رباط کریم می‌تواند تاریخی همزمان با ری باستان داشته باشد چه اینکه این منطقه نزدیکترین محل به شهر قدیمی ری بوده و می‌باشد ولی سابقه‌ای که بتوان ادعا نمود که این منطقه در برحه‌ای از تاریخ از بین رفته و مجدداً ایجاد شده باشد در دست نیست و تنها وجود دو مقبره امامزاده عماد و امامزاده محمد در رباط کریم نشانگر آنست که احتمالاً در صدر اسلام یا بعد از آن رباط کریم محل و موقعیت مسکونی و اجتماعی داشته که این محل اقامتگاه دائم و یا موقت آنها بوده به طوریکه پس از وفات در این محل مدفون شده و مزار آنان که با بقعه و بارگاه بنا شده از دیر باز زیارتگاه مردم رباط کریم بوده‌است.
از طرف دیگر این منطقه بنا به نظر کارشناسان میراث فرهنگی و باستان‌شناسی هزاران سال قبل از این هم از مراکز تمدن و زندگی بوده و آثار متعدد باستانی که در سال ۶۹ و اواخر ۷۳ در حوالی رباط کریم از شش هزار سال قبل تا دوران قاجاریه بدست آمده مبین این ادعاست. مضافاً اینکه در حوالی بازارک معروف به چاله بازارک کارشناسان بر این باورند که روستا یا شهری در زیر خاک مدفون شده‌است.
همچنین رباط کریم به دلیل واقع شدن بر سر راه جاده ابریشم و راه زیارتی خراسان به بغداد از قدیم‌الایام دارای اهمیت و توجه بوده‌است و از این رو است که کهنترین و بی نظیرترین کاروانسراهای ایران مانند کاروانسرای سنگی در این منطقه ساخته شده که بتدریج با متروکه شدن آن حکام و رجالی که از این راه رفت‌وآمد می‌کردند به فکر ساختن کاروانسرای دیگری افتاده و چون این منطقه از طبیعت زیبا و مصفا و باغات و مزارع فراوان و رودخانه‌های پر آب (در بازارک) برخوردار بوده از این رو این امر ظاهراً با گذر خواجه کمال خواجه حرمسرای فتحعلیشاه قاجار تحقق پیدا نموده و بدین ترتیب [[کاروانسرای فتحعلیشاهی]] بنا گردید.
مشکلات اداری و غیره که قبل از آن به اصفهان و قزوین بود بیشتر به تهران متوجه شد و بنابراین مردم مناطق جنوبی کشور از جمله شیراز، اصفهان، قم، ساوه، و... ناچار به عبور از رباط کریم که در مسیر جاده تهران – ساوه قراردارد بودند و لذا کاروانیان، قافله‌های بازرگانی و دسته‌های نظامی از این محل عبور و گهگاه بیتوته می‌نمودند. این شهرستان تا قبل از سال ۱۳۵۹ به صورت دهستان و از توابع شهرستان کرج بوده، سپس در سال ۱۳۵۹ به صورت بخش اداره می‌شد و با انتزاع [[شهرستان شهریار]] از کرج رباط کریم نیز به عنوان بخشی از شهرستان مذکور در آمد تا اینکه در سال ۱۳۷۵ به صورت شهرستان مستقل با دو بخش مرکزی و گلستان و چهاردهستان منجیل آباد، امامزاده ابوطالب، اسماعیل‌آباد و میمنت به تصویب هیئت محترم وزیران رسید و به دنبال آن با استقرار فرمانداری، کلیه ادارات و ارگانهای دولتی در منطقه مستقر و هم اینک به طور فعال مشغول سرویس دهی می‌باشند.
رودهای متعددی بصورت دائمی وفصلی در شهرستان رباط کریم در جریان بوده وهست که از آن می‌توان به رودخانه‌های ذیل اشاره کرد :۱- رودشور ۲- رودخانه کرج ۳- رودخانه‌های فصلی شاد چای ۴- رودخانه فصلی سیاب (سیاه آب)
منطقه رباط کریم بصورت دشت حاصلخیز به عنوان بخشی از فلات مرکزی ایران ودر مسیر راه ارتباطی اقوام اولیه ساکن فلات مرکزی بوده‌است. (آثار وبقایای تمدن هفت هزار ساله آن شامل تپه‌های باستانی چون: قره تپه شهریار –اسماعیل‌آباد – ساوجبلاغ قابل ذکر می‌باشد. محوطه‌های این منطقه نیز بدلیل نزدیکی به شهر باستانی ری و قرار داشتن در مسیر راه ارتباطی جاده ابریشم از اهمیت خاصی برخوردار بوده‌است. این ویژگی منحصربه‌فرد در دوران اسلامی با وجود بناهایی چون کاروانسرای (قلعه) سنگی (متعلق به دوران سلجوقیان) و کاروانسرای حاج کمال (در دوره قاجاریه) و بقایای متبرکه متعدد همچنان ادامه داشته‌است.
در شهرستان رباط کریم ۵۶ اثر تاریخی وفرهنگی مورد بررسی وشناسایی قرار گرفته‌است، که این تعداد شامل: ۳۲ تپه و محوطه باستانی ۹ امامزاده و بقعه متبرکه، ۲ باب کاروانسرا، یک دهنه پل تاریخی، یک آسیاب آبی، یخدان قدیمی، ۶ قلعه روستایی و تعدادی زاغه نگهداری گوسفند می‌باشد.
قدمت آثار شناسایی شده از هزار ه سوم قبل از میلاد تا اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره دوره معاصر می‌باشد که ضمن اثبات وجود فرهنگ و تمدن چندین هزار ساله در منطقه رباط کریم هر یک از آثار فوق از نظر مطالعات باستان شناسی، تاریخی، معماری مردم‌شناسی و علوم دیگر قابل توجه و اهمیت خاص می‌باشد.
بناهای یاد شده بکر وسالم است و سازمان میراث فرهنگی ضمن ثبت در آثار تاریخی پیدایش ومرمت کامل آنرا آغاز وطی چندین مرحله در برنامه‌های خود منظور کرده‌است.
