قانون (ساز): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Derakhshan (بحث | مشارکتها) افزودن منابع و گسترش محتوا |
Derakhshan (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۵:
در بخشهای سازشناسی متون کهن موسیقی به سازی سه گوش، بیرون ساعد، با سطحی مجرد تنها، دارای هفتاد و دو وتر آن یک کوک میگرفته با تاری از ابریشم و گاه از روده و گاه از مفتول سیم اشارت رفتهاست که همانند چنگ نواخته میشدهاست.
قانون از سازهایی است که از کهن در [[موسیقی ایرانی]] به کار میرفته و توانایی بیان گوشههای موسیقی ایرانی را دارد. ولی مدت مدیدی است که در سرزمین ما ناشناخته مانده، در حالی که در کشورهای همجوار سالها است که ازاین ساز استفاده شدهاست. کمابیش از نیم قرن پیش تا کنون، موسیقیدانان ایرانی به اجرای این ساز روی آوردهاند.
== ریشهشناسی نام ==▼
▲== ریشهشناسی نام ==
نام ساز از واژهٔ یونانی Kanon گرفته شده، که در آن زبان به مفهوم «قانون، قاعده» است. درباره ی مفهوم واژه ی «قانون» (و در [[زبانهای اروپایی]] :kanon-kanun-kanon)، در پایین به مهمترین آنها اشاره میشود:
# canon (قانون) و قاعدهای که، به ویژه بر حسب [[احکام شرعی]] کلیسای مسیحیت و منابع انجیلی وضع شده باشد.
خط ۴۰:
سطح فوقانی قانون متشکل از پوششی چوبی، به شکل ذوزنقهاست که سمنت راست نوازنده، قسمتی کم و بیش باریک آزاد است که به پنج خانهٔ چهار گوش (طی ارتفاع ساز) تقسیم شده، روی آن پوست میکشند. ضلع سمت راست (به طول تقریبی ۴۰ سانتیمتر) قائم به هر دو مبلغ موازی پیش گفتهاست و ضلع سمت چپ اضلاع موازی را به طور مورب قطع میکند. گاه چهار تکهٔ جداگانه یا یک تکه، روی پوست خرک نصب میشود که به پنج پایه در زیر پوست تکیه میکند. در طرف چپ نوازنده ۲۶ گوشی سه تایی به طور عمودی، و ۱۵۶ کلید تغییر دهندهٔ کوچک مسی، یا از فلزی دیگر، قرار دارند به این ترتیب، بر روی هر سه سیم هم صدا، ۱۶ کلید، در محلی که سیمها به گوشیها میرسند، مورد استفاده قرار میگیرد. با این کلیدها صدای ساز در هر سه سیم جداگانه، اندکی به دلخواه زیر و بم میشود، اما تنظیم کوک به وسیلهٔ گوشیها صورت میگیرد. هر گاه نوازنده بخواهد در مقامی دیگر بنوازد، با دست چپ کلیدها را بالا یا پایین میبرد و در همین حال با دست راست روی سیمها مینوازد.
=== اجزای تشکیل دهندهٔ ساز قانون ===
# جعبهٔ ذوزنقه شکل ساخته شده از چوب
سطر ۶۶ ⟵ ۶۷:
=== طریقه نشستن ===
برای نواختن قانون، آن را روی میزی که تا اندازهای به طرف نوازنه شیب داشته و با وضع نشستن متناسب باشد قرار داده، نوازنده مقابل آن مینشیند به طوری که قاعدهٔ بلند جعبه (که سیمهای ضخیم دارد) در پایین و نزدیک به نوازنده قرار گیرد. میز از صندلی نوازنده کمی بلندتر (و بهتر است زیر آن خالی) باشد، به طوری که در حالت نوازندگی اعضاء بدن به شکل زیر قرار گیرد:
# ساعد با بازو یک [[زاویهٔ قائمه]] تشکیل دهد.
خط ۸۶:
== وسعت ساز قانون در کشورهای مختلف ==
ساز قانون در کشورهای مختلف (مانند مصر، ترکیه، ارمنستان و شوروی، ایران و…) به اندازهها و با وسعتهای متفاوت ساخته شدهاست و بدین جهت تعیین یک وسعت واحد برای ساز قانون مقدور نیست.
سطر ۱۰۲ ⟵ ۱۰۱:
== نوازندگان قانون==
از نوازندگان ایرانی به نام و قدیمی این ساز میتوان به استاد [[جلال قانونی]] و [[مهدی مفتاح]] و بانو [[سیمین آقارضی]] اشاره کرد.<ref>[http://www.simorq.org/Qanoon.357.0.html سیمرغ]</ref>
در حال حاضر نیز [[فرهاد بشارتی (نوازنده)| فرهاد بشارتی]] پیشرو در اجرای این ساز سحرانگیز می باشد و تا به امروز اقدام به انتشار چندین آلبوم در زمینه ساز قانون نموده است.<ref>[http://www.farhadmusic.com/biography-farsi.htm فرهاد موزیک]</ref>
|