|
'''حاج شیخ علی حجتی کرمانی''' (زادهٔ ۱۳۱۶ خورشیدی در شهر[[کرمان]] - درگذشته در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۹ در مرز [[سوریه]] و [[عراق]]) خطیب، نویسنده، پژوهشگر، نظریه پرداز و روحانی، که از طلاب دروس [[فقه]] و [[اصول]] نزد [[آیت الله خمینی]]، [[سید محمد محقق داماد]]، [[مرتضی حائری یزدی]] و از دانش آموختگان [[فلسفه]] نزد [[محمدحسین طباطبایی]] محسوب می‌شد<ref>امیدی زنده و ثمربخش، گفت و گو با دکتر محمدرضا شاهرودی استاد دانشکده‌ی الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، اطلاعات ضمیمه، خرداد ۲۶/۳/۱۳۷۹، ش ۲۱۹۳۴</ref> و سوابق طولانی در مبارزه با [[حکومت پهلوی]] داشت.
وی عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد و استاد مدعو در دانشکده الهیات دانشگاه تهران بود.<ref>دانشور، محمد، چهره‌های ماندگار کرمان، انتشارات مرکز کرمان شناسی، چاپ اول:۱۳۸۸، جلد اول.</ref>
= زندگینامه =
علی حجتی کرمانی در ۱۳۱۶ ش در خانواده‌ای روحانی و متدین در شهر کرمان دیده به جهان گشود. اجداد او زرتشتی بودند (باستانی پاریزی، اطلاعات، ضمیمه، ۲۱۹۳۴/۶) و پدرش [[عبدالحسین حجتی کرمانی]] از روحانیون مشهور و مورد اعتماد مردم بود. (همان). او تحصیلات ابتدایی و متوسطه‌ی خود را در
شهر کرمان گذراند و پس از آن، جهت فراگیری علوم دینی عازم شهر مقدس نجف شد و در آنجا به فراگیری علوم اسلامی پرداخت<ref>[[باستانی پاریزی]]، محمدابراهیم، «منش و بینش علی حجتی کرمانی »، اطلاعات ضمیمه، ۲۶ خرداد ۱۳۷۹ ش، ۲۱۹۳۴</ref>.
<br />
پس از دو سال در نوزده سالگی به شهر مقدس قم‌عزیمت کرد و در حوزه‌ی علمیه‌ی قم ادامه‌ی تحصیل
داد و دروس فقه و اصول را نزد آیات عظام: امام خمینی، سید محمد محقق داماد، گلپایگانی، حاج شیخ مرتضی حائری گذراند و فلسفه را نیز نزد استاد مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی صاحب کتاب گرانقدر «تفسیر المیزان» فراگرفت.<br />
در دوران تحصیل در حوزه‌ی علمیه‌ی قم علاوه بر بهره‌گیری از محضر اساتید بزرگ، در جریان مسائل سیاسی و اجتماعی قرار گرفت و در کنار دیگر روحانیان جوان و نواندیش حوزه‌ی علمیه‌ی قم تحت رهبری امام خمینی به مبارزه علیه حکومت شاهنشاهی روآورد. وی پیش از آن نیز فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی را تجربه کرده بود. در سال‌های اوج نهضت ملی و به حکومت رسیدن دکتر محمد مصدق و ملی شدن صنعت نفت، مانند بسیاری دیگر از نسل نواندیشان با مطالعه‌ی روزنامه‌ها و مجلات آن زمان به تحقیق پیرامون نهضت مردمی و انقلاب‌ها و جنبش‌های ضداستعماری روی آورد <ref>[[علی حجتی کرمانی]]، اطلاعات، ش۱۸۴۰۷/۵</ref> . پس از کودتای ۲۸ مرداد و شکل‌گیری نهضت مقاومت ملی و بعد از تشکیل نهضت آزادی ایران، همراه با دوستان همفکر روحانی او به سوی تنها کانون مجمع روشنفکران و دانشگاهیان ضد رژیم در آن زمان یعنی «مسجد هدایت»، پایگاه فعالیت‌های مذهبی‌‌ـ سیاسی آیت‌الله طالقانی و همفکرانش، گام نهادند. در آنجا با دکترمصطفی چمران و سایر دانشجویان مسلمان آشنا شد و در تماس‌ها و ملاقات‌هایی که با آنها داشت، بیش از گذشته به ضرورت مبارزه با رژیم کودتا پی برد. او در همین راستا ضرورت آشنایی با تفسیر و تحولات بین‌المللی، جریان‌های سیاسی، مکاتب اقتصادی، ایدئولوژی‌های انقلابی را دریافت و با علاقه‌ی وافر به مطالعه‌ی روزنامه‌ها، مجلات و کتاب‌های روز و تاریخ و جغرافیای کشورهای جهان پرداخت<ref>[[علی حجتی کرمانی]]، اطلاعات، ش۱۸۴۰۷/۵</ref>. با شکل‌گیری نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی، با همفکری تعدادی از چهره‌های علمی و انقلابی معاصر عملاً وارد مبارزه‌ی سیاسی علیه رژیم پهلوی شد و در کتاب‌ها، سخنرانی‌ها و مسافرت‌های داخلی و خارجی به افشای ماهیت رژیم پرداخت<ref>بعثت (ارگان مخفی و دانشجویان حوزه‌ی علمیه‌ی قم در سال‌های ۱۳۴۴-۱۳۴۲)، گردآوری و مقدمه‌ی علی حجتی کرمانی، تهران، سروش، ۱۳۷۶</ref>.
<br />
در یکی از مسافرت‌های تبلیغی به شهر آبادان همراه اکبر هاشمی رفسنجانی، در مذاکرات و مباحثات بین آن دو و نیز آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی ضرورت مقابله با سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) و برنامه‌ریزی برای ایجاد تشکیلات و سازماندهی ـ هرچند به صورت ابتدایی و اندک ـ مطرح شد. آنها تصمیم گرفتند پس از بازگشت به قم جهت مبارزه‌ی سازمان یافته با رژیم پهلوی و نیز بالا بردن سطح آگاهی سیاسی و اجتماعی طلاب و فضلا و حتی بسیاری از اساتید وقت حوزه‌ی علمیه‌ی قم و نیز برداشت نخستین گام در راستای تجربه‌ی ورود به فعالیت‌های تشکیلاتی و مخفی در برابر ترفندهای سازمان یافته‌ی رژیم طرح یک تشکیلات مخفی و زیرزمینی را بریزند<ref>بعثت (ارگان مخفی و دانشجویان حوزه‌ی علمیه‌ی قم در سال‌های ۱۳۴۴-۱۳۴۲)، گردآوری و مقدمه‌ی علی حجتی کرمانی، تهران، سروش، ۱۳۷۶</ref>.
<br />
در همین راستا با همکاری یکی از اعضای فعال گروه فدائیان اسلام آبادان و از پیروان شهید نواب صفوی، لوازم مورد نیاز اعم از ماشین تحریر و دستگاه پلی‌کپی تهیه و نخستین شماره‌ی نشریه‌ی بعثت را در ۲۷ رجب المرجب ۱۳۸۳/ ۲۳ آذر ۱۳۴۲ منتشر کردند. در تهیه‌ی این نشریه آقایان [[علی حجتی کرمانی]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سید هادی خسروشاهی]] و [[محمود دعایی]] با یکدیگر همکاری داشتند.
وی و چند نفر از دوستانش به طور مخفیانه اعلامیه‌هایی را تحت عنوان «اتحادیه‌ی انجمن‌های دانشجویان و دانش‌آموزان ایران» منتشر می‌کردند. آنها همچنین عناوین دیگری مثل «دانشجویان دانشگاهی» و «دانشجویان» و «حوزه‌ی علمیه‌ی قم» را در اعلامیه‌های خود به کار می‌بردند<ref>فصلنامه یاد، ۱۲/۶۴</ref>.
<br />
علی حجتی کرمانی تا پیروزی انقلاب اسلامی، سه سال تبعید به ایلام و کرمانشاه و بارها دستگیر شده بود<ref>ضمیمه‌ی اطلاعات، ش ۲۱۹۳۳/۲</ref>. او در تبعید و زندان نیز با نگارش کتاب‌های مختلف فعالیت خود را به شکل دیگری ادامه داد. وی در زندان‌های رژیم با مارکسیست‌ها و کمونیست‌های مائوئیست و نیز طرفداران اندیشه‌های التقاطی روبه‌رو شد و ضرورتاً به بحث‌های نظری مقایسه‌ای و پژوهش‌های تطبیقی فلسفی روی آورد که برخی از آنها به صورت کتاب منتشر شده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی وارد دانشکده‌ی الهیات دانشگاه تهران شد و در گروه قرآن و حدیث به تحقیق و تدریس پرداخت و در طی سال‌ها مطالعه و تدریس به درجه‌ی دانشیاری رسید. وی علوم حدیث را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تدریس می‌کرد و تا پایان عمر خدمات شایان توجهی به جامعه‌ی علمی کشور ارائه نمود<ref>امیدی زنده و ثمربخش، گفت و گو با دکتر محمدرضا شاهرودی استاد دانشکده‌ی الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، اطلاعات ضمیمه، خرداد ۲۶/۳/۱۳۷۹، ش ۲۱۹۳۴</ref>.
<br />
او در روز ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۹ در راه بازگشت از سفر عتبات عالیات بر اثر بیماری تنفس دار فانی را وداع گفت. پیکر آن مرحوم پس از تشییع در تهران به شهر قم انتقال یافت و در روز ۲۵ اردیبهشت ۱۳۷۹ در یکی از مقبره‌های صحن آیینه‌ی حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
= آثار =
بدلیل ارتباط با نحله های مختلف فکری، تدریس در دانشکده‌ی الهیات دانشگاه تهران و آشنایی با مسایل روز، نوعی بیان نو در {{یادکرد وب | عنوان = آثار علی حجتی کرمانی | نشانی = http://daneshnameh.irdc.ir/?p=2033 }} یافت می شود. تعدادی از آثار او عبارتند از:
| 