ویکی‌پدیا:ابهام‌زدایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
افزودن مثال
ترجمهٔ بخشی از نوشتار انگلیسی. به مرور تکمیل می‌شود.
خط ۵:
در ویکی‌پدیا، ابهام‌زدایی فرایندی‌ست که در آن تعارض‌های عنوان مقاله‌ها -یعنی هنگامی که یک عبارت بر بیش از یک موضوع دلالت می‌کند- برطرف می‌شود. ابهام‌زدایی باعث می‌شود که یک عبارت بتواند گزینه‌ای طبیعی برای عنوان بیش از یک مقاله باشد. به بیان دیگر، از طریق ابهام‌زدایی مقاله‌های مختلف (در صفحه‌های مختلف) می‌توانند فی‌الواقع یک عنوان داشته باشند.
 
برای مثال لغت «بابل» می‌تواند بر چند چیز مختلف دلالت کند: یک شهر، یک فیلم، یک تمدن. از آنجا که فقط یک صفحهٔ ویکی‌پدیا می‌تواند عنوان «بابل» داشته باشد. باید از عنوان نامبهم برای موارد مذکور استفاده کرد. پس باید روشی باشد که هنگامی که عنوان مبهمدارای ابهام (در اینجا «بابل» خالی) از طریق جستجو، پیوند یا مرور صفحات یاد می‌شود (یا به آن ارجاع داده می‌شود)، خواننده به مقالهٔ بخصوصِ دُرست هدایت شود. به این کار ''ابهام‌زدایی'' می‌گویند.
 
در ابهام‌زدایی سه جنبهٔ مهم را باید مد نظر داشت:
* نام‌گذاری نوشتارها به شکلی که هر کدام عنوانی منحصر به فرد داشته باشد. مثلاً سه نوشتار که هر کدام بطور معمول باید «بابل» نامیده می‌شدند، [[بابل (شهر)]]، [[بابل (تمدن)]] و [[بابل (فیلم)]] نامیده می‌شوند.
* پیوندها به عنوان‌های مبهمدارای ابهام را باید به نوشتار صحیح هدایت کرد. مثلاً اگر در یک نوشتار تاریخی، ویرایشگری به [[بابل]] پیوند دهد، این پیوند باید به [[بابل (تمدن)]] اصلاح شود.
* باید اطمینان حاصل کرد که کاربری که با جستجوی یک عبارت مشخص به دنبال موضوعی می‌گردد، به آسانی و به سرعت به آن می‌رسد، فارغ از اینکه آن موضوع چه باشد. مثلاً صفحهٔ [[بابل]] یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، نه یک مقاله، که کاربردهای مختلف «بابل» را فهرست می‌کند و به آنها پیوند می‌دهد. البته چنانکه بعدتر توضیح داده خواهد شد، چنین نیست که برای عبارت‌های مبهمدارای ابهام همیشه به صفحهٔ ابهام‌زدایی نیاز باشد.
 
این صفحه روش‌های اصولی پیاده‌کردن موارد فوق را توضیح می‌دهد. برای جزئیات بیشتر دربارهٔ قالب صفحه‌های ابهام‌زدایی [[وپ:شصا]] را ببینید.
 
== تصمیم به ابهام‌زدایی ==
ابهام‌زدایی زمانی مورد نیاز است که برای یک کلمه یا عبارت که کاربری جستجو می‌کند، بیش از یک نوشتار در ویکی‌پدیا وجود داشته باشد که آن کلمه یا عبارت باید به آن منتهی شود. در این صورت باید راهی وجود داشته باشد که کاربر به سرعت از صفحه‌ای که در جستجوی نخست ظاهر می‌شود به هر کدام از صفحه‌هایی که ممکن است مورد نظرش باشد هدایت شود.
 
در مجموع سه روش برای ابهام‌زدایی وجود دارد که در مثال‌های زیر نشان داده می‌شوند:
 
* صفحهٔ [[شیر]] صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست که فهرستی از تمام کاربردهای شیر را در خود دارد.
* صفحهٔ [[مو]] دربارهٔ یک کاربرد این کلمه است که '''موضوع اصلی''' نامیده می‌شود. در این صفحه یک سرنویس [[مو (ابهام‌زدایی)]] را که شامل کاربردهای دیگر این کلمه است به کاربر نشان می‌دهد.
سطر ۳۹ ⟵ ۳۸:
اگرچه یک کلمه، نام یا عبارت ممکن است به بیش از یک موضوع دلالت داشته باشد، گاهی یکی از این موضوعات '''موضوع اصلی‌''' آن کلمه یا عبارت است. در این صورت کلمهٔ مورد نظر باید عنوان نوشتاری برای این موضوع اصلی باشد (یا در مواردی با تغییر مسیر به موضوع اصلی منتهی شود). اگر در مورد یک عبارت موضوع اصلی وجود ندارد، این عبارت باید خود تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی شود (یا باید به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی که در آن بیش از یک عبارت ابهام‌زدایی شده است تغییر مسیر یابد). چنانکه اشاره شد، موضوع اصلی ممکن است نوشتاری با مفهوم وسیع باشد.
 
از خودتان بپرسید: وقتی که کاربری عبارت مورد نظرش را در جعبهٔ جستجوی ویکی‌پدیا وارد می کندمی‌کند و دکمهٔ برو را می‌فشارد، کدام مقاله بیشترین احتمال را دارد که مد نظرش باشد. برای مثال وقتی کسی لغت [[بهار]] را جستجو می‌کند، احتمال اینکه او در پی فصل بهار باشد بیشتر است، یا محمدتقی بهار، یا شهر بهار در همدان! اگر احتمال بالایی وجود دارد که یکی از این کاربردها مورد نظر کاربر باشد، این کاربرد بهار موضوع اصلی‌ست. نمونهٔ دیگر: کاربری که «مو» را جستجو می‌کند، بسیار محتمل‌تر است که به دنبال مو به عنوان عضوی از بدن باشد تا شهری با نام «مو» در بورکینافاسو. در نتیجه [[مو]] عنوان اصلی‌ست و آن شهر بعلاوهٔ کاربردهای دیگر «مو» در [[مو (ابهام‌زدایی)]] فهرست می‌شوند.
 
معیار واحدی برای تعریف موضوع اصلی وجود ندارد. با این وجود دو شاخص اصلی که معمولاً برای تعیین موضوع اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند از این قراراند:
# کثرت در کاربرد: یک موضوع برای یک کلمه موضوع اصلی شناخته می‌شود اگر بسیار محتمل باشد -محتمل‌تر از هر موضوع دیگر و محتمل‌تر از مجموع دیگر موضوع‌ها- که یک کاربر هنگام جستجوی آن کلمه به دنبال آن موضوع باشد.
# اهمیت در بلند مدت: یک موضوع برای یک کلمه موضوع اصلی شناخته می‌شود اگر بطور قابل ملاحظه‌ای برجستگی ماندگارتر و ارزش آموزشی بیشتری نسبت به موضوع‌های دیگر مرتبط با آن کلمه داشته باشد.
 
در بسیاری از موارد موضوع اصلی از نظر کثرت در کاربرد همچنین موضوع اصلی از نظر اهمیت در بلند مدت است. در بسیاری موارد دیگر تنها یکی از این دو موضوعیت دارد. در موارد معدودی که تعارضی میان این دو وجود دارد، [[ویکی‌پدیا:اجماع|اجماع]] معلوم خواهد کرد که آیا یکی از موضوعات موضوع اصلی خواهد بود یا نه.
سطر ۴۹ ⟵ ۴۸:
=== تعیین موضوع اصلی ===
برای تعیین اینکه آیا یک کلمه دارای موضوع اصلی هست یا نه و اگر هست موضوع اصلی کدامیک است هیچ قاعدهٔ قطعی‌ای وجود ندارد. تصمیمات بر اساس بحث بین ویرایشگران گرفته می‌شود. ابزارهایی که ممکن است در تعیین موضوع اصلی کمک کنند (گرچه باز هم به دلیل احتمال خطا و بی‌طرفی احتمالی تعین کنندهٔ صد در صد نیستند) از این قراراند:
 
* تعداد پیوند گرفتن یک عنوان با استفاده از [[:ویژه:Whatlinkshere|پیوندها به این صفحه]]
* استفاده از [http://stats.grok.se/ article traffic statistics] یا [//tools.wmflabs.org/wikiviewstats/ Wiki ViewStats traffic statistics]
سطر ۶۵ ⟵ ۶۳:
 
== صفحهٔ ابهام‌زدایی یا سرنویس؟ ==
{{سرنویس|برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ سرنویس، بخش [[#سرنویس|سرنویس]] را در پایین ببینید.}}
چنانکه گفته شد، اگر یک عبارت مبهم فاقد موضوع اصلی باشد، این عبارت باید خود تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی شود. به عبارت دیگر اگر برای یک عبارت هیچیک از موضوعات موضوع اصلی نیستند، باید یک صفحهٔ ابهام‌زدایی تحت این عنوان تشکیل شود.
{{سرنویس|برای قواعد نام‌گذاری صفحه‌های ابهام‌زدایی و یک‌کاسه کردن عبارت‌های مشابه در یک صفحهٔ واحد، بخش [[#صفحه ابهام‌زدایی|صفحه ابهام‌زدایی]] را در پایین ببینید.}}
چنانکه گفته شد، اگر یک عبارت دارای ابهام فاقد موضوع اصلی باشد، این عبارت باید خود تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی شود. به عبارت دیگر اگر برای یک عبارت هیچیک از موضوعات موضوع اصلی نیستند، باید یک صفحهٔ ابهام‌زدایی تحت این عنوان تشکیل شود.
 
در صورتی که تنها با دو مقاله برای ابهام‌زدایی روبرو باشیم و یک مقالهٔ شاخص یا موضوع اصلی وجود داشته باشد، نیازی به صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست و فقط یک سرنویس در مقالهٔ اصلی که به مقالهٔ دوم پیوند داشته باشد کافی‌ست. در نتیجه کاربری که به دنبال موضوع غیر اصلی می‌گردد، لازم نیست برای رسیدن به آن با رفتن به صفحهٔ ابهام‌زدایی یک مرحلهٔ اضافه طی کند. به عنوان مثال برای «سرب» غیر از کاربرد اصلی فلز سرب، تنها یک کاربرد دیگر وجود دارد که فیلمی به این نام است. در نتیجه کاربری که به دنبال این فیلم می‌گردد و با جستجوی «سرب» به موضوع اصلی [[سرب]] رسیده، بدون نیاز به عبور از «سرب (ابهام‌زدایی)» توسط یک سرنویس در [[سرب]] مستقیمأ به [[سرب (فیلم)]] هدایت می‌شود.
خط ۷۶:
{{quotation|'''قریب‌آباد ''' ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
* [[قریب‌آباد (علی‌آباد)]] روستایی از توابع بخش کمالان شهرستان علی‌آباد در استان گلستان
* [[ قریب‌آباد (کوهرنگ)]] روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری}}
 
== نام‌گذاری مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته ==
{{میانبر|وپ:ابهام#نام‌گذاری}}
{{الگو:قواعد نام‌گذاری}}
اگر عنوان مقاله غالباً دلالت به یک موضوع می‌دارد ولی بعضاً بر موضوع‌های دیگر هم دلالت تواند کرد آنگاه ذکر دلالت عنوان بر موضوع‌های دیگر در مقالهٔ «عنوان (ابهام‌زدایی)» صورت می‌پذیرد. ولی اگر عنوان به موضوعاتی چند دلالت کند که هیچ یک در کاربرد برتری قوی بر دیگری ندارد، آنگاه «عنوان» خودْ مقالهٔ ابهام‌زدایی باید بود و دیگر نیازی به «عنوان (ابهام‌زدایی)» نیست. عنوان‌های دقیق با پرانتز یا از طرق دیگر ابهام‌زدایی می‌شوند. برای مثال واژه رودکی عموما به یکی از شاعران مشهور ایرانی اشاره دارد و بقیه کاربردهای آن ‌اولویت کمتری دارند.بنابراین مقاله شاعر به شکل [[رودکی]] ایجاد خواهد شد و برای بقیه کاربردها مقاله [[رودکی (ابهام‌زدایی)]] ساخته می‌شود.اما برای مقاله‌ای مانند [[کره]] که فاقد یک مقاله شاخص است، نام صفحه ابهام‌زدایی بدون لفظ ابهام‌زدایی می‌آید.‌
برای رفع ابهام از مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته با استفاده از یک عنوان غیر مبهم، چند راه وجود دارد:
# '''ابهام‌زدایی طبیعی''': هنگامی از این روش استفاده می‌شود که عبارت جایگزینی وجود داشته باشد (مثل «کبد» و «جگر» برای تمایز [[کبد چرب]] و [[جگر چرب]]) یا عبارت دارای پسوند یا پیشوندی وجود داشته باشد (مثل [[زبان اسپانیایی]] بجای [[اسپانیایی]]) که غیر مبهم، رایج و واضح باشد.
# '''ابهام‌زدایی با پرانتز''': یک کلمه یا عبارت ابهام‌زدا می‌تواند داخل پرانتز به عبارت دارای ابهام اضافه شود. عبارت یا کلمهٔ داخل پرانتز باید:
#* یک دسته‌بندی عمومی باشد که موضوع را در بر می‌گیرد (تا جای ممکن باید از کاربرد [[اسم علم|اسم خاص]] خودداری کرد)، مثل [[مشتری (سیاره)]] یا [[باز (پرنده)]]، یا
#* رشته یا زمینهٔ مورد استفادهٔ موضوع باشد، مثل [[قطر (هندسه)]] یا [[کشش (اقتصاد)]]، یا
#* ندرتاً صفتی در توضیح عنوان باشد، ولی معمولاً بهتر است که در چنین مواردی از پرانتز استفاده نشود.
 
معمولاً ابهام‌زدایی طبیعی بر ابهام‌زدایی با پرانتز ارجح است. بجای «بینالود (کوه)» بهتر است از [[کوه بینالود]] یا بجای [[خزانه (ایستگاه مترو)]] از [[ایستگاه متروی خزانه]] استفاده شود. در صورتی که ابهام‌زدایی طبیعی ممکن نباشد، باید از ابهام‌زدایی با پرانتز استفاده کرد. اگر چندین انتخاب برای ابهام‌زدایی با پرانتز وجود داشته باشد، باید داخل پرانتز از عبارتی استفاده شود که در موارد دیگر مربوط به همان زمینه -در صورت وجود- استفاده شده است. در غیر این صورت، ساده‌ترین شکل ابهام‌زدایی را انتخاب کنید. مثلاً بجای «ناهید (شخصیت اسطوره‌ای)» [[ناهید (اسطوره)]] را بسازید.
== ساختار صفحه ==
 
قواعد نام‌گذاری برای زمینه‌های مختلف در جعبهٔ سمت چپ فهرست شده‌اند. این قواعد معمولاً شامل راهنمایی‌های همراه با جزئیات برای نامگذاری متمایز نوشتارهاست.
 
== سرنویس ==
{{اصلی|ویکی‌پدیا:سرنویس}}
کاربری که به دنبال عبارتی دارای ابهام می‌گردد ممکن است به نوشتار مورد نظر خود نرسد. در نتیجه هر نوشتاری با عنوان دارای ابهام باید با سرنویسی که در بالای صفحه قرار داده می‌شود به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی یا نوشتاری دیگر پیوند دهد. برای این کار از یک یا چند الگوی معرفی شده در زیر استفاده می‌شود.
 
سرنویس‌های ابهام‌زدایی بخشی از نوشتار نیستند. آنها به عنوان صفحه مربوط‌اند، نه به موضوع و محتویات صفحه.
 
بیشتر الگوهای سرنویس بطور خودکار پیوند ایجاد می‌کنند و در نتیجه برای پیوند دادن درون الگو نیازی به دو قلاب [[]] نیست. در برخی موارد بیش از یک الگو قابل استفاده است که می‌تواند با یا بدون ارایهٔ اطلاعات دربارهٔ موضوع نوشتار باشد. در صورتی که ضرورتی به ارایهٔ اطلاعات در سرنویس نباشد، از الگوهای کوتاهتر استفاده می‌شود.
 
'''در صفحهٔ موضوع اصلی در صورتی که فقط یک موضوع دوم غیراصلی وجود دارد (بدون صفحهٔ ابهام‌زدایی):'''
* می‌نویسیم {{الگوب|درباره|استفادهٔ یکم|استفادهٔ دوم|صفحهٔ دوم}} تا داشته باشیم:
{{درباره|استفادهٔ یکم|استفادهٔ دوم|صفحهٔ دوم}}
مثلاً با نوشتن {{الگوب|درباره|فیلم امریکایی راننده تاکسی|فیلم ایرانی راننده تاکسی|راننده تاکسی (فیلم ۱۳۸۵)}} در صفحهٔ [[راننده تاکسی]] داریم:
{{quotation|{{درباره|فیلم امریکایی راننده تاکسی|فیلم ایرانی راننده تاکسی|راننده تاکسی (فیلم ۱۳۸۵)}}}}
* می‌نویسیم {{الگوب|برای|استفادهٔ دوم|صفحهٔ دوم}} تا داشته باشیم:
{{برای|استفادهٔ دوم|صفحهٔ دوم}}
مثلاً با نوشتن {{الگوب|برای|ماه صَفَر|صفر (ماه)}} در صفحهٔ [[صفر]] داریم:
{{quotation|{{برای|ماه صَفَر|صفر (ماه)}}}}
 
'''در صفحهٔ موضوع اصلی که دارای صفحهٔ ابهام‌زدایی مرتبط است:'''
* می‌نویسیم {{الگوب|درباره|استفادهٔ یکم}} تا داشته باشیم:
:''این صفحه دربارهٔ استفادهٔ یکم است. برای دیگر کاربردها، [[نام صفحه (ابهام‌زدایی)]] را ببینید.''
<!-- در اصل باید می‌بود {{درباره|استفادهٔ یکم}} -->
مثلاً با نوشتن {{الگوب|درباره|قند خوراکی}} در صفحهٔ [[قند]] داریم:
{{quotation|''این صفحه دربارهٔ قند خوراکی است. برای دیگر کاربردها، [[قند (ابهام‌زدایی)]] را ببینید.''}}
<!-- در اصل باید می‌بود {{quotation|{{درباره|قند خوراکی}}}} -->
* می‌نویسیم {{الگوب|دیگر کاربردها}} تا داشته باشیم:
{{دیگر کاربردها|نام صفحه}}
مثلاً با نوشتن {{الگوب|دیگر کاربردها}} در صفحهٔ [[پر]] داریم:
{{quotation|{{دیگر کاربردها|پر}}}}
یا اگر صفحهٔ ابهام‌زدایی مورد نظر نام صفحهٔ فعلی بعلاوهٔ (ابهام‌زدایی) نیست، می‌نویسیم {{الگوب|دیگر کاربردها|موضوع}} تا داشته باشیم:
{{دیگر کاربردها|موضوع}}
مثلاً با نوشتن {{الگوب|دیگر کاربردها|چشمان سیاه}} در صفحهٔ [[چشم سیاه]] داریم:
{{quotation|{{دیگر کاربردها|چشمان سیاه}}}}
 
'''هنگامی که عنوان اصلی به صفحه‌ای دیگر تغییر مسیر داده شده باشد:'''
* اگر فقط یک عنوان دوم دیگر وجود داشته باشد، می‌نویسیم {{الگوب|تغییرمسیر|نام صفحه|موضوع ۲|مقاله ۲}} تا داشته باشیم:
{{تغییرمسیر|نام صفحه|موضوع ۲|مقاله ۲}}
مثلاً با نوشتن {{الگوب|تغییرمسیر|ناول|شرکت ناول|ناول (شرکت)}} در صفحهٔ [[رمان]] داریم:
{{quotation|{{تغییرمسیر|ناول|شرکت ناول|ناول (شرکت)}}}}
* اگر صفحهٔ ابهام‌زدایی وجود داشته باشد، می‌نویسیم {{الگوب|تغییرمسیر|نام صفحه}} تا داشته باشیم:
{{تغییرمسیر|نام صفحه}}
مثلاً با نوشتن {{الگوب|تغییرمسیر|یلدا}} در صفحهٔ [[شب یلدا]] داریم:
{{quotation|{{تغییرمسیر|یلدا}}}}
 
=== راهنمای استفاده ===
* در صفحه‌هایی که عنوان آنها (بطور طبیعی یا با پرانتز) بخوبی رفع ابهام شده است نیازی به استفاده از سرنویس پیوند به صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست.
مثلاً [[شیر (خوراکی)]] به وضوح دربارهٔ کاربردی مشخص از واژهٔ «شیر» است، نه هیچیک از مواردی که در [[شیر]] فهرست شده‌اند، در نتیجه نیازی به سرنویس دیگر کاربردها ندارد. کاربری که به دنبال کاربرد دیگری از «شیر» باشد می‌تواند از جعبهٔ جستجو استفاده کند.
* چنانکه پیشتر اشاره شد پیوندهای ابهام‌زدایی باید در بالای صفحه در معرض دید قرار داده شوند. موضوع‌هایی که به نوشتار مربوط‌اند، اما از نظر نام ابهامی ندارند باید در [[ویکی‌پدیا:راهنمای طرح‌بندی و آرایش مقاله#جستارهای وابسته|جستارهای وابسته]] در پانویس مورد اشاره قرار گیرند.
* از نام‌پوشی برای تغییر عنوان پیوندهای ابهام‌زدایی استفاده نکنید. نمایش عنوان کامل مدخل‌ها مانع از سردرگمی کاربران می‌شود.
* پیوندهای متعدد به ابهام‌زدایی را تا حد ممکن در یک سرنویس واحد بگنجانید؛ مانند [[اسحاق نیوتن]].
 
== صفحه ابهام‌زدایی ==
=== یک‌کاسه کردن عبارت‌های مشابه در صفحهٔ ابهام‌زدایی ===
یک صفحهٔ ابهام‌زدایی می‌تواند برای رفع ابهام چند عبارت مشابه استفاده شود. عبارت‌هایی که می‌توانند به این طریق یک‌کاسه شوند از این قراراند:
* مفرد، جمع یا مضاف‌الیه‌های مرتبط. مثلاً کاربردهای مختلف «چشمان سیاه» و «چشم‌های سیاه» در [[چشمان سیاه]] فهرست شده‌اند.
* املاهای مختلف یک نام یا کلمه. مثلاً در [[چاوشی (ابهام‌زدایی)]]، [[چاووشی]] و [[هاشم چاووشی]] هم فهرست شده‌اند.
 
در صورتی که یک صفحهٔ ابهام‌زدایی یک‌کاسه شده خیلی طولانی شود شاید بهتر باشد موارد یکسان را در صفحه‌های ابهام‌زدایی مختلف فهرست کرد.
 
هنگامی که یک صفحهٔ ابهام‌زدایی یک‌کاسه شده ساخته می‌شود، باید از صفحه‌هایی که به مواردی فهرست شده در صفحهٔ ابهام‌زدایی نزدیک‌اند و ممکن است برای رسیدن به آن نوشتارها توسط کاربر مورد جستجو قرار گیرند توسط سرنویس یا تغییر مسیر به صفحهٔ ابهام‌زدایی پیوند داد. مثلاً در [[چشم‌های سیاه]] و [[چشم سیاه]] توسط سرنویس به [[چشمان سیاه]] پیوند داده شده است.
 
=== نامگذاری صفحه ابهام‌زدایی ===
{{همچنین ببینید|ویکی‌پدیا:قواعد نام‌گذاری}}
اگر یک عبارت دارای ابهام دارای موضوع اصلی نباشد، خودِ عبارت دارای ابهام نام صفحهٔ ابهام‌زدایی قرار می‌گیرد، مثل [[جرم]]. در صورتی که موضوع اصلی وجود داشته باشد، '''(ابهام‌زدایی)''' به عبارت دارای ابهام اضافه می‌شود، مثل [[ناهید (ابهام‌زدایی)]].
اگر یک صفحهٔ ابهام‌زدایی از یک‌کاسه کردن چندین عبارت بوجود آمده باشد، یکی از این عبارت‌ها باید برای عنوان صفحه انتخاب شود. این انتخاب باید با رعایت نکات زیر باشد:
* اسم مفرد بر جمع ترجیح دارد.
* املایی که نمایندهٔ بیشترین مدخل‌های فهرست شده در صفحه باشد ارجح است.
 
بعلاوه، هنگامی که عنوان صفحهٔ ابهام‌زدایی خودِ عبارت دارای ابهام است، باید صفحه‌ای دارای (ابهام‌زدایی) ساخته شده و به صفحهٔ اصلی تغییر مسیر دارده شود. مثلاً وقتی [[سوهان]] صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، [[سوهان (ابهام‌زدایی)]] باید ساخته شده و به آن تغییر مسیر داده شود. این نوع تغییر مسیر برای استفاده در هر گونه پیوند داخلی به صفحهٔ ابهام‌زدایی استفاده می‌شود تا بین این پیوندها و پیوندهای اشتباه یا ناخواسته‌ای که باید به نوشتار صحیح منتهی شوند تمایز ایجاد شود.
 
=== ساختار صفحه ===
{{میانبر|وپ:ابهام#ساختار صفحه}}
هر صفحهٔ ابهام‌زدایی شامل یک فهرست (یا چند فهرست، برای عبارت‌های دارای مضمون چندگانه) از پیوندها به نوشتارهای دارای عناوین مشابه است. یک صفحهٔ ابهام‌زدایی را چنین بسازید:
* فهرست باید با '''گلوله''' (*، **، *** و ...؛ بر حسب نیاز) ایجاد شود.
* موضوع اصلی را (در صورت وجود) جدا از لیست و در ابتدای صفحه قرار دهید. مثلاً در ابتدای صفحهٔ [[آبله (ابهام‌زدایی)]] داریم:
* در هر مورد (هر خط) از این فهرست '''فقط یک پیوند''' باید وجود داشته باشد و به کلمات دیگر (توضیحاتی که جلوی هر مورد می‌آیند) نباید پیوند داد.
{{quotation|[[آبله]] نوع بیماری واگیردار است.}}
* پیوند قرمز تنها زمانی می‌تواند به صفحه ابهام‌زدایی اضافه شود که یک مقاله دیگر (بجز مقاله‌های ابهام‌زدایی) پیوندی به آن مقاله ناموجود داشته باشد. در این صورت نیز بخش توضیح آن پیوند قرمز باید دست کم یک پیوند آبی مرتبط برای ناوبری داشته باشد تا خواننده بتواند اطلاعات معناداری دربارهٔ آن مدخل از آن کسب کند.
* هر فهرست را با یک مقدمهٔ کوتاه شامل عنوان بصورت '''پررنگ''' آغاز و با [[دونقطه]] ختم کنید. مثلاً در صفحهٔ [[جو]] داریم:
* توضیحات '''عبارت''' باشند '''نه جمله'''. برای مثال:
{{quotation|'''جو''' ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:}}
::نادرست:
* تا حد ممکن هر مدخل در فهرست را با پیوندی به صفحهٔ هدف آغاز کنید.
::* [[استان فارس]]، نام یک استان در کشور ایران است.
* هر مدخل گلوله‌ای (ایجاد شده با *، **، *** و ...؛ بر حسب نیاز) باید دارای پیوندی آبی باشد که در شکل معمول باید به خود مدخل پیوند دهد (همانطور که در مورد قبل عنوان شد). پیوند قرمز تنها زمانی می‌تواند به صفحه ابهام‌زدایی اضافه شود که حداقل یک مقالهٔ دیگر (بجز مقاله‌های ابهام‌زدایی) پیوندی به آن مقالهٔ ناموجود داشته باشد. در این صورت نیز بخش توضیح آن پیوند قرمز باید دست کم یک پیوند آبی مرتبط برای ناوبری داشته باشد تا خواننده بتواند اطلاعات معناداری دربارهٔ آن مدخل از آن کسب کند.
::درست:
** ندرتاً در یک مدخل گلوله‌ای بیش از یک پیوند قرار داده می‌شود. قرار دادن بیش از یک پیوند ممکن است باعث سردرگمی کاربر شود.
::* [[استان فارس]]، از استان‌های ایران
* مدخل‌ها را '''نام‌پوشی''' نکنید.
* انتهای خط در هیچ حالتی '''نقطه مگذارید'''.
* توضیحات هر مدخل باید به شکل عبارت باشند، نه جملهٔ کامل. در پایان آن نقطه نگذارید. برای مثال:
* اگر تعداد موارد فهرست زیاد شد صفحه را '''بخش‌بندی کنید'''.
نادرست:
* '''تعاریف لغت‌نامه‌ای را ذکر نکنید'''. به جای این کار اگر واژهٔ مرتبطی در ویکی‌واژه موجود است، با الگوی {{الگو|ویکی‌واژه}} به آن پیوند دهید. البته شرح کوتاهی از معنی عام و رایج کلمه در ابتدای صفحه می‌تواند برای کمک به خواننده به منظور تشخیص مفهوم مناسب باشد.
{{quotation|[[استان فارس]]، نام یک استان در کشور ایران است.}}
* '''منابع''' و '''پیوند به بیرون''' جایش در صفحهٔ ابهام‌زدایی '''نیست'''. صفحهٔ ابهام‌زدایی مقاله نیست. اگر نیاز بود آن‌ها را به خود مقاله‌ها بیفزایید.
درست:
* برای موضوعاتی که فقط در پروژه‌های خواهر وجود دارند ابهام‌زدایی ایجاد نکنید.
{{quotation|[[استان فارس]]، از استان‌های ایران}}
* قرار نیست هر مقاله‌ای که واژهٔ مورد ابهام در عنوانش هست فهرست شود. قبل از قرار دادن هر مورد فکر کنید آیا ممکن است کسی که به این صفحه می‌آید دنبال این مورد باشد؟ صفحهٔ ابهام‌زدایی را نباید با دکمهٔ «جستجو» اشتباه گرفت.
الگوی {{الگوب|ابهام‌زدایی}} (یا هر یک از دیگر الگوهای مرتبط مانند {{الگوب|ابهام‌زدایی جغرافیا}} یا {{الگوب|ابهام‌زدایی نام}}) را به پایین صفحه اضافه کنید.
* موردی که ذکر می‌شود باید به گونه‌ای باشد که ارتباط آن با عنوان صفحهٔ ابهام‌زدایی مشخص باشد. معمولا اگر مورد شامل عنوان باشد این ارتباط مشخص می‌شود.
=== صفحهٔ ابهام‌زدایی جای چه چیزهایی نیست ===
::مثال نادرست:
هدف از صفحهٔ ابهام‌زدایی این است که کاربری که به دنبال موضوع خاصی می‌گردد به صفحهٔ درست هدایت شود. به بیان دقیق‌تر توضیحات مدخل‌ها باید تنها برای این مقصود کافی باشند. البته افزودن ''اندکی'' اطلاعات اضافه (که ممکن است رجوع به نوشتار را غیرلازم کند) معمول است. مثلاً در [[شتاب (ابهام‌زدایی)]] برای مدخل «شتاب» عبارت «[[شتاب]]، یکای سنجش تغییرات سرعت، کمیتی برداری و دارای یکای متر بر مجذور ثانیه و با فرمول a'' = (''v''<sub>''f''</sub> - ''v''<sub>''i''</sub>)/''t''» را در نظر بگیرید. پیوند به شتاب ضروری‌ست، خلاصه‌ای از تعریف آن (یکای سنجش تغییرات سرعت) بی‌اشکال است، اما باقی عبارت -که بجای رفع ابهام، خلاصه‌ای از نوشتار مقصد است- زاید می‌نماید.
::* [[نهاد]] (در صفحهٔ ابهام‌زدایی «[[ارگان]]»)
 
::* [[پشتون‌ها]] (در صفحهٔ ابهام‌زدایی «[[پشتو (ابهام‌زدایی)|پشتو]]»)
==== تعاریف واژه‌نامه‌ای ====
::مثال درست:
صفحهٔ ابهام‌زدایی جایی برای فهرست کردن تعاریف واژه‌نامه‌ای نیست. تنها توضیح کوتاهی دربارهٔ معنای کلی یک کلمه که به کاربر برای درک موضع کمک کند کافی‌ست. در صورت لزوم می‌توان با {{الگوب|ویکی‌واژه}} به [[ویکی‌واژه]] پیوند داد.
::* [[نهاد|ارگان یا نهاد]]
 
::* [[پشتون‌ها]] قومی که زبان پشتو دراصل متعلق بدیشان است
==== انطباق ناکامل با عنوان صفحه ====
*فراموش نکنید که بسیاری از صفحات ابهام‌زدایی، همچون دیگر صفحه‌ها، صفحه‌ای همسنگ در ویکی‌پدیاهای دیگر دارند؛ پس افزودن پیوند [[وپ:میان‌ویکی|میان‌ویکی]] به صفحه‌های ابهام‌زدایی را در صورت وجود از یاد نبرید.
صفحهٔ ابهام‌زدایی لیستی حاصل از جستجوی یک کلمه نیست. پیوندهایی که تنها شامل بخشی از عنوان صفحه‌اند یا چیزی اضافه بر آن دارند را -در صورتی که این احتمال وجود ندارد که مورد نظر کاربر باشند- در صفحه قرار ندهید. مثلاً [[غار کتله‌خور]] در [[غار (ابهام‌زدایی)]] آورده نشده است، چون شخصی خارج از محدودهٔ جغرافیایی این غار آن را به تنهایی «غار» نمی‌نامد، و فهرست کردن تمام غارهای جهان در این صفحهٔ ابهام‌زدایی غیرعملی و غیرمفید است (اگرچه [[فهرست غارهای ایران]] و [[غارهای معروف جهان]] در قسمت «جستارهای وابسته» آورده شده‌اند). پیوند یک نوشتار در صورتی در صفحهٔ ابهام‌زدایی قرار داده می‌شود که موضوع آن نوشتار (یا یک زیرموضوع آن) بتواند با احتمال بالایی در یک متن عمومی -فارغ از عنوان مقاله- ''معادل'' با عبارت دارای ابهام ارجاع داده شود.
 
اسامی مکان‌ها گاه شامل بخشی عام و بخشی خاص است، مانند «آذربایجان شرقی» (که «آذربایجان» بخش خاص و «شرقی» بخش عام آن است). در چنین مواردی باید اسامی این مکان‌ها را در صفحهٔ ابهام‌زدایی بخش خاص فهرست کرد (چنانکه [[آذربایجان شرقی]] در [[آذربایجان]])، ولی نه در صفحهٔ ابهام‌زدایی بخش عام.
 
به منظور جلوگیری از خیلی طولانی شدن صفحه‌های ابهام‌زدایی، [[ویکی‌پدیا:زندگی‌نامه زندگان|نوشتارهای دربارهٔ افراد]] باید تنها در صفحهٔ ابهام‌زدایی نام کوچک یا نام خانوادگی فهرست شوند، آن هم در صورتی که آنها بطور معمول به این نام شناخته شده باشند. ما منطقاً انتظار داریم [[علی شریعتی]] را در [[شریعتی (ابهام‌زدایی)]] ببینیم، ولی بعید است منبعی را بتوان یافت که از هنرپیشه [[اصغر شریعتی]] با «شریعتی» خالی یاد کرده باشد. در نتیجه اصغر شریعتی تنها در [[شریعتی (نام خانوادگی)]] باید فهرست شود، نه در [[شریعتی (ابهام‌زدایی)]].
 
==== موضوعات مرتبط ====
تنها به نوشتارهایی پیوند دهید که عبارت دارای ابهام به واقع در صفحهٔ مقصد توضیح داده شده باشد.
 
====پروژه‌های خواهر====
نباید برای موضوعاتی که نوشتارهایشان تنها در پروژه‌های خواهر وجود دارد مدخل ایجاد کرد، حتی اگر صفحهٔ ابهام‌زدایی از پیش موجود باشد.
 
==== منابع ====
منابع را در صفحهٔ ابهام‌زدایی نیاورید. صفحهٔ ابهام‌زدایی مقاله نیست. منابع را در صورت نیاز به نوشتارهای پیوند داده شده در صفحهٔ ابهام‌زدایی بیافزایید.
 
==== پیوند به بیرون ====
پیوند به بیرون را در صفحه‌ابهام‌زدایی نیاورید. صفحه‌های ابهام‌زدایی از نوشتارهای موجود در ویکی‌پدیا رفع ابهام می‌کنند، نه کل فضای اینترنت. پیوندهایی را که ممکن است در آینده مفید باشند به صفحهٔ بحث بیافزایید. یک استثناء پیوند به ویکی‌واژه برای تعریف لغتنامه‌ای موضوع دارای ابهام است.
 
=== آماده‌سازی پیش از ایجاد ===
پیش از ایجاد یک صفحهٔ ابهام‌زدایی جدید، [[#نام‌گذاری مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته|نامی تخصیص یافته و متمایز]] برای تمام صفحه‌های دارای عنوان مورد ابهام و نیز [[#نامگذاری صفحه ابهام‌زدایی|نامی برای صفحهٔ ابهام‌زدایی]] تعیین کنید. صفحه‌های با عنوان قابل اشتباه گرفته شدن را به نام‌های تخصیص یافته [[وپ:انتقال|انتقال]] دهید. پس از انتقال با استفاده از [[ویکی‌پدیا:پیوندهای به این صفحه|پیوندها به این صفحه]] برای صفحهٔ منتقل شده، پیوندها به آن صفحه را اصلاح کنید.
 
=== ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی ===
اگر برای ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی مجبور به انتقال مقاله‌ای شده‌اید، به صفحهٔ مبدأ (که حالا حاوی تغییر مسیری به صفحهٔ مقصد است) بروید و صفحهٔ ابهام‌زدایی را جایگزین تغییر مسیر کنید.
در صورت لزوم از [[#سرنویس|صفحه‌های دارای عنوان مورد ابهام]] به صفحهٔ ابهام‌زدایی پیوند دهید. دقت کنید شکل استاندارد پیوند دادن به صفحهٔ ابهام‌زدایی، پیوند دادن به [[فلان (ابهام‌زدایی)]] است، حتی اگر صفحهٔ ابهام‌زدایی به واقع «فلان» باشد و [[فلان (ابهام‌زدایی)]] تغییر مسیری به «فلان» باشد. مثلاً با وجود اینکه [[دامنه]] صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، در سرنویس‌ها باید به ‌[[دامنه (ابهام‌زدایی)]] که تغییر مسیری به [[دامنه]] است پیوند داد. همانطور که پیشتر گفته شد در مواردی که صفحهٔ ابهام‌زدایی دارای (ابهام‌زدایی) در عنوان خود نیست، باید چنین صفحه‌ای را ساخت و از آن به صفحهٔ اصلی تغییر مسیر داد.
 
== جستارهای وابسته ==