سپندارمذ (امشاسپند): تفاوت میان نسخه‌ها

'''سپنته آرمیتی''' یکی از [[ایزدبانو]]ان و [[امشاسپندان]] زرتشتی است که در [[زبان اوستایی]]٬، '''سپنته آرمیتی''' یا '''سپنت اَرمَیتی''' یا '''سپند آرامئیتی''' خوانده می‌شود، در [[فارسی میانه|زبان پهلوی]] بدان '''سپندارمذ''' یا '''سپندارمت''' گویند و در [[فارسی]]، '''[[سپندارمد]]''' نیز خوانده شده‌است.

امشاسپند سپندارمذ، نگهبان و ایزدبانوی زمین سرسبز و نشانی از باروری و زایش است.

در فرهنگ پهلوی [[سپندرمت]] یا همان سپندارمذ، نام یکی از امشاسپندان و در عین حال نام پنجمین روز ماه و دوازدهمین ماه سال معرفی شده‌است.<ref> اساطیر ملل آسیایی، جلد اول (اساطیر پارسی و چینی)، اثر: جی. مناسک و م. سویمی، چاپ اول، صفحه: ۵۷</ref> وی را همان [[الهه]] بسیار قدیمی [[اسفند]] دانسته‌اند و گفته‌اند که او را دو امشاسپند دیگر یعنی [[هورواتات]] ([[خرداد]]) و [[امرتات]] ([[امرداد]]) همراهی می‌کنند و این سه گروهی از امشاسپندان را می‌سازند که قرینهٔ سه امشاسپند نخستین، یعنی [[وهمن]] ([[وهومن]] یا همان [[بهمن]])، [[اشه وهیشته]] ([[اردیبهشت]]) و [[خشتره وییریه]] ([[شهریور]]) محسوب می‌شوند.<ref> اساطیر ملل آسیایی، جلد اول (اساطیر پارسی و چینی)، اثر: جی. مناسک و م. سویمی، چاپ اول، صفحه: ۹ </ref>

[[سپند آرامئیتی]] یا همان [[اسفند]] به معنی بی نقصی و سلامت کامل است. وی محافظ و پاسدار زمین و در عین حال مظهر تمکین، تقوا و عبادت می‌باشد.<ref> اساطیر ملل آسیایی، جلد اول (اساطیر پارسی و چینی)، اثر: جی. مناسک و م. سویمی، چاپ اول، صفحه: ۹ </ref>

== واژه‌شناسی ==

این واژه که در [[اوستایی]] «سْپِنْتَه آرمَئیتی»(Spenta-Ârmaiti) می‌باشد و نام چهارمین [[امشاسپند]] است، از دو بخش «[[سپنته]]»(Spenta) یا «[[سپند]]» به مانک پاک و مقدس و «[[آرمئیتی]]»(Ârmaiti) به مانک

فروتنی و بردباری تشکیل شده است و مانک این دو با هم فروتنیفروتنیِ ِپاکپاک و مقدس است. این واژه در [[پهلوی]] «سپندارمت»(SpandÂrmat) و در [[فارسی]] «سپندارمذ» و «اسفندارمذ» و «اسفند» شده است.

به لحاظ لغوی، در این تعبیر کلمهٔ ''اَرمَیتی'' به معنای اخلاص و فروتنی و فداکاری و بردباری مقدس می‌باشد که در [[ویده‌ها]] نیز به همین نام و در همین معانی به کار برده شده‌است. این تعبیر در [[ریگ وده]] به معنی [[زمین]] و در [[پهلوی]] به معنای فرزانه کامل آمده‌است. امّا ''سپنت''، صفت ارمیتی می‌باشد که بعدها بدان افزوده شده‌است.<ref> شناخت اساطیر ایران، اثر: جان راسل هینلز، چاپ دوم، صفحهٔ: ۱۳۵ </ref>

سپندرمذ در جهان معنوی نمودار محبت و بردباری و تواضع [[اهورامزدا]] است و در جهان مادی فرشته‌ای است که موکّل زمین است. اَرمیتی همواره زمین را خرّم و آباد و بارور می‌سازد و هر کسی که در زمین به کشت و زرع بپردازد و مزرعه‌ای را آباد کند، خشنودی او را فراهم ساخته‌است.<ref> شناخت اساطیر ایران، اثر: جان راسل هینلز، چاپ دوم، صفحهٔ: ۱۳۵ </ref>

روز پنجم هر [[ماه]] و ماه دوازدهم هر [[سال]] '''سپندارمذ''' یا '''اسپندارمد''' (= [[اسفند]]) نام دارد.