تمدن بابل: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Alborzagros (بحث | مشارکت‌ها) |
ادغام از تمدن بابل |
||
خط ۱:
{{تمدنهای باستانی آسیای غربی}}▼
{{دیگر کاربردها|بابل}}
'''بابل''' {{به اکدی|باب-[[ال (خدا)|ایلی]]|به معنی دروازهٔ خدا}} یکی از تمدنهای باستانی حوزهٔ [[میانرودان]] است. بابل در [[میانرودان]] در حوضهٔ رود [[فرات]] قرار داشت. بقایا و آواره‌های به جا مانده از این شهر را تقریباً در ۸۸ کیلومتری جنوب بغداد امروزی و نزدیک شهر [[حله]] عراق میتوان یافت.<ref name="Britannica"/>▼
در مقایسه با شهرهای دیگر در ناحیه [[میانرودان]]، پیدایش بابل به عنوان یک شهر عمده با تاخیر صورت پذیرفت. نامی از این شهر در هیچ کدام از مدارک تاریخی که از پیش از قرن ۲۳ پ. م. به دست ما رسیده یافت نمی‌شود. البته شواهدی دال بر اینکه ساکنانی در آن محل در مقیاس کوچک در دوران ماقبل تاریخ حضور داشته اند موجود است. <ref name="Britannica"> «Babylon.» Encyclopædia Britannica. ۲۰۰۸ </ref>
123456
پیدایش تمدن بابل در مقایسه با پیدایش تمدن در ناحیه [[میانرودان]] با تأخیر صورت پذیرفت. [[سومر]] اولین و قویترین [[دولت شهر]] میانرودان بود. پیدایش تمدنهای [[سومر]]ی و [[عیلام]] در خاک میانرودان و [[خوزستان]]، توجه سامیان ساکن صحرای عربستان را به خود جلب نمود و بتدریج به منطقه میانرودان کشاند.
== ورود اقوام سامی ==
افزایش تدریجی جمعیت اقوام سامی در ناحیه [[میانرودان]] و افزایش تدریجی نفوذ سیاسی آنها در ناحیه [[میانرودان]] به گونه‌ای بود که ۲۸۰۰ سال پ.م. سامیان اکثریت ساکنان بسیاری از شهرهای سومری را تشکیل داده و در مواردی حاکمیت این شهرها را در اختیار گرفتند.
یکی از این اقوام [[اکد]]ی‌ها بودند. [[اکد]] [[اقوام سامی|قومی سامی‌نژاد]] بود که در شمال خاک میانرودان و در حوالی بغداد کنونی، می‌زیست. این قوم در نزاع با [[سومریان]] پیروز شدند. ۲۵۰۰ پ.م. سلسله سومریان باستان از هم پاشید و [[اکد]]یان ۳۰۰ سال در قدرت باقی ماندند.
یکی دیگر از این اقوام [[اموری]]ها بودند. [[اموری]]ها قبایل بسیار بدوی [[سامی|سامی‌نژاد]] بودند که غرب [[فرات]] را از نیمه دوم هزاره سوم پ.م. اشغال کردند. آنها بابل را دو مرتبه (در انتهای هزاره‌های سوم (۲۱۲۲)پ.م. و آغاز هزاره‌های اول) پ.م. فتح کردند. [[حمورابی]] بعدها از میان همین قوم برخاست.
[[آشوری]]ها نیز [[اقوام سامی|قومی سامی‌نژاد]] بودند و زبان آنان با سایر زبان‌های سامی، مانندِ عربی و عبری هم‌ریشه است. [[آشور]] نام سرزمینی است که در بخش میانی رود [[دجله]] قرار داشته‌است. دولت آشور در آغاز تابع بابل بود و یکی از استان‌های کشور بابل بود. آشوری‌ها وقتی که متحد گردیدند از بابل جدا شدند. در سال ۱۸۰۰ پ.م. فرمانروایان اولیه آشوری شهرهای آشور، نینوا و اربیل را متحد کردند. تاریخ از سلسله‌های پادشاهی آشور بعد از سال ۱۴۲۰ پ.م. یاد می‌کند.
جانشین [[سومریان]] پادشاهی بابل و جانشین [[اکد]] امپراتوری [[آشور]] بود. نخستین سلسله پادشاهان بابل که از سال ۱۸۹۴ پیش از میلاد سر کار آمدند جانشین [[سومر]] شدند. کشور [[آشور]] که در میان سالهای ۱۸۰۰ و ۱۵۰۰ پیش از میلاد در شمال به قدرت رسید، جانشین [[اکد]] شد.
تاریخ بابل به چند دوره بخش می‌شود:
== [[بابل کهن]] ([[اموری]] ها) ==
[[پرونده:Hammurabi's Babylonia 1.svg|thumb|left|250px|فرمانروايی بابل در زمان به حکومت رسيدن [[حمورابی]] (سال ۱۷۵۰ پ. م.) و در زمان مرگ او (۱۷۹۲ پ. م.)]]
در سال ۱۹۰۰ پیش ازمیلاد [[عیلام]] [[میانرودان]] را به تصرف خود درآورد. موقعیت بابل کهن ۱۸۹۴ پ. م. توسط [[اموری]]ها تقویت شد. با درگیری طولانی سومری‌ها در جنوب و بابلی‌ها در شمال [[میانرودان]]، سرانجام اقتدار بابلی‌ها تحت سلطه [[حمورابی]] ۱۷۹۲-۱۷۵۰ پ.م. تثبیت شد.
شهر بابل در سلسله سوم [[اور]] مرکزی ایالتی بود. تقویت موقعیت این شهر البته پس از سقوط این سلسله و با روی کار آمدن سلسله [[اموری]] در سال ۱۸۹۴ پ.م. صورت پذیرفت. سمو آبوم یکی از پادشاهان اموریان بابل را مرکز سلطنتش (که در آن زمان از نظر جغرافیایی کوچک بود) قرار داد. با فتوحاتی که [[حمورابی]]، ششمین پادشاه سلسله اموری، انجام داد این شهر مبدل به مرکز حکومتی شد که بر تمامی میانرودان جنوبی و بخش هایی از [[آشور]] (شمال عراق امروزی) سلطه داشت. جدا از اهمیت سیاسی این شهر به عنوان مرکز حکومت اموریان، موقعیت جغرافیایی این شهر نیز برای تجارت و کارهای حکومتی مناسب بود. از طرف دیگر ثروت و قدر و منزلتی که این شهر کسب کرده بود آن را به هدف مناسبی برای حمله خارجی‌ها مبدل کرده بود.<ref name="Britannica"/>
[[پرونده:CodeOfHammurabi.jpg|thumb|right|120px|قوانین حمورابی حکاکی شده بر تخته سنگی]]
در زمان حمورابی شیوهٔ جدید مدیریت که تمرکز قدرت در مرکز و دربار بود به کار گرفته شد و قدرتی که در اختیار فرمانروایان ولایات بود به پادشاه تفویض شد و حکومت پادشاهی مدعی داشتن سرمنشاء الهی شد. اقتدار بابل در دنیای قدیم آنچنان بود که در دولت‌های بعدی دنیای قدیم اثرگذار شد. به ویژه قوانین حمورابی که لوح‌نوشته‌ٔ آن در [[شوش]] یافته شده. حمورابی را واضع اولین قانون نوشته می‌دانند. این مجموعه قوانین نوشته بر تخته سنگی یافت شده‌است که اصل آن در [[لوور]] است و رونوشت‌هایی از آن به موزه‌های ایران و عراق داده شده‌است. قوانین حمورابی مربوط به زراعت، آبیاری، کشتیرانی، خرید و فروش برده و مجازات‌ها، ارث و ازدواج است.
[[بابل کهن]] توسط [[هیتی‌ها]] در سال ۱۵۹۵/۱۵۳۱ تسخیر شد و پایان یافت. سپس حکومت سلسله [[کاسی‌ها]] بنیان نهاده شد.
== بابل میانه (۱۵۳۰ - ۶۲۶ پ. م.) ==
[[پرونده:Kassite Babylonia EN.svg|left|250px|thumb| بابل میانه در حکومت کاسی‌ها]]
;حکومت [[کاسی‌ها]]
سرانجام سپاه کاسی به ریاست گانداش برای فتح بابل حمله کرد و بابل فتح شد. در سال ۱۵۳۰ ق.م. سلسله [[کاسی‌ها]] به سلطنت [[سلسله حمورابی]] پایان دادند. حکومت کاسی‌ها بر بابل بیش از ۴۰۰ سال ادامه یافت. کاسیان موفق شدند بر ایلام نیز مسلط شوند و [[شوش]] را مدت‌ها اداره نمودند.[http://www.cappuccinomag.com/iranology/001140.shtml]
[[شوتروک ناخونته اول]]، پادشاه ایلامیان، در سال ۱۲۳۴ پ.م. کاسی‌ها را تحت سلطه خود درآورد.<ref name="Britannica"/> شوتروک ناخونته فرمان به غارت بابل داد و تمام گنجینه‌های آن شهر را به شوش منتقل کرد.{{fact}} البته کاسی‌ها موفق شدند بعدها مجدداً قدرت خود را باز یابند و تا سال سال ۱۱۵۸ پ.م. بر این منطقه حاکم باشند.<ref name="Britannica"/>
;حکومت [[ایلام]]ی ها
در سال ۱۱۵۸ پ.م. سپاه ایلام بابل را فتح کرد. هر چند حکومت ایلامی‌ها در خارج از بابل تشکیل شده بود، ولی پس از فتح بابل مرکز حکومت شان را به این شهر منتقل کردند.<ref name="Britannica"/>
;حکومت [[آشور]]ی‌ها از قرن ۷ - ۹ پ.م.
آشور در آغاز یکی از استان‌های کشور بابل بود. آشوری‌ها پس از اتحاد از بابل جدا شدند.<ref name="Britannica"/> تاریخ از سلسله‌های پادشاهی آشور (در آشور) بعد از سال ۱۴۲۰ پ.م. یاد می‌کند. [[تیگلت‌پیلسر سوم]] (از ۷۴۵-۷۲۷ پ. م.) به پادشاهی آشور و بابل رسید. آشور حدود 800 سال دوام کرد و سرانجام مغلوب دولت [[ماد]] شد.
== بابل نو ([[کلدانی]]) (۶۲۶ - ۵۳۸ پ. م.) ==
[[پرونده:Median Empire.jpg|thumb|left|250px|بابل نو (۶۰۰ پ.م.) و دولت ماد]]
ژنرال نبوپولاصر در سال ۶۲۶ پ. م. در بابل به قدرت رسید و این آغاز دوران بابل نو است. امپراتوری جدید بابل [[کلدانی]] می‌باشد. [[نبوپولاصر]] از ۶۲۶ تا ۶۰۵ ق.م. حکومت کرد، و دوباره شهر بابل به عنوان پایتخت امپراتوری بابل برگزیده شد و سلسله جدید فرمانروایان بابل را بنیاد نهاد. شهر بابل تحت فرمانروایی کلدانیان مجدداٌ عظمت خود را باز یافت. امپراتوری قدرتمند [[آشور]] در ۶۱۲ پ.م با هجوم متحد [[ماد]] و بابل سقوط کرد و قدرت از نینوا به بابل منتقل شد.
در سال ۵۹۷ پ.م. که [[بخت‌النصر]] امپراتور بابل سرزمین [[یهودیه]] را به تصرف درآورد، بسیاری از مردمان آن را که توان کاری داشتند به اسارت به بابل برد که در آن هنگام پایتخت [[کلدانی]] محسوب می‌شد. سرزمین [[یهودیه]] به صورت یکی از ایالات دور افتاده امپراتوری بابل درآمد.
سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست [[کوروش
▲'''بابل''' {{به اکدی|باب-[[ال (خدا)|ایلی]]|به معنی دروازهٔ خدا}} یکی از تمدنهای باستانی حوزهٔ [[میانرودان]] است. بابل در [[میانرودان]] در حوضهٔ رود [[فرات]] قرار داشت.
== گاهشمار تمدن بابل ==
سطر ۱۳ ⟵ ۶۵:
* در سال ۵۳۹ پیش از میلاد بابل ثروتمندترین شهر [[غرب آسیا]] توسط [[کوروش بزرگ|کوروش]] فتح می‌گردد. سقوطی که با مقاومت کم سپاه بابل در کرانه ساحلی رود [[دجله]] به وقوع پیوست.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref>
* در سال ۴۸۴ پیش از میلاد [[خشایارشا]] ضمن سرکوب شورش بابل، استحکامات دفاعی آنجا را نابود کرده و مجسمه خدای [[مردوخ]] را تخریب کرد.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref>
▲== تمدن بابل ==
▲سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست [[کوروش بزرگ]] در سال ۵۳۹ پیش از میلاد گشوده شد و پادشاه مغلوب ِآن ([[نبونعید]] یا نبونیدوس) به [[کرمان]] تبعید گردید. [[ساتراپ]] بابل بخشی از [[شاهنشاهی]] [[هخامنشی]] و ثروتمندترین ساتراپ گردید. کوروش به [[یهودیان]] امکان داد به سرزمین خویش باز گردند، شماری از آنان به سرزمین ایران کوچ کردند.
▲{{تمدنهای باستانی آسیای غربی}}
== جستارهای وابسته ==
▲* [[تاریخ تمدن بابل]]
* [[شاهان بابل]]▼
* [[بابل (دولت‌شهر)|شهر بابل]]
▲* [[شاهان بابل]]
* [[برج بابل]]
* [[نمرود]]
سطر ۳۶ ⟵ ۷۶:
* [[ابراهیم]]
==
{{پانویس}}
== منابع ==
* "Babylon." Encyclopædia Britannica from 2007
* تاریخ ماد. دیاکونوف. ترجمه کریم کشاورز، تهران: نشر امیرکبیر.
* مرتضی راوندی. تاریخ اجتماعی ایران. (جلد ۱) ۱۳۵۴
* [http://www.crystalinks.com/babylon.html وب‌گاه http://www.crystalinks.com/babylon.html]
{{ویکی‌انبار-رده|Babylonia}}
{{موضوعات قوم سامی}}
[[رده:تمدن بابل| ]]
▲[[رده:تمدن بابل]]
[[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در سده ۱۷ (پیش از میلاد)]]
[[رده:پادشاهی‌های پیشین آسیا]]
سطر ۵۷ ⟵ ۹۶:
[[رده:تاریخ غرب آسیا]]
[[رده:تاریخ کویت]]
[[رده:تمدنهای باستانی]]
[[رده:میانرودان]]
| |||