قطب شمال: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳:
[[پرونده:Arctic Ocean.png|275px|بندانگشتی|چپ|محل دقیق قطب شمال در نقشه کره زمین.]]
[[پرونده:Noaa3-2006-0602-1206.jpg|بندانگشتی|275px|نگاره‌ای از چشم‌انداز قطب شمال.]]
'''قطب شمال''' به انتهای شمالی [[محور زمین|محوری]] گفته می‌شود که [[کره زمین]] به دور آن می‌چرخد و در [[اقیانوس منجمد شمالی]] واقع شده‌است. این نقطه در فاصله ۷۲۵ کیلومتری شمال جزیره بزرگ [[گرینلند]] قرار دارد.
 
قطب شمال جغرافیایی با [[قطب مغناطیسی شمال|قطب شمال مغناطیسی]] متفاوت است.
 
محل جغرافیایی قطب شمال با محل مغناطیسی آن متفاوت است. '''قطب شمال جغرافیایی''' در نقطه‌ای قرار دارد که عمق اقیانوس در آن به ۴۰۸۰ متر می‌رسد و با توده‌های عظیم شناور یخی پوشیده شده‌است،شده‌است. در این ناحیه شبانه‌روز در شش ماه از سال، کاملاً روشن و آفتابی و در شش ماه دیگر کاملاً تاریک است.
 
کاوشگر آمریکاییآمریکایی، [[رابرت پیری]] (Robert E. Peary) در آوریل سال ۱۹۰۹ مدعی شد که با سورتمه و به کمک سگ‌های خود که آنرا می‌کشیدند، موفق به رسیدن به قطب شمال شده‌است. سیاح آمریکایی دیگری به نام [[ریچارد برد]] (Richard E. Byrd) ادعا نمود که در نهم ماه مه ۱۹۲۶ با هواپیما به آنجا دست یازیده‌است. هر دوی این ادعاها بعدها مورد تردید قرار گرفت. سه روز پس از اقدام ریچارد برد، در ۱۲ مه، محل دقیق قطب شمال توسط یک تیم بین‌المللی شامل [[روئال آمونسن]]، [[لینکلن السورت]] و [[آمبرتو نوبیل]] بوسیله هواپیما،هواپیما فتح شد. نخستین کشتی‌هایی که موفق شدند به قطب شمال برسند،برسند زیردریایی‌های اتمی آمریکا (در سالهای ۱۹۵۸ و ۵۹۱۹۵۹) بودند. یخ‌شکن [[یخ‌شکن آرکتیکا|آرکتیکای]] شوروی در سال ۱۹۷۷ نخستین [[کشتی سطحی]] بود که به این محل رسید.
 
== منابع طبیعی ==
در سال ۲۰۰۸، [[سازمان زمین‌شناسی آمریکا]] تخمین زد که تا ۲۲ درصد منابع کشف نشده و قابل استخراج جهان در شمال مدار شمالگان (یکی از عروض جغرافیایی کره زمین در نزدیکی قطب) قرار دارد اما بعید است که خود ناحیه قطب شمال حاوی [[نفت خام]] یا [[گاز طبیعی]] زیادی در زیر آب باشد.<ref name="A">[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2014/12/141215_u04_denmark_northpole| دانمارک مدعی مالکیت دریای اطراف قطب شمال شد] بی بی سی فارسی، ۲۴ اذر ۱۳۹۳</ref>
 
== ادعاهای مالکیت ==
[[کانادا]] و [[روسیه]] قبلا حاکمیت ملی خود بر ناحیه نفت خیز قطب شمال را اعلام کرده بودند. در سال ۲۰۱۴ [[دانمارک]] ادعایی را در بر ناحیه ای به وسعت ۸۹۵ هزار کیلومتر مربع ورای مرزهای دریایی [[گرینلند]] [[سازمان ملل متحد]] طرح کرده است که براساس آن استدلال می کند دریای اطراف قطب شمال به [[فلات قاره گرینلند]] وصل است که یک ناحیه خودمختار متعلق به دانمارک است. تیغه ۱۸۰۰ کیلومتری به نام [[تیغه لومونوسف]] که در اصل یک [[رشته‌کوه]] است و قطب شمال را دو قسمت می کند در کانون این اختلاف قرار دارد. یک زیردریایی روسیه در سال ۲۰۰۷ یک پرچم تیتانیومی ضدزنگ را در بستر آب های قطب شمال بر زمین نشاند که واکنش خشم آلود کانادا را به دنبال داشت.<ref name="A"></ref>
 
== حل اختلافات ==
کشورهای حاشیه قطب شمال با حل این اختلاف از طریق حکمیت یک هیات سازمان ملل موافقت کرده اند. دانمارک در کنار روسیه، [[نروژ]]، کانادا و [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] در سال ۲۰۰۸ توافق کرده اند که این اختلاف سرزمینی باید از طریق کنوانسیون قوانین دریاهای سازمان ملل حل شود. هر کشور پس از تصویب این کنوانسیون ده سال وقت دارد ادعایی را برای تعمیم [[فلات قاره]] اش ورای ۲۰۰ [[مایل دریایی]] از مرزهایش تسلیم کند که کانادا سال ۲۰۱۳ این کار را کرده بود.<ref name="A"></ref>
 
محل جغرافیایی قطب شمال با محل مغناطیسی آن متفاوت است. قطب شمال جغرافیایی در نقطه‌ای قرار دارد که عمق اقیانوس در آن به ۴۰۸۰ متر می‌رسد و با توده‌های عظیم شناور یخی پوشیده شده‌است، در این ناحیه شبانه‌روز در شش ماه از سال، کاملاً روشن و آفتابی و در شش ماه دیگر کاملاً تاریک است.
 
کاوشگر آمریکایی [[رابرت پیری]] (Robert E. Peary) در آوریل سال ۱۹۰۹ مدعی شد که با سورتمه و به کمک سگ‌های خود که آنرا می‌کشیدند، موفق به رسیدن به قطب شمال شده‌است. سیاح آمریکایی دیگری به نام [[ریچارد برد]] (Richard E. Byrd) ادعا نمود که در نهم ماه مه ۱۹۲۶ با هواپیما به آنجا دست یازیده‌است. هر دوی این ادعاها بعدها مورد تردید قرار گرفت. سه روز پس از اقدام ریچارد برد، در ۱۲ مه، محل دقیق قطب شمال توسط یک تیم بین‌المللی شامل [[روئال آمونسن]]، [[لینکلن السورت]] و [[آمبرتو نوبیل]] بوسیله هواپیما، فتح شد. نخستین کشتی‌هایی که موفق شدند به قطب شمال برسند، زیردریایی‌های اتمی آمریکا (در سالهای ۱۹۵۸ و ۵۹) بودند. یخ‌شکن [[آرکتیکا|آرکتیکای]] شوروی در سال ۱۹۷۷ نخستین [[کشتی سطحی]] بود که به این محل رسید.
 
== منابع ==