استفراغ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
خط ۱:
{{بهبود منبع|تاریخ=آوریل ۲۰۱۴}}
[[پرونده:49-aspetti di vita quotidiana, vomito,Taccuino Sanitatis, Ca.jpg|بندانگشتی|300px|نگاره‌ای از سدهٔ چهاردهم میلادی در مورد استفراغ، از کتاب لاتین Tacuinum Sanitatis که بر پایهٔ کتاب ''تقوین‌الصحه'' نوشته شده‌است.]]
'''استفراغ''' یا '''هَراش''' {{نشانه|۱}} خروج با فشار محتویات درون [[معده]] جانداران از راه دهان و گاه از راه بینی به بیرون است. این محتویات می‌تواند غذای خورده شده و یا دیگر مواد درون دستگاه گوارش مانند [[صفرا|زردآب]](صفرا) باشد. هراش یا استفراغ ممکن است به دلیل نوع ماده بلعیده شده (مثلاً غذای فاسد) و یا واکنش مغز به علت وجود [تومور][حاملگی][استرس هایاسترس‌های عصبی] و غیره باشد. به حالتی که پیش از استفراغ (هراش) در بیمار ایجاد می‌شود تهوع (بالا آوردن) می‌گویند. اگر هراش (استفراغ) ادامه داشته باشد٬باشد، برای جلوگیری از پیامدهایی همچون [[دهیدراسیون]](ازدست دادن آب بدن) باید درمان گردد.
 
استفراغ با ''قی کردن'' (برگشت غذا) که غذای هضم شده از راه [[مری]] به دهان برمی‌گردد اما بدون فشار است و منجر به جهیدن به بیرون نمی‌شود تفاوت دارد.
تهوع و استفراغ یک واکنش محافظتی در پاسخ به علل متعددی هستند این علل شامل طیف وسیعی ازاختلالات، مانند شرایط کاملاً خوش‌خیم تا شرایط اورژانسی است. تهوع و استفراغ هر کدام می‌تواننند به طور مستقل رخ دهند اما معمولاً با یکدیگر مرتبطند.
معمولاً تهوع منجر به ایجاد استفراغ می‌شود . تهوع با رنگ‌پریدگی، تعریق، و احساس گرگرفتگی همراه است.
استفراغ تخلیه یتخلیهٔ همراه با فشار محتویات معده از دهان است. اوغ زدن انقباضات مکرر [[عضلات دیافراگم]] و دیواره‌یدیوارهٔ شکم است که اغلب منجر به استفراغ می‌شود یا با استفراغ همراه است
 
== مکانیسم ایجاد ==
تهوع واستفراغ به وسیله [[تحریک وابران]] از مرکز استفراغ در مغز به عضلات شکم و سینه ایجاد می‌شود.[[نوروترانسمیتر|نوروترانسمیترهایی]] که اغلب با تهوع و استفراغ همراه‌ان شامل [[استیل‌کولین]]، [[هیستامین]]، [[سروتونین]] و [[دوپامین]] است.
 
== درمان ==
بسیاری از اپیزودهای تهوع و استفراغ، بصورت حاد و خودمحدودشونده است و تشخیص بیماری براحتی بر پایه تظاهر بالینی بیمار گذاشته می‌شود. تهوع مزمن واستفراغ برای بیشتراز یک ماه برای پزشکان یک چالش تشخیصی ودرمانی است.
 
بسیاری از موارد تهوع واستفراغ نیازی به درمان ندارند و فقط باید رژیم غذایی تغییر کند و وضعیت مایعات بدن باید کنترل شود.
براساس شدت علایم داروهای ضد استفراغ به طریق مختلف (خوراکی، تزریقی، مقعدی) تجویز می‌شود.
 
داروهای رایج جهت تهوع واستفراغ شامل
آنتی‌کولینرژیک‌ها: اسکوپولامین {{به انگلیسی| scopolamine}}
آنتی‌هیستامین‌ها: [[دیفن‌هیدرامین]] و [[دیمن هیدرینات]] {{به انگلیسی|Diphenhydramine}}
بنزامیدها: [[متوکلوپرآمید]] {{به انگلیسی |Metoclopramide}}
بنزودیازپین‌ها: لورازپام {{به انگلیسی|Lorazepam}}
بوتیروفنون‌ها: [[هالوپریدول]] {{به انگلیسی| Haloperidol}}
کورتیکواستروییدها: دگزامتازون {{به انگلیسی|Dexamethasone}}
فنوتیازین‌ها: [[کلروپرومازین]]{{به انگلیسی|Chlorpromazine}}
آنتاگونیست‌های گیرنده سروتونین :شامل [[اندانسترون]] {{به انگلیسی |Ondansetron}}گرانیسترون {{به انگلیسی
|Granisetron}}، ،دولاستروندولاسترون {{به انگلیسی| Dolasetron}}
 
اندانسترون،گرانیستروناندانسترون، گرانیسترون و دولاسترون جهت جلوگیری از تهوع واستفراغ متعاقب شیمی‌درمانی و رادیوتراپی استفاده می‌شوند. این داروها همچنین در تهوع و استفراغ بعداز عمل، نیز موثرند. اما داروهای ارزانتر مانند [[دگزامتازون]] و [[دروپریدول]] نیز اثر مشابهی دارند.
 
آنتاگونیست‌های دوپامین: شامل فنوتیازین‌ها،بوتیروفنون‌هافنوتیازین‌ها، بوتیروفنون‌ها و بنزامیدها از طریق بلوک رسپتورهای دوپامینی عمل می‌کنند.
فنوتیازین‌ها اغلب برای تهوع و استفراغ شدید موثرمؤثر نیستند و عوارض جانبی بالایی نظیر خواب آلودگی، افت فشارخون و [[عوارض اکستراپیرامیدال]] {{به انگلیسی| extrapyramidal}}دارد.
 
متوکلوپرامید: برای تهوع واستفراغ شدید موثرتر ولی عوارض جانبی بالا یی دارد
آنتی‌هیستامین‌ها و آنتی‌کولینرژیک‌ها در جلوگیری از تهوع واستفراغ مرتبط با اختلالات گوش داخلی، بیماری حرکت، سرگیجه ومیگرن موثرند گاهی این داروها منجر به گیجی در فرد می‌شوند
بنزودیازپین‌ها این داروها در استفراغ ناشی از [[بیماری‌های روانی]] و عصبی موثرند.
 
== علل استفراغ ==
استفراغ دو علت دارد یکی مرکزی و دیگری رفلکسی
;از علل مرکزی:
* داروهای کموتراپی و نارکوتیک هانارکوتیک‌ها
*عفونت هایعفونت‌های حاد خصوصاً در بچه هابچه‌ها
* علل متابولیک:حاملگی (اول صبح هاصبح‌ها)، اورمی،DKA، ،اورمی،DKA،هایپرکلسمیهایپرکلسمی
;از علل رفلکسی:
* التهاب و تحریک GI
** آپاندیسیت
** کوله سیستیت
** پانکراتیت
** گاستریت حاد یا پریتونئت هاپریتونئت‌ها
**گاستروانتریت هایگاستروانتریت‌های ویروسی یا باکتریایی
* مواد استفراغ آور مثل [[ایپکاک]]
* زخم گوارشی (بلافاصله بعد از خورئن غذا)
;انسداد:
* انسداد روده یرودهٔ کوچک یا بزرگ (در شرح حال بیمار استفراغ با بوی مدفوع دارد)
* تنگی پیلور یا [[آشالازی]] و..(استفراغ چند ساعت بعد غذا و حاوی تکه هایتکه‌های هضم نشده)
;علل عصبی-مرکزی:
* افزایش فشار داخل مغزICP
* لابیرنتینیت گوش داخلی
* آسیب سر
* میگرن
* بیماری حرکت
;علل سایکوژنیک:
* تصاویر و بوهای زننده
* آنورکسی و بولیمی
;سایر علل:
* MI
* درد شدید مثل تورشن بیضه هابیضه‌ها
*بدخیمی هایبدخیمی‌های وسیع
{{-}}
 
== جستارهای وابسته ==
* [[ناحیه‌یناحیهٔ پوسترما]]
 
== منابع ==
{{پانویس}}
ویکی‌پدیا انگلیسی: [//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Vomiting&oldid=463850221 Vomiting] بازبینی ۳ دسامبر ۲۰۱۱
* {{یادکرد
|کتاب=هاریسون ۲۰۰۸
|نویسنده =
|ترجمه=دکتر ناصر ابراهیمی دریانی
|ناشر =انشارات اندیشه رفیع