دوتریوم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دوتریوم''' {{انگلیسی|Deuterium}} همان [[عنصر]] [[هیدروژن]] است که علاوه بر [[پروتون]] یک [[نوترون]] نیز درون هستههستهٔ آن وجود دارد. در ترکیب با [[اکسیژن]] و تشکیل آب اگر [[مولکول]] آب توسط دوتریم تشکیل شود به آن [[آب سنگین]] می‌گویند.

در آب در کنار هر ۷۰۰۰ اتم هیدروژن ۱ اتم دوتریم موجود است که جدا کردن آن با توجه به نزدیکی خواص آب سنگین و آب سبک بسیار سخت است. این دوتریم‌ها باید تغلیظ و انبار شوند تا ابتدا به آب سنگین ۱۵ ٪ و سپس به آب ۹۹ ٪ تبدیل شود، جداسازی آب سنگین از آب سبک کاری بسیار سنگین، پیچیده و سخت است. با این همه با توجه به حجم آب در طبیعت دوتریم به اندازهٔ کافی در دریاها برای تامین نیاز میلیاردها نفر وجود دارد و جهان صنعت کمبودی در این زمینه ندارد.

[[والتر راسل]] در سال ۱۹۲۶ میلادی با استفاده از [[جدول تناوبی]] «مارپیچ» وجود دوتریم را پیش بینی کرد.<ref>[http://www.tebyan-zn.ir/News-Article/science_technology/آب-سنگینشيميشیمیاییفیزیك/2011/5/8/25248.html آب سنگین ] تبیان-زنجان</ref> و سرانجام در سال ۱۹۳۱ میلادی دوتریوم توسط [[هارولد یوری]] کشف و نام گذاری شد و. این کشف اوهارولد یوری را برندهٔ [[جایزهٔ نوبل]] شیمی در سال ۱۹۳۴ میلادی کرد. به دنبال این کشف، نوترون در سال ۱۹۳۲ میلادی کشف شد که ساختار هسته‌ای دوتریوم را بدیهی و آشکار کرد. بزودی پس از پیدایش دوتریم نمونه‌هایی از «آب سنگین» که در آن درصد دوتریوم بسیار بالاتر بود تهیه شد.

سرعت از میان رفتن دوتریم در فضای داخلی ستارگان بیشتر از سرعت تولید شدن آن هاست وآن‌هاست. بنا بهبر دانسته‌ها و باور کنونیکنونی، سایر فرآیندهای طبیعی دوتریم ساز فقط مقدار ناچیزی دوتریم می‌سازند و تقریباً تمام دوتریوم موجود در طبیعت در انفجار بزرگ [[مه‌بانگ]] ۱۳٫۸ بیلیون سال پیش تولید شده است زیرا نسبت بنیادی و یا بسیار کهن به دست آمدهٔآمده میان هیدروژن-۱ (پروتیوم)، بهو هیدروژن-۲ (دوتریوم)، که ۲۶ اتم دوتریوم در هر میلیون پروتیوم است از آن زمان سرچشمه می‌گیرد. این همان نسبتی است که امروز در سیاره‌های غول پیکر گازی، مانند مشتری مشاهده می‌شود.<ref>Altwegg, K. ; Balsiger, H. ; Bar-Nun, A. ; Berthelier, J. J. et al. (2014). "67P/Churyumov-Gerasimenko, a Jupiter family comet with a high D/H ratio". Science 347: 1261952. doi:10.1126/science.1261952. retrieved Dec 12, 2014</ref><ref>Hersant, Franck; Gautier, Daniel; Hure, Jean‐Marc (2001). "A Two‐dimensional Model for the Primordial Nebula Constrained by D/H Measurements in the Solar System: Implications for the Formation of Giant Planets" (PDF). The Astrophysical Journal 554 (1): 391–407. Bibcode:2001ApJ...554..391H. doi:10.1086/321355. "see fig. 7. for a review of D/H ratios in various astronomical objects"</ref><ref>Hartogh, Paul; Lis, Dariusz C. ; Bockelée-Morvan, Dominique; De Val-Borro, Miguel; Biver, Nicolas; Küppers, Michael; Emprechtinger, Martin; Bergin, Edwin A. et al. (2011). "Ocean-like water in the Jupiter-family comet 103P/Hartley 2". Nature 478 (7368): 218–220. Bibcode:2011Natur.478..218H. doi:10.1038/nature10519. PMID 21976024.</ref>