پزشکی فیزیکی و توانبخشی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
به نسخهٔ 13483599 ویرایش Maadikhah واگردانده شد: خنثی‌سازی چند ویرایش. (توینکل)
خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}{{لحن نامناسب}}
'''طب فیزیکی و توانبخشی''' یک رشتهٔ پزشکی تخصصی بالینی است که به بررسی، پیشگیری و درمان معلولیت‌ها و ناتوانی‌های فیزیکی می‌پردازد. استفاده از وسایل و مواد فیزیکی در درمان بیماریها ریشه در تاریخ بشر دارد اما توجه روزافزون به این نوع درمان و گسترش اطلاعات علمی در این زمینه باعث شد از سال ۱۹۴۷ بورد تخصصی رشته طب فیزیکی و توانبخشی در آمریکا تصویب شود. در حال حاضر طب فیزیکی و توانبخشی شامل سه بخش طب توانبخشی، طب فیزیکی و الکترودیاگنوز است. این رشته بصورت مختصر «فیزیاتری» Physiatry و متخصصین این رشته «فیزیاتریست» Physiatrist نام دارند که از لغت یونانی physikos به معنای «فیزیک» و iatreia به معنای «هنر درمان» گرفته شده‌است. فیزیاتریست از درمانهای غیر داروئی در کنار سایر درمانهای متداول در درمان بیماریها استفاده می‌کند و علاوه بر درمان بیماری در جهت رسیدن به حداکثر عملکرد بیمار و بهبود کیفیت زندگی تلاش می‌نماید.
 
طب فیزیکی یا استفاده از روشهای فیزیکی شامل گرما، سرما، آب درمانی، ماساژ، مانیپولاسیون و جریانهای الکتریکی از گذشته دور مورد استفاده بشر بوده و در نوشته‌های بقراط در ۴۰۰ سال قبل از میلاد به آنها اشاره شده‌است. طب توانبخشی به معنی حفظ حداکثر عملکرد جسمی، روحی و اجتماعی فرد است.
 
سال ۱۹۲۰ پزشکانی که فیزیوتراپی نیز بکار می‌بردند انجمن جداگانه‌ای تشکیل دادند و سپس با تلاش این افراد انجمن طب فیزیکی تشکیل شد. در حال حاضر ۱۰۰۰۰ متخصص طب فیزیکی در جهان فعالیت می‌کنند و در ایران حدود ۲۰۰ متخصص طب فیزیکی و در ترکیه ۳۰۰ نفر متخصص طب فیزیکی وجود دارد که سطح بالی از خدمات توانبخشی را به بیماران ارائه می‌نمایند. در ایران متأسفانه هنوز بیمارستاان توانبخشی وجود ندارد. بیمارستانهای توانبخشی در آمریکا زیر نظر جراحان اداره می‌شوند.
 
در طی جنگ جهانی اول به درمانهای فیزیکی در درمان بیماریها توجه شد و پزشکان برای بهبود عملکرد بیماران به این درمانها روی آوردند. در سال ۱۹۲۰ پزشکانی که فیزیوتراپی نیز بکار می‌بردند انجمن جداگانه‌ای تشکیل دادند و سپس با تلاش این افراد انجمن طب فیزیکی تشکیل شد. در حال حاضر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی آمریکا، انجمن فیزیاتریستهای آکادمیک و بورد طب فیزیکی و توانبخشی آمریکا وارث هفتادسال تلاش متخصصین این رشته‌اند. آموزش رسمی طب فیزیکی در سال ۱۹۲۶ توسط دکتر کولتر Dr. John Stanley Coulter در دانشگاه Northwestern آغاز شد. دکتر کولتر برای دو دهه پیشگام آموزش طب فیزیکی و توانبخشی بود. دوره‌های اولیه برای پزشکان در حال طبابت برگزار می‌شد که ابتدا سه تا شش ماه بود و سپس به یکسال رسید. دهه ۱۹۳۰ شاهد توسعه بیشتر طب فیزیکی بود و دکتر فرانک کروزن در سال ۱۹۳۶ دوره تخصصی سه ساله این رشته را در مایو کلینیک بنیاد نهاد. در ۱۹۳۸ دکتر کولتر و کروزن آکادمی طب فیزیکی را بنیاد نهادند. دکتر کروزن نام «فیزیاتریست» را بر روی متخصصین این رشته نهاد و اولین کتاب طب فیزیکی را در سال ۱۹۴۱ نوشت. دکتر کروزن بعنوان پدر طب فیزیکی معرفی می‌شود.
 
تا جنگ جهانی دوم جامعه توجه زیادی به مشائل افراد معلول نداشت. در این سالها تعداد زیاد معلولین ناشی از جنگ و همچنین اپیدمی فلج اطفال که باعث هراس عمومی شد توجه به طب توانبخشی را به خود جلب نمود. توانبخشی رئیس جمهور آمریکا، روزولت، و اثرات آن در بازگشت به کار توجه به این مسئله را بیشتر نمود. ۵۸۰۰۰ بیمار مبتلا به فلج اطفال باعث احساس نیاز شدید به فیزیاتریستها شد تا با احاطه بر مسائل درمانی در کنار توانبخشی و توجه به عملکرد فرد، به درمان همه‌جانبه این بیماران بپردازند و به بازگشت این افراد به عنوان عضو مؤثرموثر جامعه کمک نمایند.
 
از سوی دیگر پزشک متخصص داخلی بنام دکتر راسک Howard A. Rusk, MD به ناتوانی سربازان بدنبال بستری طولانی مدت در طی جنگ جهانی دوم توجه نمود. بسیاری از سربازان پس از دوران [[نقاهت]] قادر به بازگشت به خدمت نبودند. او به سختی موافقت مسئولین برای ارائه یک برنامه توانبخشی را به گروهی از بیماران در دوره [[نقاهت]] ارائه کرد و نتایج را با گروهی که دوره [[نقاهت]] خود را بدون توانبخشی می‌گذراندند مقایسه نمود. نتایج بقدری خوب بود که در مدت کوتاهی ارتش تمام مراکز خود را به مراکز طب توانبخشی مجهز نمود. همچنین این روش را به مراکز درمانی جامعه معرفی کرد. بعد از جنگ دکتر راسک محل کار خود در میسوری را ترک کرد و برای سی سال در نیویورک به کار مشغول شد و انستیتو طب توانبخشی در نیویورک را بنیاد نهاد. با جذب بودجه برای توسعه طب توانبخشی در سرتاسر دنیا، توانست صدها متخصص طب توانبخشی را در کشورهای مختلف دنیا تربیت نماید. دکتر راسک توانبخشی تهاجمی را معرفی نمود که در حال حاضر به طور وسیعی بکار می‌رود. او بر این نکته تکیه داشت که بیماران نباید در دوره [[نقاهت]] غیر فعال بمانند. دکتر راسک بعنوان پدر طب توانبخشی معرفی می‌گردد.
 
پس از جنگ جهانی دوم سازمان سربازان سابق The Veterans Administration با توجه به تجارب فراوان خود در برخورد با سربازان دچار معلولیت دوره نوین طب فیزیکی و توانبخشی را بنیاد نهاد و درحال حاضر این رشته در تمام ۱۷۱ مرکز آن تدریس می‌شود. در سال ۱۹۴۷ بورد تخصصی طب فیزیکی تصویب شد و دوسال بعد با نظر دکتر راسک، طب توانبخشی نیز به آن افزوده شد. در ۱۹۵۰ خانم سواتزر که برای بهبود کیفیت زندگی افراد دچار ناتوانی و معلولیت فعالیت می‌نمود تحت تأثیرتاثیر نتایج توانبخشی بیماران تحت نظر متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی قرار گرفت و تلاشهای او باعث جذب بودجه فراوانی جهت آموزش متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی شد و مراکز متعدد تحقیقات توانبخشی در آمریکا گشایش یافت. در دهه ۱۹۵۰ الکترومیوگرافی نیز در کنار طب فیزیکی و توانبخشی قرار گرفت تا به تشخیص بیماریهای نروماسکولار که عمده کار فیزیاتری را تشکیل می‌دهد کمک نماید. از نظر درمانی با آشنا شدن جامعه با طب فیزیکی و توانبخشی مراکز متعددی در سرتاسر آمریکا شروع به کار نمود و از دهه ۱۹۶۰ تحقیقات طب توانبخشی در مرکز توجه قرار گرفت و با گسترش دانش بتدریج فلوشیپهای متعددی دراین رشته تشکیل شد که شامل طب ورزش، آسیب مغزی، توانبخشی قلبی، بیماریهای نوروماسکولار، نوروفیزیولوژی بالینی، الکترومیوگرافی، آسیب نخاع، سکته مغزی، تحقیقات توانبخشی، توانبخشی بیماریهای اعصاب، طب درد، طب توانبخشی اطفال، درمانهای تهاجمی و ستون فقرات است. تاکنون رشته‌های فوق تخصصی طب آسیب نخاع(۱۹۹۵)، درمان درد(۱۹۹۸)، طب توانبخشی اطفال(۱۹۹۹) مورد تأئیدتائید قرار گرفته‌اند.
 
با افزایش سن جامعه و درمان بیماران مزمن در کنار کنترل بیماریهای عفونی توجه به طب فیزیکی و توانبخشی به طور روزافزونی در حال گسترش است تا در کنار درمان بیماری به کیفیت زندگی نیز توجه کافی شود.
 
== تاریخ طب فیزیکی و توانبخشی در ایران<ref>http://www.doctop.ir/txt/معرفی-رشته-تخصصی-طب-فیزیکی-و-توانبخشی/</ref> ==
در ایران با تغییر رویکرد سیستم بهداشتی کشور در سالهای ۱۳۴۰ شمسی دولت وقت تصمیم به احیای خط توانبخشی گرفت و در این راستا تعدادی کمی بصورت آزاد و تعداد بیشتری بصورت بورسیه از سوی نیروهای نظامی برای تحصیل رشته طب فیزیکی به کشورهای اروپایی اعزام شدند.
 
گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران''':
در ایران با تغییر رویکرد سیستم بهداشتی کشور در سالهای ۱۳۴۰ شمسی دولت وقت تصمیم به احیای خط توانبخشی گرفت و در این راستا تعدادی کمی بصورت آزاد و تعداد بیشتری بصورت بورسیه از سوی نیروهای نظامی برای تحصیل رشته طب فیزیکی به کشورهای اروپایی اعزام شدند.
 
دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای قدیمی‌ترینقدیمی ترین مراکز طب فیزیکی و توانبخشی کشور در بیمارستانهای فیروزگر (راه‌اندازی توسط آقای دکتر قدرت اله مقیمیان متخصص طب فیزیکی وتوانبخشی) و شفا یحیائیان (راه‌اندازی توسط دکتر شیخ الاسلام وزیر بهداری زمان رژیم شاه بوده‌است. طب فیزیکی در سالهای ۱۳۴۰ با اعزام بورسیه‌های مختلفی در ایران راه‌اندازی شد این گروه پس از انقلاب غیر فعال شد و از سال ۱۳۷۳ مجدداً مرکز آموزشی و درمانی شفا یحیاییان شروع به فعالیت نمود و در سال ۱۳۷۶ ردیف آموزشی اختصاصی به این گروه تخصیص داده شد. گروه طب فیزیکی و توانبخشی این دانشگاه از سال ۱۳۸۳ بطور رسمی تشکیل شد و دارای شش عضو هیئت علمی می‌باشد. در حال حاضر بخشهای آموزشی طب فیزیکی و توانبخشی در بیمارستانهای فیروزگر و شفا یحیائیان و حضرت فاطمه (س) بیمارستان امام خمینی و رسول اکرم (ص) فعال می‌باشند.
گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
 
دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای قدیمی‌ترین مراکز طب فیزیکی و توانبخشی کشور در بیمارستانهای فیروزگر (راه‌اندازی توسط آقای دکتر قدرت اله مقیمیان متخصص طب فیزیکی وتوانبخشی) و شفا یحیائیان (راه‌اندازی توسط دکتر شیخ الاسلام وزیر بهداری زمان رژیم شاه بوده‌است. طب فیزیکی در سالهای ۱۳۴۰ با اعزام بورسیه‌های مختلفی در ایران راه‌اندازی شد این گروه پس از انقلاب غیر فعال شد و از سال ۱۳۷۳ مجدداً مرکز آموزشی و درمانی شفا یحیاییان شروع به فعالیت نمود و در سال ۱۳۷۶ ردیف آموزشی اختصاصی به این گروه تخصیص داده شد. گروه طب فیزیکی و توانبخشی این دانشگاه از سال ۱۳۸۳ بطور رسمی تشکیل شد و دارای شش عضو هیئت علمی می‌باشد. در حال حاضر بخشهای آموزشی طب فیزیکی و توانبخشی در بیمارستانهای فیروزگر و شفا یحیائیان و حضرت فاطمه (س) بیمارستان امام خمینی و رسول اکرم (ص) فعال می‌باشند.
 
از ۷ آذرماه۱۳۸۹ دانشگاه علوم پزشکی ایران و تهران با هم ادغام شده و با نام دانشگاه علوم پزشکی تهران در غالب جدید شروع به فعالیت نمودند لذا از این تاریخ دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای گروه طب فیزیکی و توانبخشی گردید.
سطر ۳۸ ⟵ ۳۷:
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Physical_Medicine_and_Rehabilitation
 
== منابع ==
[http://www.doctop.ir/txt/معرفی-رشته-تخصصی-طب-فیزیکی-و-توانبخشی/ مقاله معرفی رشته تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی]دکتر حمیدرضا فاتح
 
{{پزشکی}}