ویکی‌پدیا

الفبای آوانگاری بین‌المللی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
علیرضا (بحث | مشارکت‌ها)
۱۷٬۷۰۷ ویرایش‌ها
خط ۳:
|گونه = [[الفبا]]
|typedesc =
|زبان‌ها = برای آوانگاری در تمام زبان هازبان‌ها به کار می‌رود
|زمان = از [[۱۸۸۸ (میلادی)|۱۸۸۸]]
|fam1 = [[الفبای لاتینی]]
خط ۱۱:
|note = none}}
 
'''الفبای آوانگاری بین‌المللی''' {{انگلیسی|International Phonetic Alphabet}} یک سامانه نوشتاری و [[آوانگاری]] است که بر پایهٔ [[الفبای لاتینی]] ساخته شده‌است. این سامانه به وسیله [[انجمن آواشناسی بین‌المللی]] به عنوان یک الفبای استاندارد برای نشان دادن صداهای ایجاد شده در زبان هایزبان‌های گوناگون طراحی شده است. در ایجاد این سامانه از دانشجویان و اساتیدی با زباهای گوناگون ،گوناگون، [[زبان‌شناسی|زبان‌شناسان]] ، [[خوانندگی|خوانندگان]] و [[هنرپیشه|هنرپیشگان]] ، [[فرهنگ‌نویسی|فرهنگ‌نویسان]] ٬، [[زبان فراساخته|زبان فراسازان]] و [[ترجمه (زبان)|مترجمان]] کمک گرفته شده است.
 
الفبای آوانگاری بین‌المللی تنها برای نشان دادن حالت‌های بیانی در زبان هایزبان‌های شفاهی مانند [[واج]] ٬، [[آهنگ جمله]] ٬، اتصال میان [[واژه|واژگان]] و [[هجا|هجاها]] کاربرد دارد. برای نشان دادن حالت‌های بیانی دیگر مانند دندان قروچه ،قروچه، نوک‌زبانی سخن گفتن ،گفتن، و نیز برای صداهای ساخته شده به وسیله پدیده [[لب‌شکری]] ، مجموعه ایمجموعه‌ای گسترده از نمادها مورد استفاده قرار گیرد.
 
هرکدام از نمادهای الفبای آوانگاری بین‌المللی از دو عنصر اصلی [[حرف (زبان‌شناسی)|حروف]] و تفکیک‌کننده هاتفکیک‌کننده‌ها ساخته شده است.
 
گاهی اوقات [[حرف (زبان‌شناسی)|حرف]] یا تفکیک‌کننده‌های اضافه، به وسیله [[انجمن آواشناسی بین‌المللی]] حذف و یا اصلاح شده‌اند. همانطور که از تغییرات اخیر در سال [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]]، ۱۰۷ حرف ،حرف، ۵۲ تفکیک‌کننده و چهار علامت عروضی در الفبای آوانگاری بین‌المللی اضافه شده است.
 
== تاریخچه ==
در سال [[۱۸۸۶ (میلادی)|۱۸۸۶]] یک گروه از مدرسان زبان [[انگلیس|انگلیسی]] و [[فرانسه|فرانسوی]] به رهبری یک [[زبان‌شناسی|زبان‌شناس]] [[فرانسه|فرانسوی]] به نام [[پائول پاسی]] نهادی را شکل دادند که در سال [[۱۸۹۶ (میلادی)|۱۸۹۶]] با نام [[انجمن آواشناسی بین‌المللی]] {{به فرانسوی| Association phonétique internationale}} شناخته شد. خمیرمایه اصلی الفبای ابداعی این انجمن از الفبای لاتینی نشأت می‌گرفت و برای کاربرد در زبان‌های [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] و [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] طراحی شده بود اما برای قابل استفاده بودن این الفبا در دیگر زبان‌ها کاربرد نمادهای آن در زبان‌های گوناگون تغییر یافت.
 
از زمان پیدایش خود ٬خود، الفبای آوانگاری بین‌المللی شاهد تغییرات زیادی بوده است. پس از تغییرات اساسی شکل گرفته در این الفبا در سال‌های [[۱۹۰۰ (میلادی)|۱۹۰۰]] و [[۱۹۳۰ (میلادی)|۱۹۳۰]] یک دوره ثبات برای این الفبا پیش آمد. [[کنوانسیون انجمن آواشناسی بین‌المللی در کیل]] که در سال [[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]] برگزار شد به این ثبات خاتمه داد. بعدها نیز تغییرات دیگری مانند اضافه‌کردن واکه‌های مرکزی و حذف چند حرف در سال [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] روی داد.
 
== توضیحات ==
[[پرونده:IPA chart 2005.png|بندانگشتی|چپ|300px|یک نمودار غیررسمی که از نمودار رسمی انتشاریافته توسط [[انجمن آواشناسی بین‌المللی]] برداشت شده است و حروف این الفبا را نشان می‌دهد. تنها علامت‌های سیاه‌رنگ جزئی از الفبای آوانگاری بین‌المللی می‌باشند.]]
هدف اصلی در الفبای آوانگاری بین‌المللی جایگزینی هر یک صدای ایجادشده با یک نشان می‌باشد. با این وجود این فرایند در صورت پیچیده بودن یک صدا طی نمی شودنمی‌شود بدین معنا که نمی‌توان یک نشان را جایگزین یک [[گراف چندگانه]] نمود. برای مثال در برای آوانگاری [[زبان انگلیسی]] نمی‌توان یک نشان /ks/ و یا /gz/ را جایگزین حرف x نمود. همچنین برای حروفی که صداهای متفاوتی را از خود نشان می‌دهند مانند c در [[زبان انگلیسی]] یا دیگر زبان‌های اروپایی نمی‌توان یک نشان ویژه در نظر گرفت بلکه برای هر صدا به صورت جداگانه یک نشان در نظر گرفته می شودمی‌شود.
 
امروزه الفبای آوانگاری بین‌المللی شامل ۱۰۷ [[همخوان]] و ۳۱ [[واکه]] می‌شود. ۱۹ نشان دیگر نیز برای نشان دادن کشیدگی٬کشیدگی، [[تکیه (زبان‌شناسی)|تکیه]]٬، [[نواخت]] و [[آهنگ جمله|آهنگ جملات]] به کار می‌روند. تمام این نشان‌ها در یک[http://www.langsci.ucl.ac.uk/ipa/IPA_chart_%28C%292005(C)2005.pdf نمودار] که توسط [[انجمن آواشناسی بین‌المللی]] در سال [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] انتشار یافت قابل مشاهده می‌باشند.
 
[[آوا|آوانویسه‌ها]] میان کروشه [...] و [[واج|واج‌نویسه‌ها]] میان دو خط مورب /... / می‌آیند.
 
=== شکل حروف ===
در گزینش نشان برای استفاده در الفبای آوانگاری بین‌المللی از حروف [[الفبای لاتین]] و یا [[الفبای یونانی]] و یا شکل تغییریافته‌ای از هردو استفاده شده است. برای مثال برای نشان دادن [[واج]] [[بست چاکنایی]] ([[ع]] [[زبان عربی|عربی]]) در الفبای آوانگاری بین‌المللی از شکل بدون نقطه [[علامت سوال]] استفاده می‌شود.
 
{{پاک‌کن}}
 
== حروف عربی ==
{| class="wikitable nounderlines" style="font-size: 110%"
!<small>[[الفبای عربی]]</small>
سطر ۶۶ ⟵ ۶۷:
| align="center"| {{Lang|ar|[[ه]]}}
| align="center"| {{Lang|ar|[[و]]}}
| align="center"| {{Lang|ar|[[ی]]}} / {{Lang|ar|[[الفبای عربی]]}}<small>&lrm;<ref>در مصر ,مصر، سودان و نواحی دیگر,دیگر، شکل انتهایی {{Lang|ar|[[الفبای عربی]]}} (بدون دو نقطه).</ref></small>
|-
|-
سطر ۱۱۰ ⟵ ۱۱۱:
|-
!<small>[[الفبای آوانگاری بین‌المللی]] ([[literary Arabic|MSA]])</small>
| align="center"| {{IPAlink|ʔ}}, {{آوا|aːa:}}
| align="center"| {{IPAlink|b}}
| align="center"| {{IPAlink|t}}
| align="center"| {{IPAlink|θ}}
| align="center"| {{IPAlink|dʒ}}<br/>{{سخ}}{{IPAlink|ɡ}}<br/>{{سخ}}{{IPAlink|ʒ}}
| align="center"| {{IPAlink|ħ}}
| align="center"| {{IPAlink|x}}
سطر ۱۲۶ ⟵ ۱۲۷:
| align="center"| {{IPAlink|dˤ}}
| align="center"| {{IPAlink|tˤ}}
| align="center"| {{IPAlink|ðˤ}}<br/>{{سخ}}{{IPAlink|zˤ}}
| align="center"| {{IPAlink|ʕ}}
| align="center"| {{IPAlink|ɣ}}
سطر ۱۳۶ ⟵ ۱۳۷:
| align="center"| {{IPAlink|n}}
| align="center"| {{IPAlink|h}}
| align="center"| {{IPAlink|w}}, {{آوا|uːu:}}
| align="center"| {{IPAlink|j}}, {{آوا|iːi:}}
|}
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/الفبای_آوانگاری_بین‌المللی»