فلزکاری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فلزکاری''' صنعتی است که در آن انسان به سوا ساختن یک فلز از دیگر عناصر، شکل‌دادن محصولات فلزی بپردازد. فلزکاری بخش بزرگ از علوم و [[تمدن]] امروزه بشریت است. این علم مطالعه خاصیت‌های تمامی فلزات را دربر می‌گیرد. این صنعت در دو بخش تقسیم گردیده است. قبل از جدا و خالص ساختن از سایر [[عناصر]] و دوم شکل دادن پس از [[ذوب]] شدن که چه شکل به آن دهند. هم اکنون بیش از (۷۰)درصد فلزات مورد نیاز از سنگ‌های فلزخیز بعد از پروسه جداسازی در صنایع گوناگون به طور گسترده استفاده بعمل می آیدمی‌آید. اکثر فلزات به شکل ترکیب شیمیایی [[مرکبات]] شیمیایی ویا مخلوط می‌باشند. مثلاً [[مس]] در ۲۴۰ نوع سنگ پیدامیشود. زیادترین آن در [[بورنیت]] CuFeS۴ )۶۳٫۳٪)متباقی [[آهن]] وسلفراست. اغلب فلزات دراثر دادن حرارت وحدودی دراثر تعامل شیمیایی از هم جدا می‌شود. زیاده فابریکه‌های ذوب فلزات تولید چندین نوع فلز را می‌نمایند که بنام فلز کاری سیاه و رنگی می‌نامند.

دسته بندیدسته‌بندی صنعتی فلزات که گروه هایگروه‌های مشخص آنها را تعیین می‌کند، خیلی متفاوت بوده و تا حدودی می‌تواند به طور شرطی صورت گیرد، زیرا بر مبنای اصول و قواعد زیادی دسته بندیدسته‌بندی می‌شوند. گاهی حتاحتی در یک دسته بندی،دسته‌بندی، بخش‌ها و یا ساحات گوناگون صنعت، خواص فیزیکی و شیمیایی، نحوه‌های گسترش و انتشار آنها را به گروه هایگروه‌های زیر جدا می‌سازند:

در صنعت فلز کاری علاوه بر ظرافت دادندادن، ،استحکاماستحکام بخشی به فلزات نیز خیلی مهم است. بدین لحا ظ برای افزایش مقاومت یک فلز از فلزات مستحکم تر استفاده می‌نمایند.

تحقیقات [[باستان شناسی]] نشان داده شده است که در عصر باستان و سپس آهن، سفال هنوز برتری خود را بر فلز نشان می‌دهد ولی به تدریج انسانها به قابلیت‌های گوناگون و خواص متعدد فلزات از قبیل قابلیت گداز، سختی، استحکام و دوام پی برده و به قابلیت کاربردی فلزات آشناتر گشته‌اند. به طوری که در ساخت برخی از آلات ادوات شکار و جنگ و کشاورزی فلز را جانشین استخوان و سنگ و چوب و سفال نموده‌اند.نموده‌اند؛ بنابراین از آغاز کاربرد فلز در هزاره هشتم پیش از میلاد، اشیاء فلزی در [[ترکیب بندی]] و شکل گیری تمدن بشری سهم عمده‌ای داشته و نقش خاصی را ایفا کرده و بعنوان جزئی از لوازم ضروری زندگی انسان‌ها همواره با او بوده است. فلز به علت ثبات، دوام، مقاومت جنس، عدم ضربه پذیری وشکستن و باقی‌ماندن به صورت اولیه خود می‌تواند به عنوان مهم ترینمهم‌ترین مدرک در پژوهش‌های علمی، تاریخی، و باستان شناسی مورد استفاده قرار گیرد.

کشف فلز و دست یابی به معادن آن، ازقدیمی ترینازقدیمی‌ترین زمانها در ایران، صنعتی را پی افکند که مشخصاتی کاملاً متفاوت با صنعتت روز یعنی سفالگری داشت.

براساس بررسی هایبررسی‌های باستان شناختی و کشف اشیاء متنوع فلزی دوران تاریخی را می‌توان دوران شکوفائی هنر فلزکاری در ایران دانست. زیرا تنوع فلزات استفاده از نقوش و طرحهای زیبا، غنای تازه‌ای در این دوران به این هنر بخشیده است.

درمیان بارزترین و مهم ترینمهم‌ترین دستاوردهای هنر و فناوری ایرانیان باستان باید از اشیاء ساخته شده ازطلا، نقره و برنز نام برد که از ظرف و سلاح گرفته تا جواهرات، زیورهای لباس و سایز زیورآلات شخصی را دربرمی گیرد.

امپراطوری هخامنشیان توسط سلسله پادشاهان هخامنشی ایران که سرزمین اصلی شان ایالت پارس واقع در جنوب غربی ایران دست بنیان گذاریبنیان‌گذاری گردید. در امپراطورامپراتور ی گسترده هخامنشی طلا، نقره، برنز و آهن به منظور ساخت ظروف، اسلحهو زیورهای شخصی مورد استفاده قرار می‌گرفتند انواع متعددی از اشیاء و گونه‌های تزئینی متفاوت، از میراث‌های فلزکاری آسیای غربی یا ایران اولیه اقتباس شده است.

این نمونه عبارتند از :کاسه‌های نوشیدنی و (لبه دار کم عمق و پیاله) زیورهای لباس که با بریدن ورقه فلز ساخته می‌شوند، تزئینات حیوان نما. از دیگر تولیدات این دوره می‌توان ریتونرا نام برد.برد؛ که بخشی از ان به شکل شیپور به منظور نوشیدن مایعات ساخته شده است، این شیپور به قسمت قدامی حیوان متصل شده و از ابداعات هنری [[دوره هخامنشی]] محسوب می‌گردد.

در اواسط قرن ۶ ق م هنگامی که امپراطوری شکل گرفت میراث‌های فلزکاری از [[جایگاه ویژه]] بر خوردار شدند آن چنان کهچنان‌که در منابع تاریخی آورده شده برخی از نمونه کارهای فلزی توسط دربار هخامنشی یا به منظور دربار هخامنشی ساخته می‌شدند و اغلب به صورت پیشکش توسط کشورهای تابعهٔ [[شاهنشاهی هخامنشی]] به دربار هدیه می‌شدند.

به دنبال کشور گشایی اسکندر گستره سرزمین‌های آسیایی [[امپراطوری هخامنشی]] به زیر سلطه سلوکوس و جانشینان او در آمد. درقرنسوم پیش از میلاد ارشک ایالت پارت را در شمال شرقی ایران به تصاحب در آورد.آورد؛ و روی به سوی عرب پیش روی نمود. تنها چند نمونه از اشیاء موجود در مجموعه هایفریر و ساحکر را می‌توان متعلق به این دوران دانست و اغلب انهاآنها نیز غیر عادیغیرعادی به نظر می‌رسند.

;دوره ساسانی (۲۲۴-۶۵۱۲۲۴–۶۵۱ پیش از میلاد)

فلزکاری [[دورهٔ صفوی]] سه ویژگی مهم دارد: نخست اینکه فلزکاری این دوره، دنبالهٔ هنر فلزکاری در دورهٔ [[تیموریان]] به‌ویژه مکتب خراسانی است؛ دوم در زمان [[شاه عباس یکم]] دو مکتب فلزکاری در ایران وجود داشت: یکی در [[خراسان]] و دیگری در [[آذربایجان]]؛ سوم آنکه مکتب خراسانی تأثیر زیادی بر مکتب سنتی ایران گذاشت، بدون اینکه این تأثیر آشکار باشد.<ref>غفاری‌فرد، عباسقلی، ''[[تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه]]''، [[سازمان سمت]]، ۱۳۸۱. (ص ۳-۳۶۲۳–۳۶۲)</ref>