علم عروض: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ویرایش 151.232.134.160 (بحث) به آخرین تغییری که Hamid Hassani1968 انجام داده بود واگردانده شد |
جز ←انواع بحر |
||
خط ۷:
متخصصان فن عروض، وزنهای موجود در شعرهای فارسی را در نوزده جنسِ مختلف دستهبندی کردهاند که هریک از این دستهها را اصطلاحاً بحر مینامند. بحرها را ازجهتِ کاربرد افاعیلِ کامل یا مزاحف به دو دستهٔ سالم و غیرسالم تقسیم می کنند. اما دکتر [[پرویز ناتل خانلری]] بحر را چنین تعریف کردهاست: "صورتی خاص از ترکیب هجاهاست که در آن تناسب معیّنی میان هجاهای کوتاه و بلند وجود داشتهباشد و آن را با صورتی دیگر، که حاصل تناسب دیگری باشد، نتوان در یک قطعه آمیخت". بنا بر این تعریف، هر وزنی یک بحر مستقل بهشمار میآید. اما برای سهولت طبقهبندی، بحرها را به اصلی و فرعی تقسیم کردهاند. بحر اصلی را دستگاهی دانستهاند که چند وزن را دربرمیگیرد. وزنهای فرعیِ هر بحر، با اِعمال قواعدی خاص بهوجود میآیند:
۱- با حذف یک یا چند هجا از آخر بحر؛{{سخ}}
۲- با حذف چند هجا از آخر بحر و تکرار پارهٔ باقیمانده. در این حالت، مصراعهایی با دو پارهٔ مساوی بهوجود میآید که در اصطلاح، وزنِ آنها را وزن خیزابی یا وزن دوری یا وزن متناوب مینامند؛{{سخ}}▼
▲۲- با حذف چند هجا از آخر بحر و تکرار پارهٔ باقیمانده. در این حالت، مصراعهایی با دو پارهٔ مساوی بهوجود میآید که در اصطلاح، وزنِ آنها را وزن خیزابی یا وزن دوری یا وزن متناوب مینامند؛
۳- با افزودن یک هجا به آخرِ هر پاره از وزنی اصلی یا فرعی.
|