میخائیل گورباچف: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←دانستنی‌ها: اصلاح لینک |
|||
خط ۳:
| name = میخائیل گورباچُف
| birth_name = میخائیل سرگئیویچ گورباچُف
| nickname = گربی<ref>در غرب در زمان رهبری گورباچف به این علت که او از رهبران پیشین خودمانی‌تر بود به
| image = RIAN archive 359290 Mikhail Gorbachev.jpg
| caption = میخائیل گورباچف در سال ۱۹۸۶ میلادی
خط ۱۱:
| term_end1 = ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱
| predecessor1 = [[کنستانتین چرننکو]]
| successor1 =
| office2 =
| president2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| birth_date = {{تولد و سن|۱۹۳۱|۳|۲}}{{-}}۱۱ اسفند ۱۳۰۹
| birth_place = روستای [[پریولنویه]]، نزدیکی [[استاوروپول]]{{-}}لکهٔ
| death_date =
| death_place =
| nationality = {{پرچم|شوروی}}{{-}}{{پرچم|روسیه}}
| residence =
| alma_mater =
| party = [[حزب کمونیست اتحاد شوروی]]
| otherparty =
| spouse = [[رایسا گورباچف]]
| children = ایرینا میخائیلوونا ویرگانسکایا
| occupation =، سیاستمدار
| profession =
|cabinet =
| religion = [[بی‌خدایی|بی‌دین]]
|signature = Gorbachev_Signature.svg
|awards =
|website = [http://www.gorby.ru سایت بنیاد گرباچف]
|footnotes =
}}
خط ۵۴:
او به عنوان رهبر بلامنازع اتحاد شوروری شروع به اصلاحاتی در حزب کمونیست و اقتصاد دولتی نمود و در کنگرهٔ بیست و هفتم حزب کمونیست اتحاد شوروی در فوریه ۱۹۸۶ این اصلاحات را در سه عنوان روسی''[[گلاسنوست]]'' (گشایش)، ''[[پروستریکا]]'' (دوباره‌سازی)، و ''[[اسکورین]]'' (شتاب [توسعهٔ اقتصادی]) عرضه کرد.
=== دکترین سیناترا ===
کترین سیناترا نامی است که [[گنادی گراسیموف]]، سخنگوی وزارت خارجه [[شوروی]]، در سال ۱۹۸۹ به سیاست جدید گورباچف در رفتار با کشورهای کمونیست اروپای شرقی داد.
گراسیموف که به شوخ‌طبعی مشهور بود، در مصاحبه با برنامه تلویزیونی آمریکا به نام «صبح به خیر آمریکا» و در توضیح سخنرانی دو روز پیشتر ادوارد شواردنادزه وزیر خارجه شوروی گفت «اکنون دکترین ما دکترین فرانک سیناترا است. او آهنگی دارد که می‌گوید من کار را به شیوه خودم
== اصلاحات و مردم‌سالاری ==
گورباچف امید داشت که برنامه‌های اصلاحات اقتصادی او (پروستریکا) در داخل باعث افزایش سطح زندگی و بازده کارگران شود. اما بسیاری از اصلاحات او بسیار تندرو شمرده می‌شدند و با مخالفت‌هایی از درون حکومت شوروی مواجه شدند.
در ۱۹۸۵ گورباچف اعلام کرد که اقتصاد شوروی باید مجدداً از نو ساخته شود. در آن دوران معمولاً بیشتر از اصطلاح
اولین اصلاحات معروف او در سال ۱۹۸۵ با نام اصلاحات الکلی صورت گرفت. این اصلاحات در جهت مبارزه با رواج گستردهٔ الکلی‌ها در اتحاد شوروی انجام شدند. قیمت [[ودکا]]، [[شراب]] و [[آبجو]] افزایش یافت و فروششان محدود به شرایطی خاص شد. اگر کسی هنگام کار یا در اماکن عمومی مست بود، دستگیر می‌شد. مشروب‌خوری در قطارهای طولانی مسیر و اماکن عمومی ممنوع شد. بسیاری از معروف‌ترین شرکت‌های شراب‌سازی تعطیل شدند. صحنه‌های نوشیدن الکل در فیلم‌ها سانسور شدند. این اصلاحات بیش از آن‌که بر الکلیسم در کشور تأثیر بگذارند یک افتضاح اقتصادی به شمار می‌رفتند که با انتقال الکل به اقتصاد بازار سیاه به بودجهٔ دولتی ضربه زدند. (الکساندر یاکولف این ضربه را بیش از ۱۰۰ میلیارد روبل می‌داند). می‌توان گفت که اصلاحات الکلی یکی از اولین اقداماتی بود که سلسلهٔ زنجیرواری از حوادث را رقم زد که نهایتاً به فروپاشی اتحاد شوروی منجر شدند.
سطر ۶۹ ⟵ ۷۱:
معرفی سیاست [[گلاسنوست]] توسط گورباچف آزادی‌هایی به مردم اعطا کرد. برای مثال درجهٔ بیشتری از آزادی بیان. این تغییری ریشه‌ای به شمار می‌آمد به‌خصوص با توجه به اینکه کنترل مطبوعات و سرکوب انتقاد از دولت قبلاً بخش مهمی از نظام شوروی به حساب می‌آمد. بسیاری از محدودیت‌های نشریات برداشته شدند و هزاران نفر از زندانیان سیاسی آزاد شدند.
در ژانویه ۱۹۸۷ گورباچف به مردم‌سالارسازی (دموکراتیزاسیون) دست زد. یعنی اعمال ترکیب عناصر دموکراتیک مثل انتخاب‌های چند کاندیدایی در روند سیاسی شوروی. در ژوئن ۱۹۸۸ در کنگرهٔ نوزدهم حزب کمونیست اتحاد شوروی، گورباچف اصلاحات تندروانه‌تری معرفی کرد که کنترل حزب بر حکومت را کاهش می‌دادند. در دسامبر ۱۹۸۸ شورای عالی تأسیس
در مسائل بین‌المللی گورباچف بیشتر سعی در افزایش ارتباطات و تجارت با غرب را داشت. او با بسیاری از رهبران غربی همچون مارگارت تاچر، [[هلموت کهل]] صدر اعظم وقت آلمان غربی، و [[رونالد ریگان]] (رئیس جمهور وقت آمریکا) روابط حسنه‌ای برقرار کرد. معروف است که تاچر گفته:"من آقای گورباچف را دوست دارم-می‌توانیم با هم معامله کنیم". در ۱۱ اکتبر ۱۹۸۶ گورباچف و ریگان در [[ریکیاویک]]، پایتخت [[ایسلند]] دیدار کردند تا در مورد کاهش سلاح‌های هسته‌ای میان‌برد در [[اروپا]] مذاکره کنند. این نهایتاً به امضای معاهدهٔ نیروهای هسته‌ای میان‌برد (آی ان اف) در ۱۹۸۷ انجامید.
سطر ۸۴ ⟵ ۸۶:
نقطهٔ مقابل این اصلاح‌طلبان تندروهایی بودند که هنوز شدیداً در حزب کمونیست و ارتش قدرت داشتند. این تندروها با هرگونه روندی که امکان داشت به تجزیهٔ شوروی بینجامد مخالف بودند. با نزدیک شدن امکان امضای معاهدهٔ جدید تندروها شورش کردند.
نیروهای تندرو در کادر رهبری شوروری در ۱۹۹۱ [[کودتای اوت]] را سازمان دادند و تلاش کردند گورباچف را از قدرت عزل کنند و اجازه ندهند معاهدهٔ اتحاد جدید را امضا کند. در همین موقع گورباچف سه روز را (از ۱۹ اوت تا ۲۱ اوت) در حبس خانگی در یک ویلا در [[کریمه]] گذراند، و پس از آن آزاد شد و به قدرت برگشت. با این حال وی به محض بازگشت به قدرت متوجه شد که نه نهادهای قدرت اتحادیه و نه روسیه به فرمان‌های او عمل نمی‌کنند و در عوض یلتسین است که قدرت دارد. در ضمن گورباچف مجبور شد که بسیاری از اعضای دفتر سیاسی را اخراج کند و بسیاری از آنان را دستگیر کند.
هدف گورباچف این بود که حزب کمونیست اتحاد شوروی را متحد نگاه دارد اما آن‌را بیشتر به سوی سوسیال دموکراسی سوق دهد. اما تناقضات زیادی در این برنامه وجود داشت. او در عین حال از [[لنین]] تمجید می‌کرد، سیستم اجتماعی [[سوئد]] را ستایش می‌کرد و قصد داشت به زور نیروهای نظامی دولت‌های [[بالتیک]] را درون شوروی حفظ
بسیاری در غرب گورباچف را به‌خاطر پایان جنگ سرد ستایش می‌کنند اما معروف است که او در روسیه از محبوبیت کمی برخوردار است. علت این را اولاً نقش مهم او در [[فروپاشی شوروی]] و ثانیاً مصائب اقتصادی پس از آن می‌دانند. با این‌حال بعضاً نظرسنجی‌ها اعلام می‌کنند که اکثریت مردم روسیه از اهداف پروستریکای گورباچف و آزادی‌های حاصل از آن خشنود و راضی هستند.<ref>[http://www.rahetudeh.com/rahetude/Amuyi/khiyanatbesosiyalism/html/aghaz-sosialim.html]</ref>
== فعالیت‌های سیاسی پس از استعفا ==
گورباچف در ۱۹۹۲ [[بنیاد گورباچف]] را تأسیس کرد. او در ۱۹۹۳ صلیب سبز بین‌الملل یکی از سه حامی مالی
در ۱۹۹۶ گورباچف کاندید ریاست جمهوری [[روسیه]] شد اما شاید به علت عدم محبوبیت‌اش بخاطر فروپاشیدن اتحاد شوروی حدود یک درصد از آرا را کسب کرد.
در ۱۹۹۷ گورباچف در یک آگهی تبلیغاتی فروشگاه زنجیره‌ای غذایی [[پیتزا هات]] حاضر شد. او از این کار قصد کسب درآمد برای
در ۲۵ نوامبر ۲۰۰۱ گورباچف [[حزب سوسیال دموکرات روسیه]] را بنیان گذشت. این حزب اتحادی از چندین حزب سوسیال دموکرات در روسیه است. او در می ۲۰۰۴ پس از اختلاف با رئیس حزب در مورد موضع حزب در انتخابات دسامبر ۲۰۰۳ از سمت رهبری آن استعفا داد.
سطر ۱۰۳ ⟵ ۱۰۵:
در سپتامبر ۲۰۰۴ و پس از حملات تروریستی [[چچن]] در [[روسیه]]، رئیس جمهور وقت این کشور [[ولادیمیر پوتین]] طرحی برای جایگزینی انتخابات فرمانداران محلی با سیستمی که در آن فرمانداران مستقیماً توسط رئیس جمهور معرفی می‌شدند و توسط مجالس منطقه‌ای رأی اعتماد می‌گرفتند ارائه کرد. گورباچف، در کنار کسانی چون یلتسین، این عمل را دوری از دمکراسی خواندند و از آن انتقاد کردند.
در سال ۲۰۰۵ گورباچف بخاطر نقشش در اتحاد مجدد آلمان‌ها جایزهٔ
در بیستمین سال فروپاشی [[دیوار برلین]] وی از جانب دولت آلمان دعوت شد تا دومینوهای ساخته شده را حرکت دهد و آنها را بیندازد.
در سال ۲۰۱۴ از اقدام روسیه برای الحاق شبه جزیره [[کریمه]] به روسیه حمایت کرد و در همان سال پنج نماینده مجلس روسیه خواستار محاکمه وی به‌علت نقش او در فروپاشی اتحاد شوروی (به رغم همه پرسی صورت گرفته مبنی بر اتحاد) شدند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2014/04/140410_an_russia_gorbachev_soviet.shtml بی‌بی‌سی - فارسی 10 آوریل 2014 ]</ref> وی در آیینی که بیست و پنجمین سال سقوط [[دیوار برلین]] در نزدیکی [[دروازه براندنبورگ]] این شهر برگزار شد، از ناتوانی قدرت‌های جهانی پس از پایان جنگ سرد در حل تنش‌های بین‌المللی از جمله در [[یوگسلاوی]] سابق، [[خاورمیانه]] و بتازگی [[انقلاب اکراین (۲۰۱۴)|بحران اوکراین]] انتقاد کرد و گفت: "خونریزی در اروپا و خاورمیانه که پس‌زمینه آن ناکامی
او در حال حاضر ساکن [[مسکو]] پایتخت [[روسیه]] است.
سطر ۱۱۴ ⟵ ۱۱۶:
* در غرب در زمان رهبری گورباچف به این علت که او از رهبران پیشین خودمانی تر بود به "گربی" معروف شده بود.
* در ۱۹۸۷ گورباچف اعلام کرد که سیاست‌های [[گلاسنوست]] و [[پروستریکا]] تا حدود زیادی وامدار سیاست "سوسیالیسم با چهرهٔ انسانی" [[الکساندر دوبچک]] هستند. وقتی از او در مورد تفاوت اقدامات او و [[بهار پراگ]] پرسیده شد، گورباچف پاسخ داد:"نوزده سال"
* در ۱۹۸۹ در هنگام ت[[تیان آن من|ظاهرات تیان آن من]] و پیش از اعلام [[حکومت نظامی]] در [[پکن]]، گورباچف بازدیدی رسمی از چین به عمل آورد. در این سفر وقتی از او در مورد [[دیوار بزرگ چین]] پرسیدند او گفت:"اثر بسیار زیبایی
* در فهرست [[مایکل ه. هارت]] از [[صد (کتاب)|تأثیرگذارترین چهره‌های تاریخ]] گورباچف مکان نود و پنج‌ام را کسب کرد.
* گورباچف مشهورترین فردی از دوران معاصر است که "[[خال لکه‌شرابی]]" بر بدن او قابل دیدن دارد. این نشان قرمزرنگ که بر روی سر طاس او دیده می‌شود منبع بسیاری از طنزها و شوخی‌ها بین منتقدان و کاریکاتوریست‌ها و نقاشان بوده است.
| |||