جمعیت نسوان وطنخواه: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Jam'iat e nesvan e vatan-khah01.jpg|بندانگشتی|300px|<center>هیئت مدیره جمعیت نسوان وطنخواه</center>'''نشسته''' از چپ به راست: [[فخرآفاق پارسا]]، ملوک اسکندری، کبری چنانی، [[مستوره افشار]]، نصرت مشیری، صفیه اسکندری، عصمت‌الملوک شریفی.{{سخ}}'''ایستاده''': مهرانگیز اسکندری، بانو چنانی، هائیده افشار، عباسه پایور، قدسیه مشیری.<ref>{{پک|سلامی|نجم‌آبادی|ک= ونهضت نجم‌آبادی،نسوان شرق|ف= پیوست‌ها}}</ref>]]

'''جمعیت نسوان وطن‌خواه''' (۱۳۰۱–۱۳۱۲) یکی از سازمان‌های [[رادیکالیسم|رادیکال]] شناخته شدهٔ زنان در تهران بود که در سال ۱۳۰۱ توسط تعدادی از زنان روشنفکر ایرانی به اهتمام [[محترم اسکندری]] تشکیل شد. هدف جمعیت نسوان وطنخواه ترویج [[حقوق زنان]] و بهبود شرایط دختران بود. این سازمان [[نشریه نسوان وطنخواه]] را منتشر می‌کرد و فعالیت‌هایی مانند برگزاری کلاس‌های تحصیلی دختران و اکابر، تاسیس بیمارستان برای زنان فقیر، برگزاری جلسات سخنرانی و راهپیمایی داشت و نمایشی به نام [[آدم و حوا (نمایش)|آدم و حوا]] اجرا کرد.<ref name=sanasarian634>ساناساریان،{{پک|ساناساریان|ک=جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)| ص.= ۶۳–۶۴ }}</ref><ref name=mashrouteh>عبدالحسین ناهید،{{پک|ناهید| ص. =۱۱۵ تا ۱۱۸}}</ref> این جمعیت میزبان دومین [[کنگره نسوان شرق]] در سال ۱۳۱۱ در ایران بود.<ref name=sanasarian105>ساناساریان،{{پک|ساناساریان|ک=جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)| ص.= ۱۰۵}} </ref>

جمعیت نسوان وطن خواه آخرین انجمن زنان بود که در دورهٔ سرکوب نشریات و احزاب کشور به‌دست [[رضاشاه]]، در سال [[۱۳۱۲]] بسته شد.<ref name=sanasarian634>ساناساریان،{{پک|ساناساریان|ک=جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)| ص.= ۶۳–۶۴ }}</ref>

بعداً، در سال‌های پس از تشکیل مجلس و [[جنگ جهانی دوم]] سازمان‌هایی تأسیس شدند که به [[حقوق زنان]] می‌پرداختند و [[جنبش زنان ایران]] را شکل دادند.<ref name=afary>آفاری، ژانت </ref><ref>ساناساریان، الیز </ref> ''جمعیت نسوان وطنخواه'' در سال [[۱۳۰۱]] توسط تعدادی از زنان روشنفکر ایرانی به اهتمام [[محترم اسکندری]] (که از دستاوردهای انقلاب مشروطه برای زنان مأیوس شده بود<ref name=Dawlatšāhī>{{پک|Dawlatšāhī|ک=Encyclopædia Iranica Online}}</ref>) تشکیل شد و تعداد قابل ملاحظه‌ای از اعضای آن گرایش‌های [[چپ‌گرایی|چپ]]^*<ref>*پروین پایدار (بر اساس آبراهامیان) این جمعیت را به واسطهٔ همسر [[محترم اسکندری]] که وی را [[سلیمان میرزا اسکندری]] می‌داند، در ارتباط با [[حزب سوسیالیست (ایران)]] می‌داند. البته منابع دیگر مانند پوران فرخزاد، مهرانگیز دولتشاهی و عبدالحسین ناهید همسر وی را [[میرزا علی محمد خان محققی]]، معلم و عضو [[انجمن آدمیت]] می‌دانند.</ref> داشتند.<ref name=sanasarian634/>

اهداف ''جمعیت نسوان وطن‌خواه ایران'' آموزش دختران، گسترش صنایع ملی، تحصیل زنان بزرگسال (برگزاری کلاس‌های اکابر)، حمایت از دختران بی‌سرپرست و تأسیس [[بیمارستان]] برای زنان فقیر<ref name=sanasarian634>ساناساریان،{{پک|ساناساریان|ک=جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)| ص.= ۶۳–۶۴ }}</ref>، به دست آوردن حقوق زنان و رفع [[حجاب]] و ترویج کالاهای ایرانی بود (مثلا یکی از شعارهای این جمعیت، «پوشیدن لباس وطنی» بود).<ref name=mashrouteh/> [[نشریه نسوان وطنخواه]] نیز درباره [[حقوق زنان]]، خطرهای ازدواج زودهنگام دختران، آموزش زنان، اصلاحات اجتماعی و ادبیات منتشر می‌شد.<ref name=sanasarian634>ساناساریان، ص. ۶۳–۶۴</ref> [[محترم اسکندری]] سازمان‌دهندهٔ اصلی این جمعیت و نخستین رئیس آن بود. سخنرانی‌های او در حمایت از تحصیل زنان و علیه حجاب بود و راهپیمایی‌های اعضای جمعیت را برنامه‌ریزی می‌کرد.<ref name=sanasarian634>ساناساریان، ص. ۶۳-۶۴ </ref>

اعضای جمعیت نسوان وطنخواه عبارت بودند از: نخستین رئیس انجمن، [[محترم اسکندری]]، و پس از فوت او [[مستوره افشار]]. نایب رئیس [[ملوک اسکندری]] (که صاحب امتیاز [[مجله نسوان وطنخواه]] نیز بود)، منشی اول و از نویسندگان باقدرت مجله [[نورالهدی منگنه]]، معلم کلاس اکابر [[نصرت مشیری]]،مشیری، منشی دوم [[خانم شریفی]]،شریفی، بازرس [[عباسه پایور]]،پایور، بازرس [[ملکه ابوالفتح‌زاده]]،ابوالفتح‌زاده، دیگر اعضای هیئت مدیره: [[صفیه اسکندری]]،اسکندری، [[طوبی بقائی]]،بقائی، [[عفت‌الملوک خواجه‌نوری|عفت‌الملوک]] و [[نظم‌الملوک خواجه‌نوری]]،خواجه‌نوری، [[فخرعظمی ارغون]]، [[هایده مقبل]]، [[توران افشار]]،افشار، [[اخترالسلطنه سیادت]]،سیادت، [[آصف‌الملوک]]،آصف‌الملوک، [[اخترالسلطنه فروهر]]، [[عشرت‌الزمان آصف]] و … <ref>بامداد،{{پک|بامداد|ک=زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید| ص.=۲۸}}</ref>

* {{یادکرد |کتاب = ایران بین دو انقلاب: از مشروطه تا انقلاب اسلامی |پیوند نویسندهنام خانوادگی= یرواند آبراهامیان |نام خانوادگی=آبراهامیانیرواند |نامپیوند نویسنده = یرواند آبراهامیان |ترجمه = کاظم فیروزمند، حسن شمس آوری، محسن مدیر شانه‌چی |فصل = |صفحه = ص.۱۴۶| ناشر = نشر مرکز| چاپ = دوم| سال = ۱۳۷۸|شابک =}}

* {{یادکرد|کتاب= انجمن‌های نیمه سری زنان در نهضت مشروطه|نویسنده نام خانوادگی =[[ژانت آفاری|آفاری، نام = ژانت]]| پیوند نویسنده=ژانت آفاری |ترجمه=دکتر جواد یوسفیان |ناشر =نشر بانو|سال=1996 - ترجمه ۱۳۷۷|شهر= |صفحه= |شابک= 964-90772-1-9}}

* {{یادکرد|کتاب= زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید |نویسنده نام خانوادگی =[[بدرالملوک بامداد|بامداد، نام = بدرالملوک]]| پیوند نویسنده =بدرالملوک بامداد |ناشر =انتشارات ابن سینا |جلد=جلد دوم|سال=۱۳۴۸|شهر= تهران|صفحه= |شابک=}}

* {{یادکرد |کتاب = Encyclopædia Iranica Online|نویسندهنام خانوادگی = Mehrangīz Dawlatšāhī | نام = Mehrangīz |پیوند نویسنده=مهرانگیز دولتشاهی |فصل = [ ESKANDARĪ,MOḤTARAM |پیوند فصل =http://www.iranicaonline.org/articles/eskandari-mohtaram ESKANDARĪ,MOḤTARAM]| صفحه = | ناشر = | چاپ = | سال = 1998|شابک =|زبان= en}}

* {{یادکرد|فصل=|کتاب=جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷) |نویسندهنام خانوادگی =ساناساریان [[الیز|نام= ساناساریانالیز|ساناساریان، پیوند نویسنده = الیز]] ساناساریان |ترجمه= [[نوشین احمدی خراسانی]]|ناشر =[[نشر اختران]]|چاپ=اول|شهر=تهران |کوشش=|ویرایش= |صفحه=| سال=۱۳۸۴|شابک= 964-7514-78-6}}

* {{یادکرد| کتاب= نهضت نسوان شرق| نویسندهنام خانوادگی = سلامی،سلامی| نام = غلامرضا و| [[افسانهپیوند نویسنده = | نام خانوادگی۲ =نجم‌آبادی |نجم‌آبادی، نام۲ = افسانه]]| پیوند نویسنده۲ = افسانه نجم‌آبادی | ناشر=نشر شیرازه |صفحه= |شابک= 964-7768-33-8}}

* {{یادکرد|فصل=|کتاب=زنان ایران در جنبش مشروطه|نویسنده =نام [[عبدالحسینخانوادگی =ناهید |ناهید، نام = عبدالحسین]]| پیوند نویسنده = عبدالحسین ناهید|ترجمه=|ناشر =نشر احیا|چاپ=|شهر=تبریز|کوشش=|ویرایش= |صفحه=۱۱۵|سال=۱۳۶۰|شابک=}}

* {{یادکرد وب| نشانی = http://ma.meinss.net/rahetude/Sarmaghaleh-vasat/HTML/2008/jan/mastoorehafshar.html | عنوان = نسل اول کوشندگان آزادی زنان ایران - «مستوره افشار» و جمعیت نسوان وطن خواه| نویسندهنام خانوادگی =نفیسی| نام = [[سعید نفیسی|نفیسی، پیوند نویسنده = نویسنده = سعید]] نفیسی | تاریخ بازدید = ۱۰ آوریل ۲۰۰۹| تاریخ = ۱۸ دی ماه ۱۳۳۴| ناشر = بازنشر در وب‌گاه راه توده| صفحه = | زبان =}}

* {{یادکرد |کتاب = Women and the political process in twentieth-century Iran |نشانی=http://books.google.com/books?id=2CP61Ke2cTQC&pg=PA102 |نویسندهنام خانوادگی = Parvin Paidar | نام = Parvin |پیوند نویسنده= پروین پایدار | نویسنده۲نام خانوادگی۲ = Clancy-Smith | نام۲ =Julia A.| Clancy-Smithنام خانوادگی۳ = Tripp |نویسنده۳ نام۲ = Charles Tripp|زبان = en|ترجمه = |فصل = |صفحه = | ناشر = Cambridge University Press| چاپ = | سال = 1997|شابک = 0-521-59572-X, ISBN 978-0-521-59572-8}}

* {{یادکرد |کتاب = Encyclopædia Iranica Online|نویسندهنام خانوادگی = HAMIDEH SEDGHI |پیوندنام نویسنده=حمیده صدقیHAMIDEH |فصل = [FEMINISTMOVEMENTS iii. IN THE PAHLAVI PERIOD (Plate II) | پیوند فصل =http://www.iranicaonline.org/articles/feminist-movements-iii FEMINISTMOVEMENTS iii. IN THE PAHLAVI PERIOD )Plate II(]|صفحه = | ناشر = | چاپ = | سال = 1999|شابک =}} available at www.iranicaonline.org

* {{یادکرد |کتاب = [Women and Islam: Womens's movements in Muslim societies | نام خانوادگی = Najmabadi | نام = Afsaneh | پیوند نویسنده = افسانه نجم‌آبادی |ترجمه = |فصل = (Un)Veiling Feminism | پیوند فصل = http://books.google.com/books?id=6ln19FcDV7wC&printsec=frontcover&dq=Women+and+Islam:+Womens%27s+movements+in+Muslim+societies&ei=oDrqSZSJEpXaNcrVqCM#PPA216,M1 Women and Islam: Womens's movements in Muslim societies]|نویسندهکوشش =Najmabadi, AfsanehHaideh ([[افسانه نجم‌آبادی]])Moghissi|ترجمه = |فصلزبان = (Un)Veilingen Feminism| byناشر =Najmabadi, AfsanehTaylor ([[افسانه نجم‌آبادی]])|صفحه = | ناشر =& Francis| چاپ = | سال = 2005 |شابک =9780415324212 }}

<!-- [[رده:جنبش‌های زنان]] -->