باز (پرنده): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب (۹.۲): + رده:پرندگان قطب شمال |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
{{دیگر کاربردها|باز}}
{{Taxobox
| name = باز
| image =
| image_caption =
| regnum = [[جانوران]]
| phylum = [[طنابداران]]
| classis = [[پرندگان]]
| ordo = [[شاهین‌سانان]]
| familia = [[
| genus = ''[[باز (سرده)]]''
| species = '''''A. gentilis'''''
سطر ۱۶ ⟵ ۱۴:
| binomial_authority = ([[کارل لینه|لینه]]، [[۱۷۵۸]])
}}
'''باز''' یا '''طرلان''' {{علمی|Accipiter gentilis}} یکی از انواع میان‌جثه [[پرندگان شکاری]] از گروه [[قوشیان]] است که شامل دیگر شکاریان روزگرد زردچشم همچون [[عقاب|عقاب‌ها]]، [[سارگپه|سارگپه‌ها]] و [[سنقر]]ها می‌شود.
طرلان در کنار پرندگانی چون [[قرقی]] و [[پیغو]] یکی از اعضای سردهٔ ''Accipiter'' یا «[[قوش|قوش‌های]] حقیقی» است. این سه پرنده خویشاوندی نزدیک و شباهت ظاهری قابل توجهی با یکدیگر دارند اما طرلان بزرگتر است و برخلاف بقیه خویشاوندان خود که فقط در شکار پرندگان تخصص دارند، طعمه‌های متنوعتری از جمله پرندگان کوچک و بزرگ و حتی پرندگان شکاری دیگر، پستانداران کوچک مثل انواع [[موش]] و [[خرگوش]] و [[سنجاب]] و حتی حیواناتی چون [[روباه]] و [[راکون]] را شکار می‌کند. طرلان تنها عضو این سرده است که هم در [[اوراسیا]] و هم در [[آمریکای شمالی]] پراکنده شده‌است. طرلان‌ها برای زمستان‌گذرانی به ایران هم می‌آیند و در تعداد اندک در استان‌های گلستان و مازندران دیده می‌شوند.
بیشتر طرلان‌ها [[پرندگان مهاجر|مهاجرت سالانه]] ندارند اما برخی از پرندگان بومی نقاط سردسیر در فصل سرد به مناطق گرم جنوبی می‌روند. تصویر این پرنده بر پرچم [[مجمع‌الجزایر آزور]] در پرتغال نقش بسته است و نام این جزایر هم برگرفته از نام این پرنده در [[زبان پرتغالی]] یعنی ''açor'' است. کاشفانی که نخستین بار این جزایر را کشف کردند تعداد زیادی [[پرنده شکاری]] را دیدند که تصور می‌کردند طرلان باشد اما بعدها مشخص شد که آنها [[کورکور]] یا [[سارگپه معمولی]] هستند.
جنس مادهٔ طرلان مثل پرندگان شکاری دیگر بزرگتر از جنس نر است. طول نرها ۴۶ تا ۵۷ سانتیمتر است و ۸۹ تا ۱۰۵ سانتیمتر فاصلهٔ دو سر بال آنهاست. ماده‌ها ۵۸ تا ۶۹ سانتیمتر طول و ۱۰۸ تا ۱۲۷ سانتیمتر فاصلهٔ دو سر بال دارند. نرها به طور میانگین ۷۸۰ گرم و ماده‌ها ۱۲۲۰ گرم وزن دارند.
==بازداری==
طرلان در طول تاریخ از پرندگان محبوب شکاری برای [[بازداری]] بوده‌است. نام این پرنده در زبان انگلیسی ''Goshawk'' به صورت تحت‌اللفظی به معنی «قوش غاز» است و به توانایی آن در شکار پرندگان بزرگی چون [[غاز وحشی]] اشاره دارد. البته کاربرد سنتی این پرنده بیشتر برای شکار [[خرگوش]]، [[قرقاول]]، [[کبک]] و پرندگان آبزی متوسط بوده‌است. فقط ژاپنی‌ها به طور معمول از این پرنده برای شکار حیوانات بزرگی چون غاز و [[درنا]] استفاده می‌کردند.
در اروپای باستان این پرنده با لقب «پرنده کشاورزان» یا «پرنده آشپزی» شناخته می‌شد چراکه برای شکار انواع مختلف حیوانات خوراکی مناسب بود و در مقایسه با [[شاهین معمولی]] انتخاب بهتری برای مردم عادی بود. شاهین معمولی هم پرنده شکاری بسیار محبوبی بود اما به دلیل محدودیت در نوع طعمه‌ها (عمدتا پرندگان متوسط) و تکنیک‌های شکارگری فقط مورد استفاده اشراف بود. در دوران نوین هم این پرنده محبوبیت و اعتباری همپای شاهین معمولی در میان بازداران دارد.
[[پرونده: Accipiter striatusDO1908P02CA.JPG|چپ|200px|thumb]]
| |||