سریلانکا: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←سیاست: ابرابزار |
ابرابزار |
||
خط ۱۲:
بزرگترین شهر = [[کلمبو]] |
زبان رسمی = [[زبان سینهالی|سینهالی]] / [[زبان تامیل|تامیل]] |
نوع حکومت = [[جمهوری]] [[نظام نیمه‌ریاستی|نیمه‌ریاستی]]
نوع حاکمان = • [[رئیس جمهور]]{{سخ}}• [[نخست‌وزیر]]{{سخ}}• [[رئیس دادگستری]] |
نام حاکمان = [[ماهیندا راجاپاکسا]]{{سخ}}[[راتناسیری ویکرمانایاک]] (CDU){{سخ}}[[سارات ان. سیلوا]] (SPD) |
خط ۲۱:
رتبه مساحت = ۱۲۲ام |
درصد آبها = ۴٫۴ |
سال
جمعیت = ۱۹٬۶۶۸٬۰۰۰ |
رتبه جمعیت = ۱۲۲ام |
خط ۵۴:
۷۰ درصد از مردم سریلانکا بودایی، ۱۳ درصد هندو و ۱۰ درصد مسلمان هستند.
ببرهای تامیل دولت مرکزی سریلانکا را، که از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۴۸ در اختیار اکثریت سینهالی بوده، متهم می‌کردند که نسبت به مناطق تامیل نشین توجهی نشان نمی‌داده و نسبت به این قوم تبعیض قائل می‌شده است. از سال ۱۹۸۳ که شورشیان [[ببرهای تامیل]] برای استقلال بخش‌های شمال و شرق سریلانکا وارد جنگی ۲۵ساله با دولت مرکزی شدند، بیش از ۷۰ هزار نفر در ناآرامی‌های این کشور جان خود را از دست دادند. [[تامیل‌ها]] خواستار ایجاد یک کشور مستقل در مناطق شمالی و شرقی جزیره سریلانکا هستند.<ref>[http://www.bbc.com/persian/world/2008/12/081206_an_srilanka بی‌بی‌سی فارسی]. بازدید: ژوئیه ۲۰۱۵.</ref>
==تاریخ==▼
تاریخ روشن سریلانکا به حدود ۲۶ قرن پیش باز می‌گردد. در آن زمان سینهالیها که از طوایف هند شمالی بودند بومیان این جزیره را مغلوب و خود حکومت جدیدی تأسیس کردند. اولین پادشاه سینهالی، [[ویجایه]] نام داشت که در اوایل قرن پنجم پیش از میلاد حکومت می‌کرد در سده دوازدهم میلادی قوم تامیل که سال‌ها پیش از آن، از هند جنوبی به شمال سریلانکا آمده بودند پس از درگیری با سینهالیها آنان را به سمت جنوب راند و خود حکومتی در شمال ایجاد کردند. و از آن زمان هشت قرن کشمکش میان این دو تیره آغاز شد که تا چند وقت پیش ادامه داشت.<ref>[http://www.colombo.icro.ir/index.aspx?siteid=212&pageid=30620 رایزنی ایران در کلمبو]. بازدید: ژوئیه ۲۰۱۵.</ref>▼
▲== تاریخ ==
در قرن دوازدهم وسیزدهم میلادی، بازرگانان مسلمان بیش از پیش به بازرگانی در این جزیره پرداختند وتا اوایل قرن شانزدهم دادوستد منطقه را در دست داشتند تا این که در سال ۱۵۰۵ میلادی پرتغالیها نواحی ساحلی سریلانکا را فتح کردند و خود کنترل اوضاع را در دست گرفتند. در سال ۱۶۵۸ میلادی هلندیها جای پرتغالیها را گرفتند و در سال ۱۷۹۵ انگلستان متصرفات هلند را اشغال نمود ودر سال ۱۷۹۸ آن را به مستعمره رسمی خویش تبدیل کرد.▼
▲تاریخ روشن سریلانکا به حدود ۲۶ قرن پیش باز می‌گردد. در آن زمان سینهالیها که از طوایف هند شمالی بودند بومیان این جزیره را مغلوب و خود حکومت جدیدی تأسیس کردند. اولین پادشاه سینهالی، [[ویجایه]] نام داشت که در اوایل قرن پنجم پیش از میلاد حکومت می‌کرد در سده دوازدهم میلادی قوم تامیل که سال‌ها پیش از آن، از هند جنوبی به شمال سریلانکا آمده بودند پس از درگیری با سینهالیها آنان را به سمت جنوب راند و خود حکومتی در شمال ایجاد
▲در
در سالهای جنگ جهانی اول نهضت استقلال طلبی در سیلان به وجود آمد آزادی‌های ظاهری انگلیس نتوانست این نهضت را راضی کند و سرانجام در چهارم فوریه ۱۹۴۸ سیلان به استقلال کامل دست یافت.<ref>[http://www.colombo.icro.ir/index.aspx?siteid=212&pageid=30620 رایزنی ایران در کلمبو]. بازدید: ژوئیه ۲۰۱۵.</ref>
سطر ۶۵ ⟵ ۶۷:
از شهرهای مهم سریلانکا می‌توان به: [[دهیوالا-مانت لاوینیا]] ۲۱۰ هزار نفر، [[موراتوا]] ۱۷۷ هزار نفر، [[نگومبو]] ۱۲۱ هزار نفر و [[سری جایوردنه پورا کوته]] ۱۱۵ هزار نفر اشاره کرد.
سریلانکا از نظر زمین‌شناختی بر روی صفحه [[تکتونیک]] هند واقع شده‌است. محل سریلانکا در اقیانوس هند در جنوب غرب بین خلیج بنگال است. سریلانکا به‌وسیله [[خلیج منار]] و [[تنگه پالک]] از شبه‌جزیره هند جدا شده‌است. در [[اسطوره‌های هندی]] گفته می‌شود که یک [[پل سرزمینی]] که امروزه به آن [[پل آدم]] گفته می‌شود بین هند و سریلانکا وجود داشته‌است. امروزه زنجیره‌ای از صخره‌های آهکی زیر یا روی سطح آب در مسیری بین دو کشور دیده می‌شود که گفته می‌شود تا ۱۴۸۰ امکان عبور به صورت پیاده از آن وجود داشت تا این‌که در آن سال توفان‌های سنگین دریایی عمق آن مسیر را بیشتر کرد.<ref name="Garg1992">{{cite book | author = Garg, Ganga Ram | title = Encyclopaedia of the Hindu World | volume = A-Aj | year = 1992 | publisher = South Asia Books | place = New Delhi| isbn = 978-81-261-3489-2 | page = 142 | chapter = Adam's Bridge}}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.rediff.com/news/2007/jul/04spec.htm | title = Ramar Sethu, a world heritage centre? | publisher = Rediff.com | accessdate = 15 July 2014
جزیره سریلانکا بیشتر از دشت‌های [[تپه‌ماهور|تپه‌ماهوری]] ساحلی تشکیل شده و کوهستان‌های آن تنها در مناطق مرکز و جنوب قرار دارند. بلندترین نقطه سریلانکا کوه [[پیدوروتالاگالا]] است که ۲۵۲۴ متر ارتفاع دارد. آب‌وهوای سریلانکا گرم و مرطوب است که این امر نتیجه بادهایی است که از اقیانوس به سمتش می‌وزد.
سریلانکا ۱۰۳ رودخانه دارد که درازترین آن‌ها رود [[مهاولی|مَهاولی]] نام دارد. طول این روخانه ۳۳۵ کیلومتر است. در مسیر رودخانه‌های سریلانکا ۵۱ آبشار طبیعی با ارتفاع ۱۰ متر یا بیشتر دیده می‌شود. بلندترین آن‌ها [[آبشار بامباراکاندا]] به ارتفاع ۲۶۳ متر است.
سریلانکا دارای ۱۵۸۵ کیلوتر خط ساحلی است. این کشور دارای ۴۰ تالاب است و در سواحل خود ۴۵ [[پای‌رود|خور]] (خلیج کوچک) دارد. جنگل‌های [[حرا]] در سریلانکا که بیش از هفت هزار هکتار را می‌پوشاند نقش مهمی در جلوگیری از آسیب شدیدتر امواج [[زمین‌لرزه و سونامی اقیانوس هند (۲۰۰۴)|سونامی سال ۲۰۰۴]] به این کشور را داشت.<ref name="iucnas">{{cite web | url = http://www.elanguages.org/files/144094 | title = Information Brief on Mangroves in Sri Lanka | publisher = [[اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت]] | accessdate = 15 July 2014}}</ref>
در جزیره سریلانکا مواد طبیعی [[ایلمنیت]]، [[فلدسپات]]، [[گرافیت]]، [[سیلیسیم دی‌اکسید|سیلیکا]]، [[کائولینیت|کائولین]]، [[میکا]] و [[توریم]] به وفور وجود دارد. وجود نفت و گاز هم در خلیج منار
== تقسیمات کشوری ==
{{استان‌های سریلانکا|float=left}}
کشور سریلانکا به ۹ استان، ۲۵ شهرستان، ۲۵۶ بخش، و ۱۴۰۰۸ دهستان تقسیم شده‌است. سریلانکا از سده نوزدهم میلادی دارای استان‌هایی بوده‌است اما وضعیت آن‌ها از ۱۹۸۷ قانونی شده‌است. از ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۶ دو استان شمالی و شرقی موقتاً با هم ادغام شده و استانی به نام استان شمال-شرق به‌وجود آورده بودند.
در سریلانکا همچنین ۱۸ شورای شهرداری و ۱۳ شورای شهر وجود دارد.
{| class="toc" border="0" style="width:
|-
! colspan="8" style="background:#629BAB; color:white; font-weight:bold" | تقسیمات کشوری سریلانکا
|- style="text-align:center; font-weight:bold;"
! style="background:lavender; width:
! style="background:lavender; width:
! style="background:lavender; width:
! style="background:lavender; width:
! style="background:lavender; width:
|-
| [[استان مرکزی (سریلانکا)|مرکزی]]
سطر ۱۰۱ ⟵ ۱۰۳:
|-
| [[استان شمال مرکزی، سریلانکا|شمال مرکزی]]
| [[آنورادهاپورا]]
| style="text-align:right;"| ۱۰٬۷۱۴
| style="text-align:right;"| {{Convert|۱۰۷۱۴|km۲|sqmi|disp=output number only}}
سطر ۱۱۳ ⟵ ۱۱۵:
|-
| [[استان شمال غربی، سریلانکا|شمال غربی]]
| [[کورونگالا|کورونِگالا]]
| style="text-align:right;"| ۷٬۸۱۲
| style="text-align:right;"| {{Convert|۷۸۱۲|km۲|sqmi|disp=output number only}}
سطر ۱۵۰ ⟵ ۱۵۲:
=== جنگ داخلی ===
پس از استقلال درگیری‌های قومی بین تامیل‌ها در شمال و شرق که اکثراً هندو بودند و سینهالیها در جنوب که اکثراً بودایی بودند، از عوامل بی‌ثباتی در این کشور بود.
[[ببرهای آزادی‌خواه تامیل ایلم]] که با عنوان [[ببرهای آزادی‌خواه تامیل ایلم|ببرهای تامیل]] شناخته
ببرهای تامیل از سال ۱۹۸۳عملیات خشونت آمیز از جمله بمب‌گذاری، آدم‌ربایی، ترور، عملیات انتحاری و حمله به مراکز دولتی را برای دستیابی به هدف خود در پیش گرفتند و نیروهای این گروه بخش‌هایی از مناطق شمال و شرق سریلانکا را عملاً در اختیار خود گرفتند. از اواخر دهه ۱۹۹۰، نفرات مسلح ببرهای تامیل توانستند با تحکیم موقعیت خود بر برخی مناطق عملاً نوعی دولت خودمختار در شمال سریلانکا ایجاد کنند. [[کشتار سال ۱۹۹۰ افسران پلیس سریلانکا]]، یک قتل‌عام دسته جمعی بود که در ۱۱ ژوئن آن سال صورت گرفت. اعضای سازمان ببرهای آزادی بخش
در سال ۲۰۰۶ ارتش سریلانکا به حملات گسترده‌ای علیه مواضع تامیل‌ها دست زد و توانست به تدریج بخش عمده‌ای از مناطق تحت تسلط آنان را در اختیار بگیرد. این درگیری‌ها در سال ۲۰۱۰ میلادی با شکست کامل ببرهای تامیل پایان یافت.
نیروهای دولت سری لانکا به موارد متعدد و گسترده نقض حقوق بشر در مراحل پایانی جنگ‌های داخلی این کشور متهم هستند که در ماه مه سال ۲۰۰۹ خاتمه یافت. از جمله این اتهامات می‌توان به کشتن ۴۰ هزار غیرنظامی تامیل در هفته‌های پایانی درگیری‌ها اشاره کرد.<ref>[http://news.parseek.com/Url/?id=10372266 تهران / واحد مرکزی خبر / سیاسی 1393/11/28]</ref>▼
▲از سوی دیگر، نیروهای دولت سری لانکا نیز به موارد متعدد و گسترده نقض حقوق بشر در مراحل پایانی جنگ‌های داخلی این کشور متهم هستند که در ماه مه سال ۲۰۰۹ خاتمه یافت. از جمله این اتهامات می‌توان به کشتن ۴۰ هزار غیرنظامی تامیل در هفته‌های پایانی درگیری‌ها اشاره کرد.<ref>[http://news.parseek.com/Url/?id=10372266 تهران / واحد مرکزی خبر / سیاسی 1393/11/28]</ref>
== اقتصاد ==
سطر ۱۷۰ ⟵ ۱۶۹:
هر چند تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۰۹ حدود ۵/۳ درصد رشد داشت ولی آثارناشی از رکود اقتصاد جهانی به نحو قابل توجهی از سرعت رشد اقتصاد این کشود در دو سال اخیر کاسته‌است. هم اینک درآمد سرانه ملی این کشور حدود ۴۵۰۰ دلار تخمین زده می‌شود و فقر همچنان در این کشور مخصوصاً در مناطق روستایی به شکل گسترده وجود دارد.
با وجود توفیقات اقتصادی دست یافته در پنج سال اخیربا این حال اقتصاد این کشور همچنان شکننده باقی‌مانده‌است. رشد و رونق اقتصادی پایدار در سریلانکا بستگی به موفقیت مقامات این کشور در برقراری صلح، آرامش و ثبات سیاسی، اجرای اصلاحات ساختاری و اقتصادی در سطح کلان، جبران کسری‌های مالی و مشارکت بیشتر بخش خصوصی در اقتصاد دارد که می‌تواند
سیستم اقتصادی سریلانکا مبنی بر اقتصاد آزاد برنامه ریزی شده و سیاست ترغیب و توسعه صادرات یکی از هدف‌های عمده سیاست اقتصادی این کشور است. اگرچه به نظر می‌رسد در سالهای اخیر سیاست تجاری این کشور بیشتر متوجه گسترش ترتیبات منطقه‌ای بوده‌است که از آن به عنوان ابزاری برای گسترش آزادسازی تجاری استفاده می‌کند.
سطر ۱۹۱ ⟵ ۱۹۰:
مجموع بدهی‌های بین‌المللی سریلانکا تا پایان سال ۲۰۰۹ در حدود ۲۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و از این حیث بانک جهانی بارها کمک‌های مالی زیادی برای جبران بدهی‌های مالی به این کشور کرده‌است.
<gallery mode="packed-hover" heights="
Wtccolombo.jpg|کلمبو
SrilankaTopography-NASA-PIA06670.jpg
سطر ۱۹۷ ⟵ ۱۹۶:
</gallery>
واحد پول سریلانکا
سری لانکا بجز درپایتخت خود (کلمبو) فرودگاه مناسبی جهت نشست و برخاست هواپیماهای پهن پیکر ندارد و برای سفر به سایر شهرهای این کشور باید از خودرو استفاده کرد. دو فرودگاه بزرگ جدید یکی در غرب و دیگری در شرق در حال ساخت می‌باشند.
سطر ۲۰۹ ⟵ ۲۰۸:
== فرهنگ ==
بیشتر جمعیت سری لانکا بودایی مذهب‌اند و جشنواره سالانه «[[وساک|وِساک]]» برایشان مناسبتی ویژه است.
* [[دزموند ده سیلوا]]
* [[ویلیام گوپالاوا]]
خط ۲۱۵:
{{ویکی‌سفر}}
{{ویکی‌انبار-رده|Sri Lanka}}
{{پانویس|۲}}
{{کشورهای آسیا}}
{{کشورهای جنوب آسیا}}
| |||