تاریخ یهودیان در لهستان: تفاوت میان نسخه‌ها

{{Infobox ethnic group

| image = {{Image array|perrow=3|height=95|width=75|text=y

|image1 = Moses Isserles.jpg

|image2 = Rosa_Raisa_as_Rachel_in_La_Juive.jpg

|image3 = St Lem resize.jpg

|caption3 = [[استانیسواو لم]]

|caption5 = [[یانوش کورچاک]]

|image6 = Berek Joselewicz (1764–1809).jpg

|image7 = Ben Gurion 1959.jpg|72px

|caption7 = [[داوید بن گوریون]]

|image8 = Zivia (Cywia) Lubetkin before WWII.jpg

|image9 = STAN_ULAM_HOLDING_THE_FERMIAC.jpg

|caption9 = [[استنی‌سواف اولام]]

|image10 = Julian Tuwim.jpg

|image11 = Roman Polanski Cannes 2013.jpg

|caption11 = [[رومن پولانسکی]]

|caption13 = [[آلفرد تارسکی]]

|image14 = Helena_Rubinstein_2.jpg

|image15 = 1908-kl-t-zamenhof.jpg

|caption15 = [[لودویک زامنهوف]]

| region2 = {{flag|Israel}}

| ref2 =<ref>{{cite web |url=http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_24x&CYear=2011 |title=Jews, by Country of Origin and Age |date=26 September 2011 |work=Statistical Abstract of Israel |publisher=[[سازمان مرکزی آمار اسرائیل|Israel Central Bureau of Statistics]] |language=English, [[زبان عبری|Hebrew language]] |accessdate=11 February 2012}}</ref>

| rels = [[یهودیت]]

}}

 

در بین سالهای ۱۰۲۵ میلادی تا ۱۵۶۹ میلادی لهستان راحتترین کشور اروپایی برای یهودیان بود. در این زمان لهستان، «بهشت یهودیان» نامیده می‌شد و تنها کشوری در اروپا بود که حملات علیه یهودیان در آن صورت نمی‌گرفت. بر اساس بعضی تخمینها در قرن ۱۶ میلادی سه چهارم یهودیان دنیا در لهستان زندگی می‌کردند. از قرن ۱۷ به بعد به دلایل مذهبی، لهستان تساهل مذهبی خود را از دست داد. بعد از اینکه در سال ۱۷۹۵ میلادی لهستان تحت کنترل [[امپراطوری روسیه]] قرار گرفت قوانین یهودستیزانه یهودی از این کشور وارد لهستان شد. بعد از جنگ جهانی اول لهستان استقلال خود را بازیافت و دوباره به مرکز یهودیان تبدیل شد.

 

در بین دو جنگ جهانی لهستان دوباره استقلال خود را بازیافت. یهودیان نقش مؤثری در این بازیابی استقلال داشتند. بعد از جنگ جهانی اول کشورهای غربی و ایالات متحده بسیار نگران وضعیت یهودیان در لهستان بودند و وودرو ویلسون [[رئیس جمهور آمریکا]] شخصاً هیاتی را مأمور تحقیق در این زمینه کرد. در بین دو جنگ جهانی یهودستیزی در لهستان شدت یافت. در این زمان ملیگرایان لهستانی یهودیان را سرمنشاء بسیاری مشکلات لهستان می‌دانستند. این یهودستیزی باعث تشدید ملیگرایی یهودی در بین یهودیان و علاقه بیشتر آنها به جنبش صهیونیسم شد. در اواخر دهه ۳۰ درگیریهای بین مسیحیان جنتیل و یهودیان در لهستان شدت گرفت. کلیسای کاتولیک نیز نقش زیادی در تهییج مردم علیه یهودیان داشت. در زمان حمله آلمان به لهستان در سال ۱۹۳۹ یهودستیزی در لهستان به اوج خود رسیده بود.

== جنگ جهانی دوم ==

در زمان جنگ جهانی دوم حدود سه میلیون یهودی در لهستان وجود داشتند. در سال ۱۹۳۹ یهودیان سی درصد جمعیت ورشو را تشکیل می‌دادند. بعد از اشغال لهستان به دست آلمان و شوروی، ۶۰ درصد یهودیان لهستان تحت سلطه آلمان و ۴۰ درصد تحت سلطه شوروی بودند. یهودیان زیادی در واقعه هولوکاست در قسمت آلمانی لهستان از بین رفتند.

 

== پیوند به بیرون ==

[[رده:اقوام تاریحی در لهستان]]

[[رده:تاریخ یهودیان لهستان]]