [[تام ولف]] [[آمریکایی]]، هرچند، به استفادهٔ آزاد و بی‌شرمانه از علامت تعجب معروفند.

شهر [[انگلیس|انگلیسی]] [[وستوارد هو!]]، نامیده شده پس از رمان [[چارلز کینگزلی]]، تنها نام مکانیمکان در [[پادشاهی متحده]] است که رسماً علامت تعجب دارد. شهری در [[کبک (استان)|کبککِبِکِ]] [[کانادا]] به نام [[سن-لویی-دو-ها! ها!]] وجود دارد که به طوربه‌طور رسمی در نامش دو علامت تعجب دارد.

علامت تعجبتعجب، علاوه بر [[فارسی]]، همچنین در [[عربی]]، [[کردی سورانی]]، [[عبری]]، [[چینی]]، [[کره‌ای]] و، [[زبان ژاپنی|ژاپنی]] (که از [[خط لاتین]] استفاده نمی‌کند) بکاربه‌کار می‌رود.

در [[فرانسوی]] علامت تعجب برای نشانه‌گذاری دستور یا تقاضا بکاربه‌کار می‌رود: ''!viens ici!'' (ترجمۀ فارسی: «بیا اینجا»). مانند علامت سؤال (؟)، دونقطه (:) و semi-colon (;)، علامت تعجب با کلمۀ قبل فاصله ندارد، اما پس از علامتآن تعجبباید یک فاصله می‌گذارندگذاشته شود.

در [[زبان آلمانی|آلمانی]]، علامت تعجب چندین استفاده‌ٔاستفادۀ خاص دارد که برایشاندر [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] اشکالبرای آن اَشکال دیگری از [[نقطه‌گذاری]] را بکاربه‌کار می‌بردمی‌برند:

* در قسمت سلام نامهنامه، که در انگلیسی آخرش [[ویرگولکاما]] می‌گذارند: ''!Lieber Hans!'' (انگلیسی: «,Dear Hans,») در این صورتدراین‌صورت، نخستین واژهٔ خط بعدی با یک حرف بزرگ شروع می‌شود. هرچند، استفاده از ویرگول، ماند انگلیسی، قابل‌قبول‌تر و رایج‌تر است.

* در علامات، نه فقطنه‌فقط علامات خطرخطر، که در پایین شرح دادداده می‌شوند، علامت تعجب برای تأکید محتوای علامت بکاربه‌کار می‌رود: ''!Betreten verboten!'' (فارسی: «ورود غیرمجاز ممنوع!»)

* در پایانپایانِ یک جملهٔ [[mood دستوری#امری|امری]]: ''!Ruf mich morgen an!'' (فارسی: «فردا با من تماس بگیر!»)

در زبان [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]، جمله یا clauseیclauseـی که در آخرش علامت تعجب استآمده‌است، همچنین باید با یک [[علامت سؤال و علامت تعجب وارونه در اسپانیولی|علامت تعجب وارونه]] شروع شود (این در مورددرمورد [[علامت سؤال|علامت سؤال‌هم]] هم صدق می‌کند):

:''¿¡Estás loco? ¡!Casi la mataste!¿'' (فارسی: «دیوونه شدی؟ داشتی می‌کشتیش!»)

برای مکاتبات غیررسمی، هرچند، استفاده از علامت تعجب و سؤال وارونه کم کمتر رایج است.

== به عنوانبه‌عنوان یک حرف ==

در [[زبان‌های خویسان]]، و در [[الفبای آواشناسی بین‌المللی]]، علامت تعجب به عنوانبه‌عنوان یک حرف برای نشان دادن آوای [[تقه‌ای پس‌لثوی]] (که در رسم‌الخط [[زبان زولو|زولو]] با ''q'' نشان داده می‌شود) بکاربه‌کار می‌رود. در [[یونیکد]]، این حرف به طوربه‌طور صحیح U+۰۱C3 ({{یونیکد|ǃ}}) و از نماد نقطه‌گذاری معمولی U+۰۰۲۱ (!) تمیز داده می‌شود تا نرم‌افزارها بتوانند بی‌مشکل مرز بین دو واژه را تشخیص دهند.

علامت تعجب گاهی به عنوانبه‌عنوان نشانهٔ [[آوانگاری]] برای نمایش اینکهاین‌که یک مصوت [[مصوت دفعی|دفعی]] است بکاربه‌کار می‌رود. این بیشتر توسط [[آپوستروف]]، یا نماد [[ایست نایی]] [[بالانویس]] شده ({{یونیکد|ˀ}}) نمایش داده می‌شود.

یک نشانهٔ نقطه گذارینقطه‌گذاری در [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] وجود دارد که کار [[علامت سؤال]] و علامت تعجب را ترکیب می‌کند. که شبیهشبیهِ برروی‌هم‌افتادهٔ آن دو نماد («{{یونیکد|‽}}») است ولی توالی «!؟» بیشتر بکاربه‌کار برده می‌شود.

در نوشتار و اغلب [[زیرنویس|زیرنویس‌ها]]، به خصوصبه‌خصوص در [[انگلیسی بریتانیایی]]، یک نشانهٔ '''"(!)'''" (یک علامت تعجب داخل [[پرانتز]] تلویحاً اشاره دارد که شخصی به طوربه‌طور واضح اظهار نظر [[کنایه|کنایی]] کرده‌استکرده‌است؛ مثل: «وای یه کنایه‌سنج. عجب اختراع مفیدی (!)»<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/radio/specials/1210_how_to_converse/page13.shtml Being sarcastic] |ژورنال= |نشریه=BBC |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on 2008-07-31.</ref>

علامت تعجب داخل کروشه [!] نشانهنشانۀ این است که کلمه یا عبارت متن، در عین انطباق با نسخ خطی، مفهوم نیست.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=تاریخ الفی|ناشر=شرکت انتشارات علمی و فرهنگی |چاپ= |شهر=تهران |کوشش= |ویرایش= |سال=1382|شابک= 9644452739|نویسنده=ملا احمد تتوی و آصف خان قزوینی |نویسندگان سایر بخش‌ها=تصحیح: غلامرضا طباطبایی مجد|ترجمه=|صفحهص=67 |زبان=fa |مقاله= |ژورنال= |نشریه=|تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} </ref>

در [[ریاضی]] این علامت عمل [[فاکتوریل]] را نشان می‌دهد. عبارت <math>n!</math> یعنی «حاصلضربحاصل‌ضرب اعداد صحیح از ۱ تا <math>n</math>». مثلامثلاً <math>4!</math> (بخوانید: چهار فاکتوریل) می‌شود ۴ × ۳ × ۲ × ۱ = ۲۴.

زبان‌های رایانه‌ای متعددی از «!» برای معناهای مختلفی استفاده می‌کنند، که مهم‌ترینشان نفی منطقی است؛ برای مثالمثال، A&nbsp;!=&nbsp;B یعنی «A برابر B نیست، و!A یعنی «نفی منطقی A» (که همچنین «not A» هم خوانده می‌شود. در این زمینه، نام علامت تعجب ''بنگ'' است؛ برنامه‌نویسان دیگر آن را ''"shriek (جیغ)''" یا ''"screech (جیغ ترمز)''" می‌خوانند. از آن‌جایی کهازآن‌جاکه در آمریکا اختراع شده‌است، ادعا می‌شود که ''بنگ'' از یونیکس و ''"جیغ''" از استانقورد[[استانفورد]] یا [[ام‌آی‌تی]] می‌آید. با وجود این، ''"shriek''" در لغت‌نامه‌های آکسفورد از دههٔ ۱۸۶۰ به بعدبه‌بعد یافت می‌شود. همچنین بنگ در حروف‌چینییاحروف‌چینی یا چاپ استفاده می‌شدمی‌شد؛ بنابراینبنابراین، وقتی به طوربه‌طور شفاهایشفاهی متنی را هجی می‌کنندمی‌کنند، علامت تعجب می‌تواند «screamer یا بنگ» گفتهخوانده شوندشود. علامت تعجب در زبان برنامه‌نویسی [[بیسیک بی‌بی‌سی]] (و [[بی‌سی‌پی‌ال]] pling خوانده می‌شود و برای اشاره به یک کلمهٔ ۳۲-بیتی به کاربه‌کار می‌رود.

پلینگ‌ها همچنین در [[RISC OS]] از شرکت [[آکورن]] برای اشاره به یک «appfolder (پوشهٔ برنامه)» به کاربه‌کار می‌روند: پوشه‌ای که وقتی روی آن دابل کلیک بکنیدکنید پروندهٔ برنامه‌ای را به نام!Run که درونش است، اجرا می‌کند. بقیهٔ پرونده‌ها در appfolder عموماً حاوی منابعی هستند که برنامه نیاز دارد تا اجرا شود. appfolder می‌تواند با نگه‌داشتننگه‌ داشتن [[دکمه شیفت|دکمهٔ شیفت]] و [[دابل کلیک]] مشاهده شود. به علاوه،به‌علاوه، فایل‌های منبعی خصخاص دیگردیگر، مانند!Boot (زمانی اجرا می‌شود که برنامه‌ای که شامل این پرونده‌استپرونده‌ است به دید مدیر پرونده برسد) و !Sprietes (آیکونی است که تعاریف آیکون‌ها را در بر دارددربردارد و زمانی بارگذاری می‌شود که !Boot پیدا نشود) هم با یک پلینگ شروع می‌شوند.

سامانه‌های [[پشت الکترونیکی]] هم از علامت تعجب به عنوانبه‌عنوان یک کاراکتر جدا سازجداساز بین نام‌های میزبان‌ها برای اطلاعات [[مسیریابی (رایانه)|مسیریابی]] استفاده می‌کنند که معمولاً بدانبه آن «نشان‌گذاری مسیر بنگی» اطلاق می‌شود.

در [[الفبای رمزی نخبگان]] نسخهٔ ۳، «!» قبل از یک حرف استفاده می‌شود تا بیان کند که نخبه از وارد شدن در حوزهٔ عنوان مذکور خودداری می‌کند. ولی در بعضی مواردموارد، معنای دیگری دارد، مثل G!G که یعنی نخبهٔ بدون هیچ قابلیتی. !d یعنی بدون هیچ لباسی، و P!P اشاره دارد به این کهاین‌که به نخبهٔ مذکور اجازهٔ استفاده از [[زبان برنامه‌نویسی پرل|پرل]] داده نمی‌شود، و الخالی آخر. البته همهٔ این‌ها دارای مقداری معنی ضمنیضمنیِ منفی هستند.

وقتی برنامه‌های کامپیوتر پیغام‌هایی نمایش می‌دهند که به کاربر هشدار می‌دهد، ممکن است یک علامت تعجب در کنارش نمایش داده شود تا خاطرنشان کند که پیغام مهم است و باید خوانده شود. این اغلب هنگامی اتفاق می‌افتد که یک خطا اتفاق بیافتد،بیفتد، یا از کاربر برای عملیات خطرناک مانند حذف داده‌ها رضایت گرفته شود.

در [[شل یونیکس]] و اسکریپت‌نویسی پرل، «!» معمولاً پس از یک «#» در خط اول اسکریپت درج می‌شود تا به [[سیستم‌عامل]] بگوید که از چه برنامه‌ای برای اجرای اسکریپت استفاده کند. به این معمولاً «هش‌بنگ» یا «شیبنگ» می‌گویند.